cóltzu , agt, nm: colzu,
cortzu,
corzu 1,
cotzu 3 Definitzione
foedhu chi narant po ammischinare o lastimandho a unu; foedhandho de unu mortu, s'ispaciau, sa bon'ànima; fintzes chi est totu malandhau / cortzaredhu! = siscuru!, scerau!, mischinu!
Sinònimos e contràrios
beadu,
mischinu,
moltu,
siscuru
/
malacónciu
/
cdh. cólciu
| ctr.
diciosu
Frases
coltzu si andhas foressidu solu in su buscu niedhu! (P.Casu)◊ corzu a isse si no si ndhe adderetat! ◊ corzu chie si fidat de amigos! (P.Pisurzi)◊ custu mi ammentant sa colza pitzinnia! ◊ a dolu de sas coltzas netas mias, chi mi ant a pesu in domo!
2.
su colzu de tziu Istèvene, candho si agataiat, za fit ómine! ◊ s'interramortos at ammaniadu una tuda pro un'àteru corzu ◊ su colzu de babbu meu naraiat sèmpere a no fàghere male a neune
3.
sa mobbília no podiat èssere prus cortza: cadrea mala, mesedha totu arroinada
Ètimu
crsn.
córciu
Tradutziones
Frantzesu
pauvre,
Dieu ait son âme,
feu (f. feue)
Ingresu
poor (thing),
latelamented
Ispagnolu
el pobre
Italianu
poverino,
buonànima
Tedescu
arm,
Selige.
iscedàu , iscl, agt: isciarau,
scedau* Definitzione
foedhu chi si narat mescamente lastimandho a unu po dannu o àteru motivu
Sinònimos e contràrios
deldiciadu,
dirgrassiadu,
mabassortau,
malafadau,
malafortunau,
míseru
/
scurixedhu!,
siscuru!
Frases
a cussu, iscedau, no dh'ant betau sabi a conca!
Tradutziones
Frantzesu
le pauvre!
Ingresu
needy,
poor thing
Ispagnolu
pobre,
pobrecillo
Italianu
poverino
Tedescu
arm,
unglücklich.
pòberu, póberu , agt, nm: pòbiru,
pòboru,
pòburu,
pòvaru,
póveru Definitzione
chi o chie tenet pagu o nudha benes, siendha, chi est bisongiosu o chi dhi mancat ccn. cosa o ndhe tenet o portat tropu pagu, chi est in cunditziones de necessidade; coment'e agt. dhu narant lastimandho a unu, cristianu, béstia o fintzes mata, po ccn. male o dannu chi tenet o at tentu e deosi si narat innanti de su nm. / min. pobiritu, pobiredhu, pobiritedhu = p. meda, in bisonzu meda (e fintzes pedulianu, chi campat pedindhe)
Sinònimos e contràrios
abbisongiosu,
bisonzile,
pàburu
/
cdh. pòaru,
ttrs. pòbaru
/
malibigau,
meschinu,
fradhocu,
sciadau
| ctr.
arricu
Maneras de nàrrere
csn:
aguantaisí, bessiri, acabbai p., furriai, torrai a p.; p. forti, tropu, chi no fait, meda; pòberu de… (+ nm.) = chi li mancat carchi cosa; pòvaru faladu = póveru in terra, andhadu male a s'úrtimu etzessu
Frases
sa crésia fiat pòbara e sa genti prus puru ◊ custa fiat una fémmina pòbora ◊ funt pipius pòberus, sempri iscrutzus o a crapitas bècias ◊ est una famíllia pòbera: tenint isceti dus mois de terra
2.
sa cosa piús rica e bella chi sos pòveros ant: sa limba, sa cultura, sa memória istórica ◊ su pagu chi guaràngiat dh'ispartzit cun is pòburus ◊ su póberu no at àteru aficu si no sa zoronada
3.
portat su sànguini pòberu de gróbbulus arrúbius ◊ sa cosa chi ses papendi est pòbera de vitaminas ◊ est una terra pòvera de sustàssia
4.
pòberu béciu, aici malàriu! ◊ pòberas matas tocadas de fogu! ◊ pòvera mama, s'apretu chi s'at bidu a l'istratzare sa criadura dae manos sos bandhidos! ◊ aite lu chircas a cudhu póver'ómine candho no ndhe podet sa vida?! ◊ pogheritu, l'imputabant de unu muntone de cosas ◊ dha fait sa limósina, sa meri, a unu pòburu istrupiau?
Sambenados e Provèrbios
prb:
su pòburu est che su cani: andat a chini dhi donat s'ossu ◊ a pòberu non depas e a santus non promitas ◊ balit prus unu pòbiru bonu chi no unu ricu malu
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
pauvre
Ingresu
poor
Ispagnolu
pobre
Italianu
pòvero
Tedescu
arm,
Arme.
repulitànu , nm Definitzione
póveru chi no tenet siendha peruna
Sinònimos e contràrios
pagapo
Tradutziones
Frantzesu
indigent
Ingresu
without property (person)
Ispagnolu
pobre
Italianu
nullatenènte
Tedescu
Mittellose.