acordiolài , vrb Definizione
atrotigare, fàere a codriola
Sinonimi e contrari
acaragollai,
atrotixai,
folfigiare,
fortzicare,
foscigare,
incordigliolai,
profizare,
trogai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
tortiller
Inglese
to twist
Spagnolo
retorcer
Italiano
attorcigliare
Tedesco
wickeln.
allorimmedhàre , vrb: allorumedhare Definizione
fàere a lómboru, (nau de filu o cosas deasi), fàere a ballotas (nau de farra); in cobertantza, pinnigare, pigare a s'isfacia, a trassa, ma fintzes istare a s'atrollada cun ccn.
Sinonimi e contrari
aggromare,
aggromerare,
aggromeredhare,
allomborae,
arrombulonai,
arromulare,
tròbere
/
acoconare
Frasi
fintzas a s'incràs manzanu su cane si allorimmedhat in d-un'oredhu aisetandhe sa mere
2.
chirca de no ti che l'allorimmedhare, a cussu, ca no ti lu catzas prus! ◊ Pedru ch'est allorimmedhadu cun Tatanu ◊ su batu si est allorumedhadu in cue
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
pelotonner,
tortiller,
enrouler
Inglese
to wrinkle,
to twist
Spagnolo
ovillar,
retorcer
Italiano
aggomitolare,
attorcigliare
Tedesco
aufwickeln.
dòrchere , vrb: tòrchere* Definizione
fàere trotu, incrubare a una parte; cumbínchere o fàere cambiare idea a unu
Sinonimi e contrari
ancrucare,
atrotiai,
intonchinare
| ctr.
indritare
Frasi
mi dolet su pódhighe comente mi l'apo dórchidu
2.
a isse pagu lu dorches, mancari l'impromitas totu s'oro de su mundhu!
Traduzioni
Francese
courber,
plier
Inglese
to fold,
to twist
Spagnolo
doblar,
retorcer
Italiano
piegare,
stòrcere
Tedesco
biegen.
folfigiàre , vrb: forfigare,
forfijare,
fosfixare,
frofijare Definizione
furriare, girare de longu una cosa, pruschetotu orrobba, fune o cosas deasi, de no èssere prus a línia dereta
Sinonimi e contrari
acordiolai,
atrogai,
atrotixai,
fortzicare,
foscigare,
incordigliolai,
profizare,
trozicare
| ctr.
isprofizare
Frasi
su carru como est totu folfigiadu, irbandhonadu coment'est dae tempus meda ◊ frofijadu, cun fulchidha bisestra at immannadu ◊ tale ammentu mi frofijat su coro ◊ si est tota frofijada e li falaiat sa salia dae buca puru! ◊ sas fozas, su bentu las degògliat, las atapat apare, las forfígiat ◊ si ponzeit una vestàglia de fémina e comintzeit a si fosfixare chin su dossu pro fàghere a ríere
Etimo
ltn.
forficare
Traduzioni
Francese
tordre
Inglese
to twist
Spagnolo
torcer,
retorcer
Italiano
tòrcere,
contòrcere
Tedesco
winden,
auswinden.
profizàre , vrb Definizione
atrotigare, girare de longu una cosa, pruschetotu orrobba, fune o cosas deasi, de no èssere prus a línias deretas, deasi comente si faet filandho lana o àteru
Sinonimi e contrari
acordiolai,
arretroci,
atrotixai,
folfigiare,
forrighitare,
furrighedhare,
fortzicare,
tontirgiai,
trofigare,
trochigiare,
trofizare
| ctr.
isprofizare
Frasi
duos cabos de filu si los profizant a diferente betu s'imbóligant apare ◊ li at profizadu su bratzu chi azummai si ndhe píssiat de su dolore ◊ segundhu sa linna chi est si profizat, totu, fintzas si est tènnera
2.
su professore si frimmaiat in donzi bancu e abbaidaiat su cómpitu: daghi bi aiat carchi isbàgliu de pagu contu profizaiat su murru
Traduzioni
Francese
tortiller,
tordre
Inglese
to twist
Spagnolo
retorcer
Italiano
ritòrcere,
contòrcere
Tedesco
drehen,
verdrehen,
auswringen,
zusammendrehen.
redòrchere , vrb: arretròchere,
redròchere,
retòrchere,
retòrciri,
retròciri Definizione
atrotigare sa lana o cosas deasi faendho su filu, atrotigare a tantas bortas; arare sa terra de semenare a duas, tres bortas
Sinonimi e contrari
atrotixai,
profizare
| ctr.
isprofizare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
retordre
Inglese
to twist
Spagnolo
retorcer
Italiano
ritòrcere
Tedesco
zwirnen.
tòlchere , vrb: tòrchere,
tòrciri,
tròcere,
tròchere,
tròchiri,
troci,
tròciri,
tròtzere Definizione
atrotigare lana, filu e cosa deasi coment'e filandho, mòvere faendho a atrotigadura; istesiare, incrubare, mòvere, ispostare a una parte cosa chi istrobbat, o cambiare filada andhandho, fintzes cambiare idea, cumbínchere
Sinonimi e contrari
atrotiai,
atrotixai,
dòrchere,
folfigiare,
profizare
/
ischirchinare
/
dogare,
issuzire,
istesiare,
istregire,
mòere,
transiri 1
Modi di dire
csn:
tròciri sa buca, su murru = fàghere su murru (pro cosa chi no piaghet); tòrciri iscrituras = fàghereli nàrrere, a un'iscritura, fintzas su chi no bi est iscritu; tròchere a unu = abbetiai, arrispúndiri, furriai sa chistioni cun is fuedhus
2.
su militzianu ispronizat s'achetu e s'ifilat a cúrrere cun su fuste de sa bannela tróchidu cara ananti ◊ lestru, tròcheti dae cue! ◊ trochiat sas cambas de sas tupas chi li frustabant sas ancas ◊ su criedhu chircat de tròchere sa carichedha dae sa barba de su babbu ◊ si est tróchiu a un'ala ◊ nisciunus trocit de su destinu cosa sua ◊ a chie fut infatu de su giú marranno, a chie fut trotzennonne sa perda dae sa tula arada ◊ trotzedi ca seo passanno cun custa cosa! ◊ mi dhus apu ciapaus, issa totu troci troci castiendisí in s'isprigu e issu incantau coment'e un'istúpiru! ◊ s'anguidha si tròciri in su carinu ◊ sa coa segada de sa tzirigherta si trochiat ancora ◊ lassaminne tròcere, ca custos cadhos mi faent orrúere!
3.
a tie no ti ant mai tróchidu a fàghere male ◊ da tet èssere dereta a tòlchere cussa fémina!…◊ sa tzia prima fit trochendhe, poi at tzédiu
4.
trochendhe su murru lis damus carchi cosa
5.
zai ais a bènnede a dh'ischire! - anca dh'aiat tróchiu issu
Etimo
ltn.
*torcere po torquere
Traduzioni
Francese
tordre,
s’écarter
Inglese
to wring,
to sidestep
Spagnolo
retorcer,
apartarse
Italiano
tòrcere,
scansarsi
Tedesco
winden,
ausweichen.
tortigiài , vrb: atrotoxai,
totorgiai,
tratoxai,
trotigiai,
trotixai,
trotoigare,
trotosare,
trotoxai Definizione
atrotigare, furriare, girare de longu una cosa, pruschetotu orrobba, fune, filos o cosas deasi, de no èssere prus a línia dereta, comente si faet filandho lana o àteru; fintzes mòvere a iscutuladura, fàere trebballare meda; furriare, tròchere a una parte / trotoxai un'istràciu isciustu = múrghere un'istratzu
Sinonimi e contrari
acaragollai,
acordiolai,
atrocillai,
folfigiare,
forrighitare,
profizare,
tontirgiai
/
ischirchinare
/
frànghere,
partare,
tòlchere
| ctr.
isprofizare,
istrotoigare
Modi di dire
csn:
trotoxai sa coa = fàghere sa coa coment'e a lórigas; trotoxai sa matza a unu = segai sa matza, dare ifadu meda; trotoxaisí de su dolori = ischirchinàresi de su dolore; trotoxaisí coment'e un'anguidha, coment'e unu coloru; persona trotoxara = furba, chi l'ischit longa
Frasi
s'argiau si totòrgiat istrumpau in terra ◊ est totorgendusí a caragolu ◊ no mi trotoxist su bràciu ca m'iscrescit!
2.
depias ari portau su sugru tortigiau che a su pei miu po biri ci ti fust framulau in domu!
3.
trotoxissí a custa parti!
Traduzioni
Francese
tortiller,
tordre
Inglese
to twist
Spagnolo
retorcer
Italiano
contòrcere,
ritòrcere,
attorcigliare
Tedesco
auswringen,
drehen.
trofigàre , vrb: trofigiare,
trofijare,
trofizare Definizione
atrotigare, furriare in su sensu de sa longària (comente si faet filandho sa lana o àteru de filu); nau de ccn., fintzes su si mòvere a furriadura de una parte a s'àtera po dolore
Sinonimi e contrari
acordiolai,
atrogai,
atrotixai,
folfigiare,
forrighitare,
fortzicare,
foscigare,
incordigliolai,
profizare
/
ischirchinare
| ctr.
isprofizare,
istotorgiai
Frasi
sas naes de s'àrbure las at trofigadas su bentu ◊ a su pitzinnu li at trofijadu s'orija ◊ si la tenzo, cuss'annaemele, li trofizo su trugu! ◊ si dispedeit dèndheli sos últimos avertimentos e unu pítighe trofijadu in su cavanedhu
2.
li at bénnidu unu dolore chi si trofijaiat che telpe e finas si est ammustélchidu tilciulendhe suore! ◊ si trofigaiat che un'ambidha ◊ a sas criaturas in creschimentu su fàmene lis fit trofizandhe sa bentrutza ◊ cudhos, trofizados che colora, apar'apare si mossent continu
Etimo
ltn. + srd.
forficare + tròchere
Traduzioni
Francese
tortiller,
tordre
Inglese
to twist
Spagnolo
retorcer
Italiano
contòrcere
Tedesco
auswinden.