abboài , vrb: abbuai Definizione
abbruxare s'istula, is terrenos de arare; curpire, tocare a népide su laore
Sinonimi e contrari
abbrugiai,
abbruscare,
abburare
/
nabronari
/
abburvurare,
achichinare,
afurconare,
anneulare
Frasi
in cudhus campus si bit fumu: stau ca funt abbuendi!
Traduzioni
Francese
brûler légèrement
Inglese
to scorch,
to affect by smut
Spagnolo
quemar,
artigar
Italiano
abbruciacchiare,
ingolpare
Tedesco
absengen,
mit Brandpilzen befallen.
achichinàre , vrb: achiconare Definizione
foedhandho de erbas e laores, tocare a népide, fàere niedhu coment'e unu chicone
Sinonimi e contrari
abburvurare,
afurconare,
anneulare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
nieller
Inglese
to affect by smut
Spagnolo
atizonarse
Italiano
rèndere golpato,
annerito dalla gólpe
Tedesco
vom Steinbrand befallen,
geschwärzt werden.
afurconàre , vrb Definizione
pònnere su furcone, sa népide, genia de maladia chi faet niedhu su granu de is laores
Sinonimi e contrari
abboai,
achichinare,
anneulare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
nieller
Inglese
to affect by smut
Spagnolo
atizonarse
Italiano
ingolpare
Tedesco
tiefer machen.
allodhiài , vrb: allodhiare Definizione
pigare a frandhigos, pònnere vitziedhos (e po cussu fintzes fàere a lodhes, pagu abbistos, allochiai, atontare)
Sinonimi e contrari
aponciai
/
arrepicare
Frasi
su matzone, malinnu, si est dassau allodhiare pro lu fidarent in mesu de sos anzones ◊ est allodhiada cun d-unu zovanedhu de prima essida ◊ totus lu fiacant, l'acasazant, l'allódhiant che una criatura
2.
nos ant allodhiatu cun promissas de indústrias e de postos sicuros
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
affecter
Inglese
to affect
Spagnolo
afectar,
lisonjear
Italiano
affettare
Tedesco
heucheln.
anneulàre , vrb: neulare Definizione
calare o pònnere sa népide ammontandho su logu; tocare, immalaidare a népide, nau de cosas prantadas; pigare o annapare su cumprendhóniu, sa mente
Sinonimi e contrari
abboerai
/
achichinare,
afurconare,
annebidae
Frasi
innoghe su logu no si annéulat e s'umididade dat pagu infestu
2.
custu tempus chi est faghindhe mi at anneuladu totu su basolu
3.
cussas tassas de cosa mi leant su sentitu e mi annéulant sos ammentos
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
embrumer
Inglese
to dim,
to affect by smut
Spagnolo
anieblarse,
coger el añublo,
ofuscar
Italiano
annebbiare,
ingolpare
Tedesco
umnebeln,
vom Steinbrand befallen werden.
intingiàe, intingiài, intingiàre, intingiàri , vrb: intinzare Definizione
carrigare de tíngia, genia de bobboi niedhu chi ponet a is matas e a is erbas in is puntas modhes o, segundhu, fintzes a is animales; in cobertantza, fintzes carrigare de àteru cunsiderau dannosu o pagu praghillosu
Sinonimi e contrari
impestai
2.
su cani tuu fut carriau de púlixi e nd'at intingiau is mius puru (G.Mura)◊ is gerrunaderis funt intingiaus de dépidus, sentza mancu un'ispera!◊ depit èssi berus ca mi torru a intingiai cun d-un'ómini… abarru fiuda!
Traduzioni
Francese
prendre la teigne
Inglese
to affect with ringworm
Spagnolo
coger la tiña
Italiano
intignare
Tedesco
von Motten zefressen werden.
lantàre , vrb: lantzai,
lantzare,
latzare Definizione
fèrrere cun arma (lantza o àteru), tocare de pedra; in cobertantza, tocare su sentidu, dispràxere, ofèndhere; iscúdere atesu
Sinonimi e contrari
fèrrere,
ingòllere,
secare
/
lampare 1
Frasi
paret chi mi cherfat ammentare totu sas feras chi amus lantadu ◊ messanne fint chin sas manos imbolicatas pro non si las latzare chin sa farche o su ristrucu
2.
nàrrere ti lu cherio su chi sento, ma ti devo lantare sena fritza (G.Pinna)◊ a cantos coros no lantas cun su càntigu tou!…
3.
sos cadhos currindhe lantant istinchidhas de fogu dae pes
Etimo
ltn.
lanceare
Traduzioni
Francese
frapper,
blesser
Inglese
to affect,
to wound,
to hit
Spagnolo
pinchar,
golpear,
herir
Italiano
colpire,
ferire
Tedesco
verletzen.