architetài, architetàre , vrb Definitzione
dissinnare, progetare fàbbricos, òperas a fràigu o fintzes de àtera genia; fàere aprontamentu de calecuna cosa
Sinònimos e contràrios
altimizare,
oldinzare,
ordimignare
Tradutziones
Frantzesu
concevoir
Ingresu
to plan
Ispagnolu
proyectar
Italianu
architettare
Tedescu
einen Bauplan entwerfen.
imbàsta , nf Definitzione
pinniga chi si faet in is pojas de unu bestire po dh’allonghiare o incurtzare; puntu de filu chi si ponet a lascu (po cussu dhu narant fintzes lentu, sciamplu) po mantènnere s’orrobba firma innanti de dha cosire e chi si che tirat apustis; disegnu, progetu de is partes principales de un’òpera
Sinònimos e contràrios
ifeltza
/
prozetu
2.
is piciochedhas funt imparendu a cosiri, ma po immoi ndi tirant s'imbasta e picigant is butonis ◊ si ti aturat tempus, apustis chi acabbas de ispruinai, ndi bogas is imbastas a cussa fordeta (F.Aresu)
Ètimu
ctl.
embasta
Tradutziones
Frantzesu
montage,
structure,
projet
Ingresu
frame,
basting,
plan
Ispagnolu
solapa,
hilván,
proyecto
Italianu
intelaiatura,
progètto
Tedescu
Einfassung.
progetài , vrb: prozetare Definitzione
istudiare, cuncordare e fàere progetos
Sinònimos e contràrios
sestare
Tradutziones
Frantzesu
projeter
Ingresu
to plan
Ispagnolu
proyectar,
planear
Italianu
progettare
Tedescu
planen.
progétu , nm: prozetu Definitzione
istúdiu e arrapresentatzione in paperi segundhu un'iscala inditada (o fintzes solu a foedhos) de css. idea, dissinnu, de cosa, aina, màchina, fràigu o àteru chi si bolet fàere, a manera de dhu pòdere bíere e pigare a ghia, ischire innanti ite totu ndhe podet bènnere, comente podet o depet essire finiu; dissignu, idea o contu chi si faet de calecuna cosa coment'e iscopu / fàghere ccn. cosa a prozetu = cuncordandho innanti su progetu
Sinònimos e contràrios
dessignu,
idea,
ordiminzu
Frases
su zòmetro nos at fatu su prozetu de sa domo ◊ segundhu ite prozetu est, bi cheret inzenieri
2.
cheriat chistionare cun sos proprietàrios pro los informare de sos prozetos pulíticos suos ◊ daghi incarcat sa betzesa imparas a apresiare tzertas cosas e tandho torras a medire sos prozetos de sa zovania
Tradutziones
Frantzesu
projet
Ingresu
plan
Ispagnolu
proyectar,
planear
Italianu
progètto
Tedescu
Plan.
scalandròni 1 , nm Definitzione
nau de unu pianu, chi est in calada a un'ala, prus bàsciu a una parte a bisura de iscala, e fintzes s'iscala po artzare a sa nave
Ètimu
scalandrone
Tradutziones
Frantzesu
plan incliné
Ingresu
inclined plan
Ispagnolu
plano inclinado
Italianu
piano inclinato
Tedescu
Rutsche.
sestài, sestàre , vrb Definitzione
dissignare, marcare e segare cosa segundhu una misura, una forma, nau mescamente de su chi faent is maistos de pannu a s'orrobba faendho bestimentu; pentzare e precisare un'idea, calecuna cosa de fàere, calecuna cosa a manera de arresurtare cunforma a una bisura
Sinònimos e contràrios
festare,
tallai
/
secare
Maneras de nàrrere
csn:
sestare su pane: segare a cantos dae su cumassu su tantu zustu pro bi essire unu pane; sestare sa tula = sinnalare su tantu (in largúria) de arare in sa die; rúghere che sestatu = (nadu de carchi cosa chi si addatat bene a un'àtera), andai bèni meda; sestare in mannu = pentzai a cosas mannas, fai contus mannus, fai cosas mannas; sestare sos àbbidos a dossu a unu = critigare
Frases
su sartu sestat sa robba pro la cosire ◊ semenaio su trigu a punzos intro de sas tulas chi aio sestadu (L.Brotzu)◊ soniat su ballu cun d-unu frusciedhu de canna chi aiat sestadu a punta de resorza ◊ truncat e sestat de dogni manera: zughet sa limba che fóscighe de trapera! ◊ mama preparat s'impastu, suighet e sestat su pane
2.
cussu est unu chi sestat ingannos ◊ l'at sestada zusta a fàghere gai! ◊ su póveru candho sestat cosas in mannu est in su sonnu!
3.
sa mama li at sestadu duas isculivitas, a su pitzinnu, ca at fatu dannu ◊ e che pigant a chéjia a coa fata, bichiritendhe che catedhu in fossu: sos chi sunt in piata lis sestant sos àbbidos a dossu (A.Dettori)◊ sestaiant tulas de sete passos
Sambenados e Provèrbios
prb:
chie bene sestat mezus cosit ◊ Deus sestat e Deus cosit
Ètimu
itl.
sestare
Tradutziones
Frantzesu
ébaucher,
couper,
recouper,
projeter
Ingresu
to sketch,
to cut (out),
to plan
Ispagnolu
esbozar,
recortar,
proyectar,
configurar
Italianu
abbozzare,
tagliare,
ritagliare,
progettare,
configurare
Tedescu
entwerfen,
schneiden,
ausschneiden,
planen.
tantecàntu , cng Definitzione
si bit ca… est ladinu chi… : nau coment'e una cosa chi si lassat andhare, chi si cuncedet
Sinònimos e contràrios
aposici,
cantecante,
tantetantu,
tanti
Frases
tantecantu su mòrrere est natura: curret che abba in su pendhente sou ◊ no bi andhes, como, tantecantu no serbit a nudha ◊ tantecantu est gai, fintzas si daet a bídere chi nono
Tradutziones
Frantzesu
cela va de soi
Ingresu
it is plan
Ispagnolu
está claro que
Italianu
è evidènte che…
Tedescu
es versteht sich,
daß