achedàre 1 , vrb: achetare 1,
agedai,
agedari,
aghedare,
axedae,
axedai,
axerai Definizione
fàere a aghedu, nau fintzes de sa pasta cun su frammentu; in cobertantza, nau de ccn. arrennegare
Sinonimi e contrari
acriare,
aghedinare,
frammentai,
imbischidare,
pesai
Frasi
su binu cheret contivizadu, ca sinono si aghedat ◊ Cíciu mi at nau ca su binu biancu si dhi est agedau
2.
dhi at ghetau unu lómburu de fromentu: dèu nau chi at a axedai! ◊ is tzípulas no ant axedau: depiat tenni písima su frammentu ◊ tenei sa pasta in sa scifedha axerendi e fui arremangada pronta a ispongiai ◊ at lassau su pane aghedandho in su tianu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
tourner en vinaigre
Inglese
to vinegar
Spagnolo
agriar
Italiano
inacetire,
inacidire,
fermentare
Tedesco
zu Essig werden,
säuern,
gären.
achédu , nm, agt: achetu 1,
agedu,
aghedu,
axedu,
axeru Definizione
binu chi si est fatu tropu forte, de sabore ispuntu, guastu; chi tenet sabore de binu ispuntu; nau de sa pasta cun su frammentu, chi est pesandho, aghedandho de ammadrigadura; nau de unu, chi arrespondhet chentza crabbu, chi si arrennegat luego e po cosas de pagu contu / erba de axedu = alleluja, coraxedu (Oxalis pes-caprae, O. corniculata); ógiu aghedu = ozu guastu, achedau
Sinonimi e contrari
achedau,
acru,
imbischidadu
/
gastu 1
Modi di dire
csn:
casu a. = agriadu, bíschidu, friscu e lassadu chentza postu in murza; binu a. = binu aghedadu, ispuntu
Frasi
s'issalada si cundhit cun aghedu puru ◊ custu cundimentu bollit allu, ollu de armanu, afàbbica e una pariga de istídhius de axedu biancu
3.
su pani axedu tumbit ◊ is bonas meris de domu de raru arruint in sa fadhina de coi su pani pagu axedu ◊ candu su pani est pagu axedu bogat pillucas e coit mali ◊ portas sa faci colore de binassa ageda!
Cognomi e Proverbi
smb:
Aghedu, Ascedu, Axedu
Terminologia scientifica
sbr
Etimo
ltn.
acetu(m)
Traduzioni
Francese
vinaigre
Inglese
vinegar
Spagnolo
vinagre,
avinagrado
Italiano
acéto,
inacidito
Tedesco
Essig,
sauer,
Sauer…
aghedàdu , pps, agt: axedau Definizione
de aghedare; chi est de sabore pitzigorosu che aghedu; nau de unu, chi no faet a dhi nàrrere nudha ca si arrennegat luego, o si primmat
Sinonimi e contrari
ispuntu
/
arrennegaditu,
inchietosu
2.
e già no sezis aghedadu, mih…: iscuru a chie bos batazat! ◊ si achereit unu betzaredhu chi abberrieit totu aghedadu ◊ custu cristianu si est aghedadu: no li nias nudha!
Traduzioni
Francese
tourné,
aigri
Inglese
turned into vinegar
Spagnolo
agriado
Italiano
inacetito
Tedesco
zu Essig geworden.