aconcàda , nf: aconcara,
aconchiada Definizione
decisione o cosa chi si faet chentza dhue istare pentzandho meda meda, mescamente si est cosa de importu o chi costat, ma fintzes decisione chi costat meda e arrechedet sacrifíciu mannu; cosa chi benit a conca; fintzes atumbada cun sa conca
Sinonimi e contrari
aconcu,
acucada,
ancada,
ciancarronada,
isconcata,
isconchinada,
meleda
/
cdh. acuncata
Modi di dire
csn:
fàghere s'aconcada, fàghere aconcadas = pigai decisionis atrivias; aconcada maca = detzisione leada a sa maconatza, pro cosa grave
Frasi
si unu faiat s'aconcara de cambiai sa moda, depiat atzetai de dhu nàrriri ca si fiat ammachiendi ◊ no ndhe fetas de aconcadas macas, ca ti ndhe as a impudare! ◊ già l'apo fata bella s'aconcada, pro una bolta chi mi bi so postu, a bogare sa limba! ◊ at fatu s'aconcada de leare cussa tanca, ma no fit a tretu de lu poder fàghere
2.
custos festamentos, cun d-un'aconcada de presuntzione, no totu mi ndhe los irmenticabo
3.
su sirboni dhi fiat asuba…, dhu mossiàt, dhi ghetàt aconcadas cun is sannas
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
étourderie
Inglese
heedlessness
Spagnolo
disparate,
barbaridad
Italiano
sventatézza,
decisióne grave,
azzardo
Tedesco
Leichtsinn,
schwere Entscheidung,
Wagnis.
decisiòne, decisiòni , nf: dessisione,
detzisione,
ditzisioni Definizione
su decídere, sa cosa chi si decidet
Sinonimi e contrari
detzidimentu,
disposiscione,
disposta
Frasi
sa dessisione furiosa naschet travessa
Traduzioni
Francese
décision
Inglese
decision
Spagnolo
decisión
Italiano
decisióne
Tedesco
Entschluß,
Entscheidung.
detelmínu , nm: determinu Definizione
decisione manna e grave chi si leat, no sèmpere a conca sintzilla ma agiummai coment’e efetu de una fortza, po s'arrennegu
Sinonimi e contrari
detzisione,
idea,
resignu
/
acucada
/
cdh. ditilminu
Modi di dire
csn:
bènnere determinu de… = bènniri (a conca) s'idea de…; leare d. = detzídere
Frasi
lassa onzi determinu, no ndhe fetas grave maladia! ◊ iant pigau e iant fatu su determinu de dhi donai is piciocus ◊ bidindhe su dannu chi mi at fatu mi at bénnidu determinos de lu leare a corpos! ◊ sos parentes ti ant presu su ligatzu pro giambare determinos ◊ su cristianu podet fàghere su determinu sou, no est che a sos animales ◊ cussu est tostorrudu, no faghet si no su determinu sou ◊ torrade, Sardos, cun determinu a bos impossessare de sa terra sarda! ◊ li at bénnidu determinu de cambiare bidha ◊ babbu meu iat fatu determinu de mi fàere andhare a iscola
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
résolution,
lourde résolution
Inglese
resolution
Spagnolo
resolución
Italiano
risoluzióne,
decisióne grave,
risolutézza
Tedesco
Entschluß,
Resolution.
pénsu , nm: pentzu,
pessu Definizione
sa capacidade chi tenet sa mente de pentzare, de arregòllere, contivigiare, fàere e manigiare ideas cuncordas; cosa chi si pentzat, idea, fintzes in su sensu de su chi si iat a bòllere fàere
Sinonimi e contrari
apensamentu,
pensada
Modi di dire
csn:
leare, picare unu p. = ischire e detzidire su de fàghere in d-una dificurtade; bíderesi o istare pessu = in pentzus, pentzendi, pensativu, in dificurtade manna de no ischire a ue si dare sa conca; fai o nàrriri una cosa a p. = a pessamentu, a immazinassione; èssere in pessos = dudosu, pentzendi, sentza de isciri su de fai; mancu a pensu! = mancu pro sonnu!, nono própiu!, mancu a bi pessare!
Frasi
Gesús fiat iscriendu in terra totu arregortu in pentzus ◊ sos pessos illàcanant che mariposas in tancas de fiores e inzendrant peràulas chi no tratenet su coro (C.Puddu)◊ mudet in bonu donzi malu pensu! ◊ s'est citiu pariat in pentzus in sèi in sèi
2.
so in pessos a cale iscola m'iscríere ◊ fit in pensos e annuzu ◊ fiat abarrau pagu pagu in pentzus, agoa fut acostiau acanta ◊ no isperamu mancu po pentzu chi sa cosa acabbessit aici (E.Olla)◊ si sa terra ti s'intostat it'est su pessu chi leas? ◊ dego isto pessu ◊ no ischiat su pessu de picare ◊ no mi dh'apu fatu a pensu: dh'isciu! ◊ cale pessu ti at gitu? ◊ inoche bisonzat de picare pessu e imbentare carchi irbirgu!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
pensée,
décision
Inglese
thought,
decision
Spagnolo
pensamiento,
decisión
Italiano
pensièro,
decisióne
Tedesco
Denken,
Idee,
Entscheidung.