bastiméntu 1 , nm Definitzione
sa parte prus importante de un'apertura o fintzes de àteru), sa chi aguantat totu
Sinònimos e contràrios
cembrana,
imbastimentu
Frases
su bastimentu de una fentana, de una serra (aina)
Terminologia iscientìfica
fst
Ètimu
ctl.
bastiment
Tradutziones
Frantzesu
châssis
Ingresu
frame
Ispagnolu
marco
Italianu
telàio,
intelaiatura
Tedescu
Rahmen.
cuarnícia , nf: guarnícia Definitzione
oru chi essit de prus totu a inghíriu de sa teulada, de sa rundha, pedra de sa fentana; genia de cordone de linna chi si ponet totu a inghíriu de unu retratu, pintura o àteru (fintzes solu aprontada po dhue pònnere cosa deasi)
Sinònimos e contràrios
curnisa*,
groníssia
Frases
laite no ndhe lu segamus e che lu ponimus a inintro de sa cuarnícia de sos retratos nostros? (Z.Zazzu)
Tradutziones
Frantzesu
cadre,
corniche
Ingresu
frame
Ispagnolu
marco
Italianu
cornice
Tedescu
Rahmen.
guarnícia , nf: cuarnícia,
guarnissa,
guarnitza Definitzione
oru chi essit de prus totu a inghíriu de sa teulada, de sa rundha (e fintzes su canale chi ndhe pinnigat s’abba); pedra de sa fentana; genia de cordone de linna chi si ponet totu a inghíriu de unu retratu, de una pintura, fintzes arrandha chi si ponet po bellesa ororu de bestimentu a unu
Sinònimos e contràrios
curnisa*,
groníssia
Tradutziones
Frantzesu
cadre,
corniche
Ingresu
frame
Ispagnolu
marco
Italianu
cornice
Tedescu
Rahmen.
imbàsta , nf Definitzione
pinniga chi si faet in is pojas de unu bestire po dh’allonghiare o incurtzare; puntu de filu chi si ponet a lascu (po cussu dhu narant fintzes lentu, sciamplu) po mantènnere s’orrobba firma innanti de dha cosire e chi si che tirat apustis; disegnu, progetu de is partes principales de un’òpera
Sinònimos e contràrios
ifeltza
/
prozetu
2.
is piciochedhas funt imparendu a cosiri, ma po immoi ndi tirant s'imbasta e picigant is butonis ◊ si ti aturat tempus, apustis chi acabbas de ispruinai, ndi bogas is imbastas a cussa fordeta (F.Aresu)
Ètimu
ctl.
embasta
Tradutziones
Frantzesu
montage,
structure,
projet
Ingresu
frame,
basting,
plan
Ispagnolu
solapa,
hilván,
proyecto
Italianu
intelaiatura,
progètto
Tedescu
Einfassung.
incornissàre , vrb: incornitzare,
ingurnisai Definitzione
pònnere sa cornice a calecuna cosa
Sinònimos e contràrios
inguarnitzare
Tradutziones
Frantzesu
encadrer
Ingresu
to frame
Ispagnolu
enmarcar,
encuadrado
Italianu
incorniciare
Tedescu
einrahmen.
telàgiu, telàgliu , nm: telaju,
telàlgiu,
telalzu,
telàrgiu,
telarju,
telarzu,
torarzu,
trabaxu,
tralàrgiu,
tralaxu,
trallaxi,
trauaxu,
trebaxu,
trelaxu,
treraxu,
triàrgiu,
triaxu,
troaxu,
trobaxu,
trolàrgiu,
trolaxu,
trollaxu Definitzione
aparatu prus che àteru mannu po fàere tessíngios de tantas genias; in sa mola, duos puntedhos prantaos intraos in sa tónica cun d-una traessa in pitzu po apicare su majolu; s'ossamenta, su carenàrgiu de su cristianu e de un’animale, is crantos o partes principales chi agguantant totu s'arrestu de css. cosa manna formada de diferentes partes (es. màchina, genna)/ genias de telàrgiu (po tèssere): a ispola (a bàtoro antariles o istantaloros, bandhelas, manuntas, regras: su tessíngiu est in paris, is súrbios unu addaesegus (atesu de su tessidore) unu ananti (acanta), arréschios e firmaos cun is piones po poderare istirau su tessíngiu), t. a istoja o prantau (nau deosi ca s'istoja po isterrimentu dha faent apicada): custu telàrgiu est a duas regras, a duos peis e su tessíngiu est de pitzu a bàsciu, is súrbios o bancos unu in artu e unu in bàsciu; partes de su telàrgiu o chi serbint po tèssere: is càscias o iscàssias, su pètene, su litzu, su súrbiu (o bancu), is càlculas, s'ispola, su cannedhu o cannusca, su fustigu, sa canna de gruxi, su stàmini, s'ordidroxu, sa trama, su serradóriu, su faegannedhos, su pindu, is manighedhas, is peis, is tacheris o tacheras o nais cun is intacos
Sinònimos e contràrios
cdh. tilàgiu,
ttrs. tiràgiu
Maneras de nàrrere
csn:
parare su t. = pònniri, cuncordai su telàrgiu de dhui pòdiri trabballai; impostare su t. = ammanitzare su materiale postu in su telarzu pro tèssere (imboligare su cotone in sos issulos, intrare sos litzos in sas cannas de sos pètenes); su trolaxu, su trebaxu po ferrai = màchina de ferrare, ue si ponent sos boes a los muntènnere in frimmu pro los ferrare; tènniri su triaxu arrésciu = tènnere unu triballu tasidu, frimmu, èssere chentza fàghere; intrare a su telarzu = ponnirisí a tèssiri in su telàrgiu
Frases
abarra, gei no as a tenni su triaxu arrésciu! ◊ su sonu de su telarzu est divressu segunnu su chi tesset ◊ in Nule tessent cun telajos a istoja ◊ est tessendi un'isciallu in su trallaxi ◊ custu sonu fait rima cun cussu de is trobaxus ◊ tengu tiallas fatas a triaxu ◊ Togna teniat su telarzu sempre armadu, faghindhe tapetos
2.
su telaju de sa bicicleta fiat totu aggobbau, de comenti seu arrutu
Ètimu
ltn.
*telarium
Tradutziones
Frantzesu
métier à tisser,
châssis
Ingresu
loom,
frame
Ispagnolu
telar
Italianu
telàio per tessitura,
intelaiatura
Tedescu
Websthul,
Rahmen.