abbruscàre , vrb: abbruschiai,
abbruschinai,
abbuscai,
bruscae Definizione
còere in sa braxa, in sa fràmula, coment’e lassandho abbruxare unu pagu, si est cosa de papare, o abbruxandhodha deunudotu si est cosa de fuliare
Sinonimi e contrari
abbrugiai,
abbruschillai,
aframuscai,
ulciare
/
aflachilai,
aframatzare,
allampiai 1,
summuscrare
Frasi
tui, terra salia chi pesas pudhecus sena de frenu, ti abbrúschiant sa pedhi e no fuedhas? ◊ su procu si depit abbruschiai po ndi dhi arrasigai is tzudhas ◊ is ponidoris de fogu ant abbuscau sa Sardigna una meca de annus (G.Desogus)◊ ti ses totu abbruschinau cun cussa braxa!
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
faire griller
Inglese
to toast
Spagnolo
tostar
Italiano
abbrustolire
Tedesco
rösten.
abbruschiadúra , nf: abbuschiadura Definizione
su abbruschiai; su èssere abbruschiau
Sinonimi e contrari
abbruschiamentu,
sumuscradura,
usciadura
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
grillage
Inglese
toasing
Spagnolo
abbrustoliménto
Italiano
abbrustoliménto
Tedesco
Rösten.
abburàre , vrb Definizione
abbruxare, abbruschiare, nau fintzes po fàere in colore coment'e abbruxau, fàere in colore de cafei / pane abburadu = (pane russu, modhe) cotu a apretadura a fogu, brusiadu o tropu cotu a fora ma matzosu in mesu
Sinonimi e contrari
abbrugiai,
abbruscare,
acotilai,
ammoriscai,
recòghere
2.
sa terra est abburada a istudare su sidis (G.Branca)◊ issas no ischiant a nadare e no fint ancora abburadas
Etimo
itl.t
Traduzioni
Francese
brunir
Inglese
to darke
Spagnolo
quemar,
tostar
Italiano
abbrunire
Tedesco
verbrennen,
rösten,
bräunen.
ansàre , vrb: assare Definizione
asciutare meda a fogu, a puntu de arridare sa cosa: assare su pane, sa linna
Sinonimi e contrari
aghedhare,
aredhare,
arridae,
aturrai 1,
carasare,
passare
Frasi
su pane de fresa innanti si coghet, apustis si torrat a su furru pro l'assare ◊ sa linna assada tenet dereta ◊ l'ant assadu sas caldanas de s'istiu
Etimo
ltn.
assare
Traduzioni
Francese
sécher au four,
griller
Inglese
to toast
Spagnolo
bizcochar,
tostar
Italiano
biscottare,
tostare
Tedesco
zweimal backen,
rösten.
arrostidúra , nf: arrustidura Definizione
su orrostire / fai o còiri a a.
Sinonimi e contrari
arrustimentu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rôtissage
Inglese
roasting
Spagnolo
asación
Italiano
arrostiménto
Tedesco
Rösten.
arrughinàre, arrughinzàre , vrb: arruinai,
orroinai,
roghinare 1 Definizione
nau de is metallos (prus che àteru de ferru) pònnere s’orruina / arruinau che orbada ingurda = meda (ca sendhe betza, totu cossumida, est irbandhonada e si la sighit a manigare su ruinzu)
Sinonimi e contrari
inferrinzare
Etimo
ltn.
aeruginare
Traduzioni
Francese
rouiller
Inglese
to rust
Spagnolo
enmohecer,
oxidar
Italiano
arrugginire
Tedesco
rosten.
assadúra , nf Definizione
su assare; sa de duas intradas de su pane de fresa a su forru, cussa po dh’arridare (sa prima est po dhu còere); maladia de sa pedhe
Sinonimi e contrari
assada,
arridadura,
carasadura
/
asserra
Terminologia scientifica
pne
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
séchage au four
Inglese
toasting
Spagnolo
tostado
Italiano
biscottatura,
tostatura
Tedesco
Rösten.
aturrài 1, aturràre , vrb: turrai* Definizione
pònnere in su fogu sa cosa fintzes chi essit assada, in colore de castàngia, passada a fogu, àrrida de si segare cun facilidade atrotigandhodha o pistandhodha; in cobertantza, fintzes fàere a zigota, a befa, pigare a boghes, intzirigare / èssere aturra aturra = apunta a brigare, megai de certai
Sinonimi e contrari
ansare,
arridae
/
incidai
Frasi
fiu in coxina ghetendinci in d-unu paperi s'orxu chi iu aturrau ◊ aturrare su pane, sa pobassa ◊ su corpus de fizu meu l'azis lassadu supra de sos rocarjos, a l'aturrare soles e bentos ◊ as aturradu su papassinu tostu che sa preda!
2.
sa genti fiat aturrendi a s'àrbitru
Traduzioni
Francese
dessécher,
torréfier
Inglese
to roast
Spagnolo
desecar,
tostar
Italiano
disseccare,
torrefare
Tedesco
austrocknen,
rösten.
carasàre , vrb: carasciare,
carasiai 1,
carasiare,
carassari,
caresare Definizione
si narat de sa pasta crua chi, lassada de suíghere, faet crosta (carassa), si tzacat e dhi noghet puru; nau de su pane de fresa cotu, intrare a su forru un'àtera borta po dhu fàere àrridu, e chi po comente essit totu arraspiosu paret tzacau (a sa parte de aintru)/ sa pasta si caresat = si assutat, s'intostat (e si tzacat) a pizu de fora candho, cariendhe, si lassat pasare
Sinonimi e contrari
ingrimire,
iscarasciare,
selesae
/
ansare,
aredhare,
arridae
Frasi
sughestantu chi istamus cariendhe custu, de pane, s'àteru cheret cuguzadu ca sinono si caresat ◊ sa pasta si est carasiada ◊ sa pasta cheret torrada a cariare candho si est caresada
2.
passabat notes intregas inturtandhe, cariandhe e tendhendhe innantis de iscopercare e carasare su recatu ◊ sas féminas su manzanu chito cochent e carasant su pane
Etimo
ltn.
charaxare
Traduzioni
Francese
sécher au four
Inglese
to toast
Spagnolo
bizcochar
Italiano
biscottare
Tedesco
rösten.
turradúra , nf Definizione
su assare o arridare meda a fogu fintzes a èssere sa cosa in colore de castàngia
Sinonimi e contrari
turramentu
Frasi
sa turradura tocat a dha intzertari, po essiri bonu su cafei
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
torréfaction
Inglese
torrefaction
Spagnolo
torrefacción,
tostadura
Italiano
torrefazióne
Tedesco
Rösten.
turrài , vrb: aturrai 1,
turrare,
turrari Definizione
pònnere in su fogu sa cosa fintzes chi essit assada, àrrida de si segare e fàere a farinos cun facilidade atrotigandhodha o pistandhodha e in colore de castàngia, passada a fogu
Sinonimi e contrari
ansare,
arridae
Frasi
si turrat su gafè, fitas de pane, méndhula, nuxedha ◊ in àteros tempos sa raighina de sa tzicória si turraiat po fàere su cafè
Etimo
ctl., spn.
torrar, turrar
Traduzioni
Francese
torréfier
Inglese
to roast
Spagnolo
tostar
Italiano
torrefare
Tedesco
rösten.