abboài , vrb: abbuai Definizione
abbruxare s'istula, is terrenos de arare; curpire, tocare a népide su laore
Sinonimi e contrari
abbrugiai,
abbruscare,
abburare
/
nabronari
/
abburvurare,
achichinare,
afurconare,
anneulare
Frasi
in cudhus campus si bit fumu: stau ca funt abbuendi!
Traduzioni
Francese
brûler légèrement
Inglese
to scorch,
to affect by smut
Spagnolo
quemar,
artigar
Italiano
abbruciacchiare,
ingolpare
Tedesco
absengen,
mit Brandpilzen befallen.
abbrugiài, abbrugiàre , vrb: abbrujae,
abbrujare,
abbrusai,
abbrusare,
abbruxai,
abbruxare,
brugiare Definizione
passare a fogu, calare a chinisu sa cosa; nau de su chi faet su fritu, sicare s’erba, su matedu modhe; pistidhire o ispirtire meda in sa carre; nàrrere male de s'àteru bogandhodhi fama mala a innóriu, fàere andhare male
Sinonimi e contrari
abbrajare,
abbruscare,
abburare,
afocazare
/
infamai,
innorare
Frasi
seus babbus sentza fillus, matas abbrugiadas ◊ mi parit ca pigu fragu de afracau: bolis biri ca si est abbrugiada sa cassarola chi tenis in su fogu?! ◊ in su padente abbrusau bi at solu morte e rosura ◊ nci ammancat peti chi s'abbrugit su pràngiu po asseliai is cosas!…
2.
su frius abbruxat is matas
3.
su soli abbruxat me in s'istadi
4.
sa língua tua abbruxat che fogu!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
brûler
Inglese
to burn
Spagnolo
quemar
Italiano
bruciare
Tedesco
verbrennen,
brennen.
abburàre , vrb Definizione
abbruxare, abbruschiare, nau fintzes po fàere in colore coment'e abbruxau, fàere in colore de cafei / pane abburadu = (pane russu, modhe) cotu a apretadura a fogu, brusiadu o tropu cotu a fora ma matzosu in mesu
Sinonimi e contrari
abbrugiai,
abbruscare,
acotilai,
ammoriscai,
recòghere
2.
sa terra est abburada a istudare su sidis (G.Branca)◊ issas no ischiant a nadare e no fint ancora abburadas
Etimo
itl.t
Traduzioni
Francese
brunir
Inglese
to darke
Spagnolo
quemar,
tostar
Italiano
abbrunire
Tedesco
verbrennen,
rösten,
bräunen.
brugiàre , vrb: abbrugiai,
brujare,
brusare,
brusiare,
bruxare Definizione
passare o fàere a fogu, calare a chinisu sa cosa; perdimentare sa cosa; nau de su chi faet su fritu, sicare sa cosa; pistidhire meda; nau de su cimentu, chi no afortit, no intostat e si sicat a pruine / brusiare s'erva birde = nàrrere male de unu
Sinonimi e contrari
abbrajare,
abbruscare,
abburare,
afocazare,
fruxare
/
sperditziai
Frasi
bucas sididas, laras bruxadas ◊ sas matas chi as brujadu t'isetant pro t'impicare! ◊ sa calura de s'istiu brúgiat sa cosa ◊ su sole ruju che a su fogu brúgiat finas sa pedra ◊ si pesesit unu fogu e brusesit su laore ◊ ponet fogu, brusat pasturas e laores e si dha pigat cun sos animales puru!
2.
sa limba de cussu pudidinosu brúsiat s'erva birde!
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
brûler
Inglese
to burn
Spagnolo
quemar,
arder
Italiano
bruciare,
àrdere,
scottare,
ustionare
Tedesco
verbrennen,
ausdörren.
fogulàre , vrb: afogulare Definizione
pònnere fogu; abbruxare
Sinonimi e contrari
afocazare
/
brugiare
2.
cun cuss'abba budhendhe mi so totu foguladu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
brûler
Inglese
to burn
Spagnolo
quemar
Italiano
ustionare
Tedesco
verbrennen
iscotài, iscotàre , vrb: scotai 1 Definizione
fàere o pònnere a budhire unu pagu, còere o abbruxare unu pagu / èssere iscot’iscota = budhiu de no si pòdiri aguantai
Sinonimi e contrari
acotai
Frasi
a custa cosa li cheret dadu duos bullos pro l'iscotare ◊ apo leadu sa padedha e mi so iscotadu ca fit in su fogu ◊ cust'abba est iscota iscota: pisti a budhida! ◊ sa corda dh'iscotant aizu e dh'arrustint
Traduzioni
Francese
brûler
Inglese
to burn,
to scorch,
to scald
Spagnolo
quemar
Italiano
scottare,
sbollentare
Tedesco
aufkochen,
abbrühen.
ispirtíre , vrb: ispurtire,
ispurtiri,
spurtiri Definizione
sentire coment'e abbruxore, abbruxare, prus che àteru in sa carre, o in buca cun papares budhios; in cobertantza, dispràxere, o fintzes interessare meda
Sinonimi e contrari
piciai,
pistidhire,
púnghere
/
interessai
Frasi
a chie frigat chibudha dh'ispirtint is ogos ◊ su lati de sa figu ispurtit, fait a iscrafíngiu
2.
e ite, t'ispirtit ca su cuadhu tuo no at bínchidu su pannu?! ◊ candu ant circau sa chistioni chi ispurtiat a issus mi ndi seu andau
Traduzioni
Francese
piquer
Inglese
to tickle,
to itch
Spagnolo
quemar,
lampar
Italiano
mordicare,
pizzicare
Tedesco
beißen.
piciài , vrb: (pi-ci-a-i) pissiai
pitziai,
pitziari Definizione
prus che àteru s'efetu chi faet cosa chi punghet o chi abbruxat in sa carre; fintzes pigare cosa (esca) a buca coment'e bicandho; in cobertantza, nàrrere cosa, foedhos chi dispraxent, ofendhent
Sinonimi e contrari
pistidhire,
púnghere,
ispiciulare,
spurtiri
/
piticare
/
anniscai
/
dispiàchere
Frasi
su soli budhiu de s'istadi pítziat ◊ mi pítziat sa ferida
2.
su piscadori a lentza est abetendi chi su pisci pitzit ◊ su casu papadhu pítzia pítzia, ca no proit de su celu!
3.
is fuedhus avrincosus ferint e pítziant, ma a bortas faint prangi a chini dhus ghetat!
Etimo
ltn.
*pits
Traduzioni
Francese
brûler
Inglese
to burn,
to hurt
Spagnolo
quemar
Italiano
scottare
Tedesco
brennen.
pistidhíre , vrb Definizione
fàere pitzigore, abbruxore, fàere nàrrere pistidha! po cosa budhia o chi punghet o tastandho cosa pitzigorosa
Sinonimi e contrari
piciai,
pistidhare 1,
pistire,
spurtiri
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
brûler
Inglese
to burn
Spagnolo
quemar
Italiano
scottare
Tedesco
brennen.
sfoghigiài , vrb Definizione
coment'e pigare fogu, èssere abbruxandho
Sinonimi e contrari
afocazare,
brugiare,
scallentai
2.
sa Sardigna est dogna istadi sa própiu cosa, sfoghigiada
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
brûler,
prendre feu
Inglese
to revive
Spagnolo
quemar
Italiano
rinfocolarsi
Tedesco
sich wieder erhitzen.