cóltzu , agt, nm: colzu,
cortzu,
corzu 1,
cotzu 3 Definizione
foedhu chi narant po ammischinare o lastimandho a unu; foedhandho de unu mortu, s'ispaciau, sa bon'ànima; fintzes chi est totu malandhau / cortzaredhu! = siscuru!, scerau!, mischinu!
Sinonimi e contrari
beadu,
mischinu,
moltu,
siscuru
/
malacónciu
/
cdh. cólciu
| ctr.
diciosu
Frasi
coltzu si andhas foressidu solu in su buscu niedhu! (P.Casu)◊ corzu a isse si no si ndhe adderetat! ◊ corzu chie si fidat de amigos! (P.Pisurzi)◊ custu mi ammentant sa colza pitzinnia! ◊ a dolu de sas coltzas netas mias, chi mi ant a pesu in domo!
2.
su colzu de tziu Istèvene, candho si agataiat, za fit ómine! ◊ s'interramortos at ammaniadu una tuda pro un'àteru corzu ◊ su colzu de babbu meu naraiat sèmpere a no fàghere male a neune
3.
sa mobbília no podiat èssere prus cortza: cadrea mala, mesedha totu arroinada
Etimo
crsn.
córciu
Traduzioni
Francese
pauvre,
Dieu ait son âme,
feu (f. feue)
Inglese
poor (thing),
latelamented
Spagnolo
el pobre
Italiano
poverino,
buonànima
Tedesco
arm,
Selige.
iscedàu , iscl, agt: isciarau,
scedau* Definizione
foedhu chi si narat mescamente lastimandho a unu po dannu o àteru motivu
Sinonimi e contrari
deldiciadu,
dirgrassiadu,
mabassortau,
malafadau,
malafortunau,
míseru
/
scurixedhu!,
siscuru!
Frasi
a cussu, iscedau, no dh'ant betau sabi a conca!
Traduzioni
Francese
le pauvre!
Inglese
needy,
poor thing
Spagnolo
pobre,
pobrecillo
Italiano
poverino
Tedesco
arm,
unglücklich.
pòberu, póberu , agt, nm: pòbiru,
pòboru,
pòburu,
pòvaru,
póveru Definizione
chi o chie tenet pagu o nudha benes, siendha, chi est bisongiosu o chi dhi mancat ccn. cosa o ndhe tenet o portat tropu pagu, chi est in cunditziones de necessidade; coment'e agt. dhu narant lastimandho a unu, cristianu, béstia o fintzes mata, po ccn. male o dannu chi tenet o at tentu e deosi si narat innanti de su nm. / min. pobiritu, pobiredhu, pobiritedhu = p. meda, in bisonzu meda (e fintzes pedulianu, chi campat pedindhe)
Sinonimi e contrari
abbisongiosu,
bisonzile,
pàburu
/
cdh. pòaru,
ttrs. pòbaru
/
malibigau,
meschinu,
fradhocu,
sciadau
| ctr.
arricu
Modi di dire
csn:
aguantaisí, bessiri, acabbai p., furriai, torrai a p.; p. forti, tropu, chi no fait, meda; pòberu de… (+ nm.) = chi li mancat carchi cosa; pòvaru faladu = póveru in terra, andhadu male a s'úrtimu etzessu
Frasi
sa crésia fiat pòbara e sa genti prus puru ◊ custa fiat una fémmina pòbora ◊ funt pipius pòberus, sempri iscrutzus o a crapitas bècias ◊ est una famíllia pòbera: tenint isceti dus mois de terra
2.
sa cosa piús rica e bella chi sos pòveros ant: sa limba, sa cultura, sa memória istórica ◊ su pagu chi guaràngiat dh'ispartzit cun is pòburus ◊ su póberu no at àteru aficu si no sa zoronada
3.
portat su sànguini pòberu de gróbbulus arrúbius ◊ sa cosa chi ses papendi est pòbera de vitaminas ◊ est una terra pòvera de sustàssia
4.
pòberu béciu, aici malàriu! ◊ pòberas matas tocadas de fogu! ◊ pòvera mama, s'apretu chi s'at bidu a l'istratzare sa criadura dae manos sos bandhidos! ◊ aite lu chircas a cudhu póver'ómine candho no ndhe podet sa vida?! ◊ pogheritu, l'imputabant de unu muntone de cosas ◊ dha fait sa limósina, sa meri, a unu pòburu istrupiau?
Cognomi e Proverbi
prb:
su pòburu est che su cani: andat a chini dhi donat s'ossu ◊ a pòberu non depas e a santus non promitas ◊ balit prus unu pòbiru bonu chi no unu ricu malu
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
pauvre
Inglese
poor
Spagnolo
pobre
Italiano
pòvero
Tedesco
arm,
Arme.
repulitànu , nm Definizione
póveru chi no tenet siendha peruna
Sinonimi e contrari
pagapo
Traduzioni
Francese
indigent
Inglese
without property (person)
Spagnolo
pobre
Italiano
nullatenènte
Tedesco
Mittellose.