anninnitàu , pps, agt Definizione de anninnitae; chi est miseredhu, no at créschiu, nau de ccn. Sinonimi e contrari trighinzu 1 Traduzioni Francese rachitique, maigre et débile Inglese poor looks, rachitic Spagnolo raquítico Italiano di aspètto mìsero, rachìtico Tedesco kümmerlich.

cóltzu , agt, nm: colzu, cortzu, corzu 1, cotzu 3 Definizione foedhu chi narant po ammischinare o lastimandho a unu; foedhandho de unu mortu, s'ispaciau, sa bon'ànima; fintzes chi est totu malandhau / cortzaredhu! = siscuru!, scerau!, mischinu! Sinonimi e contrari beadu, mischinu, moltu, siscuru / malacónciu / cdh. cólciu | ctr. diciosu Frasi coltzu si andhas foressidu solu in su buscu niedhu! (P.Casu)◊ corzu a isse si no si ndhe adderetat! ◊ corzu chie si fidat de amigos! (P.Pisurzi)◊ custu mi ammentant sa colza pitzinnia! ◊ a dolu de sas coltzas netas mias, chi mi ant a pesu in domo! 2. su colzu de tziu Istèvene, candho si agataiat, za fit ómine! ◊ s'interramortos at ammaniadu una tuda pro un'àteru corzu ◊ su colzu de babbu meu naraiat sèmpere a no fàghere male a neune 3. sa mobbília no podiat èssere prus cortza: cadrea mala, mesedha totu arroinada Etimo crsn. córciu Traduzioni Francese pauvre, Dieu ait son âme, feu (f. feue) Inglese poor (thing), latelamented Spagnolo el pobre Italiano poverino, buonànima Tedesco arm, Selige.

impoburitài , vrb Definizione orrúere o bènnere in bisóngiu meda, in poberesa manna Sinonimi e contrari acuculiare 1, aframicare, aframicosare, apedhitzonai, impoberai | ctr. arricai Traduzioni Francese appauvrir Inglese to make poor Spagnolo empobrecer Italiano immiserire Tedesco verarmen.

iscedàu , iscl, agt: isciarau, scedau* Definizione foedhu chi si narat mescamente lastimandho a unu po dannu o àteru motivu Sinonimi e contrari deldiciadu, dirgrassiadu, mabassortau, malafadau, malafortunau, míseru / scurixedhu!, siscuru! Frasi a cussu, iscedau, no dh'ant betau sabi a conca! Traduzioni Francese le pauvre! Inglese needy, poor thing Spagnolo pobre, pobrecillo Italiano poverino Tedesco arm, unglücklich.

matàgnu , agt: metantzu, metanzu Definizione chi no tenet calidades bonas, nau de cosa e de gente puru (de ccn., fintzes chi est giau a fàere male) Sinonimi e contrari iscadentonzu, malésicu, malu, mecianu* | ctr. bonu Frasi su bentu de santu Simone tenet fama metanza ca ndhe iscudet s'ischissone ◊ invece de dultzuras mi faghes passare oras metanzas ◊ cussu est unu dutore metanzu ◊ su prus forte fachiat s'ala a su metantzu Traduzioni Francese de mauvaise qualité, médiocre, répréhensible Inglese ordinary, poor, censurable Spagnolo de mala calidad, reprobable Italiano scadènte, mediòcre, riprovévole Tedesco minderwertig, mittelmäßig, verwerflich.

meciànu , agt, nm: metzanu Definizione chi (o chie) est de calidades pagu bonas, antzis antzis malas, nau de cosas e de gente Sinonimi e contrari iscadentonzu, matagnu, tratu 1 | ctr. bonu Frasi de annadas ndhe faghet bonas e metzanas ◊ aia in manu unu nodosu càmbaru e metzanu cun totu gherraia ◊ no timet ne fritu e ne calura, ne tempus bonu e ne tempus metzanu 2. sos metzanos abbratzant sa vindita e lis paret balanzu e granzeu ◊ su piús mandrone e piús visciadu, su piús metzanu e faularzu fit isse ◊ cantat sa glória e martíriu de sos Santos, sas vilesas de sos metzanos Cognomi e Proverbi smb: Mezzanu Etimo itl. mezzano Traduzioni Francese de mauvaise qualité, médiocre Inglese poor Spagnolo medianillo Italiano scadènte, mediòcre Tedesco minderwertig, mittelmäßig, Mittelmäßige.

meschínu , agt, iscl: mischinu Definizione chi istat male, chi est sufrindho, nau mescamente a làstima de su pòberu o de chie tenet o at tentu calecunu male, dannu / betàresi a sa mischina = atrogare su male fatu coment'e iscusèndhesi Sinonimi e contrari pòberu / addolumannu!, addolumeu!, siscuru! Frasi mischinu de tui: ses béciu in s'ossu, ita as a bolli fai a is piciocas!…◊ mischinu, mi nd'est partu mali: fiat tristu e annugiau ◊ mischinu su castiau! Traduzioni Francese le pauvre! Inglese poor thing! Spagnolo ¡pobre! Italiano poverino! Tedesco arm, der Ärmste!

míseru , agt, nm Definizione nau de ccn., chi est pòberu, o de cosa chi creschet chi at fatu pagu isvilupu; nau de unu po comente acostumat a fàere, chi est malu, chi faet su male aprofitandho de chie no si podet abbàlere: si narat fintzes de unu chi est de pagu impita, pagu àbbile; si narat a làstima coment'e tenendho piedade Sinonimi e contrari pòberu / cdh. mísaru / miseràbbile / iscedau, siscuru | ctr. ricu / àbbile 1, balente / imbénnidu Frasi chin cussa leze su ricu s'at sichiu a prenare sas bértulas de s'ingurtonia e su míseru est abbarrau míseru ◊ no bi est faghindhe cust'arburedha: est mísera mísera cun totu chi la so abbendhe 2. cussu bandhiu fit un'ómine míseru, irfidiau, chin su dillíriu de su sàmbene in su coro ◊ bi fit su balente e bi fit su míseru 3. míseru a chie si che andhat: sos bibos za si campant! ◊ míseru chie b'intrat, a presone! ◊ míseru chie chircat pane anzenu! ◊ míseru ’e mene, míseru ’e tene! Traduzioni Francese misérable, piètre (meschino) Inglese poor Spagnolo miserable Italiano mìsero, miseràbile Tedesco arm, gemein, Arme, Schurke.

pòberu, póberu , agt, nm: pòbiru, pòboru, pòburu, pòvaru, póveru Definizione chi o chie tenet pagu o nudha benes, siendha, chi est bisongiosu o chi dhi mancat ccn. cosa o ndhe tenet o portat tropu pagu, chi est in cunditziones de necessidade; coment'e agt. dhu narant lastimandho a unu, cristianu, béstia o fintzes mata, po ccn. male o dannu chi tenet o at tentu e deosi si narat innanti de su nm. / min. pobiritu, pobiredhu, pobiritedhu = p. meda, in bisonzu meda (e fintzes pedulianu, chi campat pedindhe) Sinonimi e contrari abbisongiosu, bisonzile, pàburu / cdh. pòaru, ttrs. pòbaru / malibigau, meschinu, fradhocu, sciadau | ctr. arricu Modi di dire csn: aguantaisí, bessiri, acabbai p., furriai, torrai a p.; p. forti, tropu, chi no fait, meda; pòberu de… (+ nm.) = chi li mancat carchi cosa; pòvaru faladu = póveru in terra, andhadu male a s'úrtimu etzessu Frasi sa crésia fiat pòbara e sa genti prus puru ◊ custa fiat una fémmina pòbora ◊ funt pipius pòberus, sempri iscrutzus o a crapitas bècias ◊ est una famíllia pòbera: tenint isceti dus mois de terra 2. sa cosa piús rica e bella chi sos pòveros ant: sa limba, sa cultura, sa memória istórica ◊ su pagu chi guaràngiat dh'ispartzit cun is pòburus ◊ su póberu no at àteru aficu si no sa zoronada 3. portat su sànguini pòberu de gróbbulus arrúbius ◊ sa cosa chi ses papendi est pòbera de vitaminas ◊ est una terra pòvera de sustàssia 4. pòberu béciu, aici malàriu! ◊ pòberas matas tocadas de fogu! ◊ pòvera mama, s'apretu chi s'at bidu a l'istratzare sa criadura dae manos sos bandhidos! ◊ aite lu chircas a cudhu póver'ómine candho no ndhe podet sa vida?! ◊ pogheritu, l'imputabant de unu muntone de cosas ◊ dha fait sa limósina, sa meri, a unu pòburu istrupiau? Cognomi e Proverbi prb: su pòburu est che su cani: andat a chini dhi donat s'ossu ◊ a pòberu non depas e a santus non promitas ◊ balit prus unu pòbiru bonu chi no unu ricu malu Etimo itl. Traduzioni Francese pauvre Inglese poor Spagnolo pobre Italiano pòvero Tedesco arm, Arme.

remengòne , nm Sinonimi e contrari famicosu, pedhitzoni, pedulianu Frasi che remengone bisadore andho fatu de sas giannas tzochedha chi ti tzochedho ◊ como so che cudhos remengones: ne capoto ne filu de caltzones, ne cosse e ne berrita Traduzioni Francese errant, le pauvre Inglese poor thing, roaming Spagnolo pelagatos Italiano errabóndo, poveràccio Tedesco armer Schlucker.

scurixédhu! , iscl Definizione foedhu chi si narat lastimandho a unu Sinonimi e contrari iscedau!, scuredhu!, siscuru! Traduzioni Francese le pauvre! Inglese poor thing! Spagnolo ¡pobrecillo! Italiano poverino! Tedesco der Ärmste!

siscúru! , iscl Definizione foedhu chi narant lastimandho a unu: s'impreat coment'e un'agt., ma si narat fintzes s. a ccn.: nau cun arrennegu, siscurigadu Sinonimi e contrari feritzedhu!, iscedau! Frasi no l'iscriviat mai nemmos, siscuru! (S.Spiggia)◊ at patiu meda, siscuredhu! ◊ siscuru chie no si abbàidat sas buciacas suas! ◊ siscuros, sunt istracos cussos ómines, totu cussu caminu a pè! ◊ siscura, sa mama, su dannu chi at tentu! ◊ preguntant comente istant su babbu e sa mama, siscuros, solos solos a ora betza (A.Cossu)◊ siscuru a nois chi semus in manos anzenas! ◊ siscuru a issos, malevadados: za l'ant tentu su dannu! ◊ siscurigadu chi sias: za ses masedu!… Etimo srd. Traduzioni Francese le pauvre! Inglese poor thing Spagnolo ¡pobrecillo! Italiano poverino! Tedesco der Ärmste!

trighínzu 1 , agt Definizione coment'e calidade de gente o de animales, chi est de pagu contu, miseredhu, chi creschet pagu Sinonimi e contrari anninnitau, cioco, enzosu, míseru Traduzioni Francese rachitique, maigre et débile Inglese poor looks, rachitic Spagnolo raquítico Italiano di aspètto mìsero, rachìtico Tedesco kümmerlich.

«« Cerca di nuovo