abbessiàre , vrb Definitzione
fàere una cosa a sa bona, comente si arrennescet, su dha cumenciare; incarrerare a unu giaendhodhi s'educatzione / abbéssiadi! = dàedi una regulada, currèzedi!
Sinònimos e contràrios
orire
/
annestrare,
arragnare
Frases
ojos istracos… lantados dae su fadu, abbàidant fitu fitu sa sinza de su bachidhu, abbéssiant disizos in brajas de foghile (G.Orgolesu)◊ sa lughe abbéssiat su surcu de sa bonora
2.
ses delisciosa zona fentomada: paret chi sa natura abbessiada si siat pro ti fàghere a impignu! (A.Serra)◊ cussu est giòvanu abbessiadu ◊ su chi si abbéssiat no dispréssiat
Tradutziones
Frantzesu
esquisser,
ébaucher
Ingresu
to sketch
Ispagnolu
esbozar
Italianu
abbozzare
Tedescu
entwerfen.
chinníre , vrb: cinni,
cinniri Definitzione
fàere un'ingestu po inditare calecuna cosa; mòvere; mòvere is prabaristas serrandho e aperindho is ogos; tirare sa fune a is boes giuntos, po dhos manigiare
Sinònimos e contràrios
abbadiai,
chizire,
fritire,
gínniri,
mòere,
tzindhire,
tzirigare
Maneras de nàrrere
csn:
fuire a chinnire oju = fuire che lampu; chinnire s'oju = itl. strizzare l'òcchio
Frases
su note no chinnit ocru, no fachet una ghilimada ◊ no cinniat ogu ◊ si ndhe riet a tostu a tostu poi tzinnit de oju a sa comare ◊ malos, chena chinnire pibirista a unu póveru animale ant fatu gherra
2.
no mi at mancu chinnidu ◊ ndhe giuches de intreore: no saludas, colas téteru, intreu, no ti chinnis mancu apenas! ◊ est ruta e la creiant morta ca isteit maigantu chena chinnire
3.
su bentu chinnit sa fiama de sa candhela ◊ chi ti cinnis de ingunis arguai de tui! ◊ est tremendhe prus de tzinnindhe ◊ ti matzucant, ti chinnint che sedatu ◊ cun is ossus arrogaus, no si podiat mancu cinni ◊ no si chinnit in ojos ◊ candu fuedhàt issu nisciunus si cinniat (I.Murgia)
Ètimu
ltn.
cinnus
Tradutziones
Frantzesu
remuer,
bouger,
se mouvoir peu
Ingresu
to move (little)
Ispagnolu
esbozar,
hacer señas,
mover
Italianu
muòvere,
muòversi pòco pòco
Tedescu
bewegen,
sich bewegen.
sestài, sestàre , vrb Definitzione
dissignare, marcare e segare cosa segundhu una misura, una forma, nau mescamente de su chi faent is maistos de pannu a s'orrobba faendho bestimentu; pentzare e precisare un'idea, calecuna cosa de fàere, calecuna cosa a manera de arresurtare cunforma a una bisura
Sinònimos e contràrios
festare,
tallai
/
secare
Maneras de nàrrere
csn:
sestare su pane: segare a cantos dae su cumassu su tantu zustu pro bi essire unu pane; sestare sa tula = sinnalare su tantu (in largúria) de arare in sa die; rúghere che sestatu = (nadu de carchi cosa chi si addatat bene a un'àtera), andai bèni meda; sestare in mannu = pentzai a cosas mannas, fai contus mannus, fai cosas mannas; sestare sos àbbidos a dossu a unu = critigare
Frases
su sartu sestat sa robba pro la cosire ◊ semenaio su trigu a punzos intro de sas tulas chi aio sestadu (L.Brotzu)◊ soniat su ballu cun d-unu frusciedhu de canna chi aiat sestadu a punta de resorza ◊ truncat e sestat de dogni manera: zughet sa limba che fóscighe de trapera! ◊ mama preparat s'impastu, suighet e sestat su pane
2.
cussu est unu chi sestat ingannos ◊ l'at sestada zusta a fàghere gai! ◊ su póveru candho sestat cosas in mannu est in su sonnu!
3.
sa mama li at sestadu duas isculivitas, a su pitzinnu, ca at fatu dannu ◊ e che pigant a chéjia a coa fata, bichiritendhe che catedhu in fossu: sos chi sunt in piata lis sestant sos àbbidos a dossu (A.Dettori)◊ sestaiant tulas de sete passos
Sambenados e Provèrbios
prb:
chie bene sestat mezus cosit ◊ Deus sestat e Deus cosit
Ètimu
itl.
sestare
Tradutziones
Frantzesu
ébaucher,
couper,
recouper,
projeter
Ingresu
to sketch,
to cut (out),
to plan
Ispagnolu
esbozar,
recortar,
proyectar,
configurar
Italianu
abbozzare,
tagliare,
ritagliare,
progettare,
configurare
Tedescu
entwerfen,
schneiden,
ausschneiden,
planen.