ifundhàre , vrb: ilfunnare,
irfundhare,
isfundai,
isfundhare,
sfundai Definitzione
segare, bogare o abbasciare su fundhu de unu trastu; segare matas de fundhu (cantu prus in bàsciu, fintzes a paris de terra), bogare de arraighinas
Sinònimos e contràrios
issundhare,
sciundorai
Frases
no poto pònnere passu chi no s'isfundhat su terrinu in pes ◊ si ti seis in sa cradea su pesu tou l'irfundhat ◊ si li lompet a faladas de pè l'irfundhat su paneri!
2.
élighes, chercos, totu ant isfundhadu: su monte chei su campu est resultadu (B.R.Carbone)◊ sa binza betza isfundhandhela! ◊ sas arvuritas si ndhe isfundhant dai s'arzola e si che achedhant in sulcos ◊ su bentu paret chi ndhe isfundhet sos chercos ◊ custa figu si no dat frutu ifundhandhela!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
défoncer
Ingresu
to break the bottom of,
to mow
Ispagnolu
desfondar,
cortar a ras del suelo
Italianu
sfondare,
tagliare raso tèrra
Tedescu
den Boden ausschlagen.
irfroghedhàre , vrb: irfruedhare Definitzione
segare is pigionatzos o cambos noos chi essint in su truncu o in su fundhale de is matas
Sinònimos e contràrios
immodhitare,
irbrossare,
irfrogare,
irgrasazonare,
ischesciai,
ispudhonare
| ctr.
imbrossai
Frases
apo irfruedhadu sos múzulos, ca creschent menzus sas iferturas
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
ébourgeonner
Ingresu
to pinch out
Ispagnolu
deschuponar
Italianu
scacchiare,
tagliare gli spròcchi
Tedescu
ausgeizen.
irgangàre , vrb: isgangare,
sgangai Definitzione
segare is cannas de su gúturu o gannighinas; segare is tuledhas, genia de néulas a parte de aintru in su gúturu; segare, bogare is gangas a su pische
Sinònimos e contràrios
iggannai,
ispajolare,
ispobiai,
ispojai,
sgraguenai
Frases
aiat irgangatu una erveche e l'aiat cota a budhitu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
égorger,
opérer des amygdales
Ingresu
to slit s. o.'s throat,
to cut tonsils
Ispagnolu
degollar,
quitar las amígdalas
Italianu
sgozzare,
tagliare le tonsille
Tedescu
die Kehle durchschneiden,
die Mandeln entfernen.
irtazolàre , vrb: istazolare Definitzione
segare a fitas fines segandho in paris, segare a pígios, fàere a tazolas, bogare (linna) a ascras o àstulas
Sinònimos e contràrios
irfinicare,
laurai,
tazolare
Frases
ndhe segheit unu piantone e s'interesseit a l'istazolare finas chi l'at indebbilidu tropu (B.Truddaju)◊ mannedha istazolait su casu pro lu frauzare chin sas ghinzias acogliadas
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
couper en tranches horizontales
Ingresu
to cut into slices
Ispagnolu
retazar
Italianu
tagliare a fétte o sfòglie orizzontali
Tedescu
aufschneiden.
ischigliàre 2 , vrb Definitzione
segare a ischígliu, unu pagu a istúturu, parangau a una parte
Ètimu
ctl.
esquitllar
Tradutziones
Frantzesu
couper de travers
Ingresu
to cut awry
Ispagnolu
sesgar
Italianu
tagliare,
rómpere a sghimbèscio
Tedescu
schräg schneiden.
secàre , vrb: segae,
segai,
segare Definitzione
fàere a orrugos (de css. manera e cun css. aina, ma fintzes solu fàere tachedha), ispartzire in partes, pigare una parte de ccn. cosa istacandhodha cun ccn. aina o fintzes a tiradura; tènnere sa capacidade de segare, de si segare; isconciare un'acórdiu, bènnere mancu a un'acórdiu, a una manera de fàere
Sinònimos e contràrios
arrogai,
chimentare,
filchinare,
istruncai,
ruciare,
stronciai,
trincare 1
Maneras de nàrrere
csn:
segare a minudu, a maduru, a dortu, dritu, ororu, in frimmu, in bóidu, a istratzadura, a pistadura, a tostadura, segai a sbiàsciu, a unga, a corrupetza; segare una cosa morimori = andhendhe e miminendhe, semper prus istrintu, prus fine fintzas a torrare zustu a s'oru; segai a cíncinu, a límpiu (o in truncu) = a ororu, cun segada pertzisa a paris; segare fenu = fartzare; segare laore = messare; segàresi unu mermu de sa carena = fai una segada, arrogai ccn. ossu; segàreche unu mermu = istacaindedhu; segare su crèschere a unu = fai mali a unu de no sighiri a crèsciri; segare su rispetu a unu = pigaidhu sentza de arrespetu, fuedhai mali; secare sa passéntzia = donai tanti istrobbu de fai pèrdiri sa passiéntzia; segai a curtzu, segai in mesu de… (andhendhe)= andhare a rugadura, fora de caminu pro fàghere innantis, colare in mesu de…; segai sa diferénsia = pònnere de acordu duos, chircare de fàghere torrare paris duas ideas o àteru in disacórdiu; segai su giaunu = faghindhe zeunu, manigare carchi cosa; segai su sonnu = ischidare a unu chentza chi apet drommidu su tantu chi li cheret; segai is casidhus = bogare su mele; segai sa conca (in suspu) = dare ifadu mannu; segai su coru = àere o dare dispiaghere mannu; segai in ccn. logu = andhare, essíreche in…; segare sa currente, segare s'abba a unu (a una domo)= pigaindedhu o istacai sa currenti, serrai s'àcua a manera chi no ndi tengat, chi no ndi potzat pigai; segaisí de (un'arereu, de una famíglia) = bènnere de…, èssere de un'arereu, de una famíglia
Frases
segai nuxi, méndula, nuxedha ◊ so andhadu a mi che segare sos pilos ◊ beneico sas pretas chi at secatu babbu meu (P.Dui)◊ s'ampudhita ndi est arruta e si est segada ◊ si at segadu unu pódhighe tochendhe bidru a cantos ◊ in montes che sunt seghendhe sas àrbures ◊ su maistu de pannu segat s'arrobba po fai sa bestimenta ◊ est rutu e si at segadu s'anca
2.
custa est lepa chi no segat ◊ custus ferrus no segant: donamí is nous! ◊ sa pedra ferrina est mala a segare
3.
unu sero at isetau a babbu e li at secau a tundhu s'errore meu e de sa fiza ◊ fiat faendusí una barchitedha po ci segai in s'ocèanu ◊ iat acabussau e in s'àcua ci segàt coment'e unu pisci ◊ dego no bos apo mai secau su rispetu! ◊ si no pagas sa currente, ti che la segant ◊ custu leputzedhu no segat mancu s'abba ◊ labai de no arrui in sa trampa de nc'iscavuai sa língua nosta po su progressu: est una trampa chi si at segau su cresci! (A.Satta)◊ sa lepa mia segat chei su pensamentu ◊ naramí de innui si segat cussu piciocu e ti potzu donai informatzionis giustas!
Ètimu
ltn.
secare
Tradutziones
Frantzesu
couper,
casser,
rompre,
amputer
Ingresu
to cut (off),
to amputate
Ispagnolu
cortar,
romper
Italianu
tagliare,
recìdere,
amputare,
rómpere,
spezzare
Tedescu
schneiden,
abschneiden,
amputieren,
brechen,
durchbrechen.
sestài, sestàre , vrb Definitzione
dissignare, marcare e segare cosa segundhu una misura, una forma, nau mescamente de su chi faent is maistos de pannu a s'orrobba faendho bestimentu; pentzare e precisare un'idea, calecuna cosa de fàere, calecuna cosa a manera de arresurtare cunforma a una bisura
Sinònimos e contràrios
festare,
tallai
/
secare
Maneras de nàrrere
csn:
sestare su pane: segare a cantos dae su cumassu su tantu zustu pro bi essire unu pane; sestare sa tula = sinnalare su tantu (in largúria) de arare in sa die; rúghere che sestatu = (nadu de carchi cosa chi si addatat bene a un'àtera), andai bèni meda; sestare in mannu = pentzai a cosas mannas, fai contus mannus, fai cosas mannas; sestare sos àbbidos a dossu a unu = critigare
Frases
su sartu sestat sa robba pro la cosire ◊ semenaio su trigu a punzos intro de sas tulas chi aio sestadu (L.Brotzu)◊ soniat su ballu cun d-unu frusciedhu de canna chi aiat sestadu a punta de resorza ◊ truncat e sestat de dogni manera: zughet sa limba che fóscighe de trapera! ◊ mama preparat s'impastu, suighet e sestat su pane
2.
cussu est unu chi sestat ingannos ◊ l'at sestada zusta a fàghere gai! ◊ su póveru candho sestat cosas in mannu est in su sonnu!
3.
sa mama li at sestadu duas isculivitas, a su pitzinnu, ca at fatu dannu ◊ e che pigant a chéjia a coa fata, bichiritendhe che catedhu in fossu: sos chi sunt in piata lis sestant sos àbbidos a dossu (A.Dettori)◊ sestaiant tulas de sete passos
Sambenados e Provèrbios
prb:
chie bene sestat mezus cosit ◊ Deus sestat e Deus cosit
Ètimu
itl.
sestare
Tradutziones
Frantzesu
ébaucher,
couper,
recouper,
projeter
Ingresu
to sketch,
to cut (out),
to plan
Ispagnolu
esbozar,
recortar,
proyectar,
configurar
Italianu
abbozzare,
tagliare,
ritagliare,
progettare,
configurare
Tedescu
entwerfen,
schneiden,
ausschneiden,
planen.