ciócula , nf, nm: cióculu Definizione
genia de tzintzigorru, fintzes de mare, gioga de mare, cóciula; nodu de linna
Sinonimi e contrari
cocoi,
croca
/
còcioba
Frasi
ciócula bódia, ciócula cena ◊ at a èssere ciócula de mare
2.
su truncu, apenas l'apo abbertu, at mustradu cióculas piliesse
Terminologia scientifica
crp, rbr
Traduzioni
Francese
limaçon,
arche
Inglese
snail,
seashell
Spagnolo
caracol,
nudo
Italiano
chiòcciola,
arsèlla
Tedesco
Schnecke,
Muschel.
giòga , nf Definizione
upm., genia de tzintzigorru (dhue at logu chi est sa padedha 1 o pagellida)/ min. gioghita / gioga minuda = calidade de sintzigorredhu minudu (helix pisana, leucochroa candidissima); giógula marina = cóciula / in sa carena de sa zente, s'ossu de sa gioga, de sa croca = su fusti de sa coa, sa coa de s'ischina, crogale, itl. còccige; male de sa gioga = itl. fimòsi (su pizu de sa pedhe chi cuguzat sa conchedha de sa natura de s'ómine est tropu afissa e no si ritirat); in carchi logu est sa calanca de s'ogru
Sinonimi e contrari
cocoi,
croca
Frasi
sa gioga candho pioet girat e si giughet sa domo a trazu ◊ dae sendhe criaduras andhaimis a gioga chi nos serviat a nos catzare su fàmine ◊ fimis cuntentos candho su chi poniat in su piatu fit cosa chi aimis regortu cun sas manos nostras: fenuju, gioga, cugumedhu, antunna, beda, ispàrau
2.
in sa gioga tocait de fàghere un'iscanzadura, che unu trau de giacheta, pro fàghere sos ojos a su santu
Traduzioni
Francese
escargot
Inglese
snail (big)
Spagnolo
caracol
Italiano
chiòcciola
Tedesco
Schnecke.
mongèta , nf: monzeta,
mungeta Definizione
genia de tzintzigorru in colore de castàngia (ma a papu niedhu), piticu, chi in s'istade s'interrat e tupat cun d-unu pigighedhu biancu càndhidu: si narat m. candu si arregollet giai essiu a pàschere / mungeta pei de molenti = tzintzigorru mannu
Sinonimi e contrari
croghedha 1,
monza 1,
tapada 1
Frasi
sos cundhutos che tilíngias iscaint sizillèndheche sa morte che monzeta ◊ bai a arregolli tapadas e mungetas! ◊ chini non portat agulla non papat mungetas ◊ est essidu a chilcare monzeta ◊ mungetas pei de molenti in cussas terras dhoi nd’at medas
Terminologia scientifica
crp, helix aperta
Etimo
ctl.
mongeta.
Traduzioni
Inglese
green garden snail
Italiano
chiòcciola,
monachèlla
Tedesco
Grunzschnecke.
sicigórru , nm: cicigorru,
sinsigorru,
sintzigorru,
sissigorru,
sitzigorru,
tzintzigorra Definizione
animaledhu cun su corgiolu (corra) tundhu a bisura de caragolu: bogat una genia de saliàciu e in conca, candho essit a is abbas mescamente, bogat coment'e duos corros, modhes, ue in punta portat is ogos: cun custu númene est mescamente su biancu e un'àtera calidade birdància (boveri) e si arregollet po papare (su papu)/ su sitzigorru est símbulu de is bregungiosos ca comente dhi tocant is corros che dhos torrat a intrare
Sinonimi e contrari
babbacorra,
barracorru,
cocoi,
cocorra,
cocorróciu,
croca,
gioga,
pissigorru 1,
portamincorras,
suntzorra
Modi di dire
csn:
mamma de sitzigorru = zenia de cocoi chentza corza; sitzigorru buca modhi = chi zughet s'oru de sa corza, in s'ala abberta, tropu fine, chentza fata (e pro cussu no est bonu, depet sighire a crèschere); no bàliri unu sitzigorru = no bàlere a nudha; lassai isciogai is sitzigorrus = pònnere a zeunare; circai sitzigorrus a cúmpudu = candho ancora no sunt essidos, furriendhe sas pedras o àteru a bídere si bi ndhe at; sculaciai is sitzigorrus = segarendhelis sa punta de su caragolu (culàciu), prima de los sighire a còghere in sa bagna, a manera chi, manighèndhelos, ndh'essant a sutzadura
Frasi
betanci cussus sissigorrus a sa bagna e testadha de sali ◊ istrama, po papu de sitzigorru dh'as pigada?!◊ apu biu unu sicigorru cun tres mois de trigu…
2.
sitzigorru, bogandi is corrus a foras e lassa sa bregúngia!
Terminologia scientifica
crp, helix pomatia
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
escargot
Inglese
snail (big)
Spagnolo
caracol
Italiano
chiòcciola,
lumaca,
lumacóne
Tedesco
Schnecke,
große Schnecke.
tapàda 1 , nf Definizione
sa mongeta arregorta in istade, candho est serrada cun d-unu pígiu biancu e istat firma in su buidedhu chi s'at fatu asuta de terra; genia de tzintzigorredhu de mare
Sinonimi e contrari
mongeta,
monza 1,
tapacorra
Frasi
de tapadas si ndi agatat meda me is cardalis
Terminologia scientifica
crp, helix aperta
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
limaçon,
escargot
Inglese
snail
Spagnolo
caracol
Italiano
chiòcciola
Tedesco
Schnecke.
tzintzigòrra, tzintzigórru , nf, nm: sicigorru*,
titzigorru,
tzintzincorru,
tzitzigorru Definizione
cocoi, bobboi a corgiolu (corra) tostau a caragolu, bonu fintzes po papare (su papu); a logos tzintzigorru dhu narant a su tirriolu
Sinonimi e contrari
babbacorra,
barracorru,
cocoi,
cocorra,
cocorróciu,
croca,
gioga,
pissigorru 1,
portamincorras,
suntzorra
Frasi
sos tzintzigorros lassant sa bae ue passant ◊ Papatzàpulos papaiat tzintzigorros boveris, figau orrostiu, bidaritzu… non grisaiat nudha!
Terminologia scientifica
crp
Traduzioni
Francese
escargot
Inglese
snail
Spagnolo
caracol
Italiano
chiòcciola,
lumaca
Tedesco
Schnecke.