bídrinu , agt: bírdinu Definizione
chi est sugetu meda a si fàere a farinos, a orrugos, chi est coment'e imbidru, chi est de imbidru, si segat atrotigandhodhu
Sinonimi e contrari
bidrínculu,
chídrinu,
fracadinu,
stocatzinu,
tzacaditu
| ctr.
lentu
Frasi
gighet sos ossos bídrinos, débbiles chi si segant deretu
2.
zuchet sos ocros bírdinos de timoria
Etimo
ltn.
vitrinus
Traduzioni
Francese
fragile
Inglese
breakable
Spagnolo
frágil
Italiano
fràgile
Tedesco
zerbrechlich.
chídrinu , agt: chírdinu,
cídrinu,
círdinu,
crídinu,
crítinu Definizione
nau de materiale, chi est sugetu meda a si fàere a farinos, a si segare; chi est tostau, o si est intostau e abbarrat téteru; nau de gente, chi essit deretu, lestru, a s'immurrada o iscontróriu, o chi est téteru in sa persona, chi no faet contu de is àteros
Sinonimi e contrari
àrridu,
bídrinu,
fracadinu,
gríghine,
stocatzinu,
trajadu,
tzacaditu
/
càdriu,
crispu
/
téteru
| ctr.
lentu
Modi di dire
csn:
andhare a passu crídinu = andhare a passu cràdiu, lestru; círdinu che fusti, che tzinníbiri, che bacagliari = téteru che fuste; nàrrere una cosa a chírdinu = nàrrere, dare órdine cun frimmesa e severidade
Frasi
sa cosa crídina comente la tocas si faghet a cantos ◊ su zuncu est chírdinu candho est sicadu meda ◊ est círdinu che incibixiau
2.
fiat círdinu, pariat mortu ◊ dhu portat a su costau cídrinu che unu fusti! ◊ fiat unu sennori langinu, círdinu che furconi, incilliu e umbrosu ◊ tèngiu is manus círdinas de su frius ◊ su cuadhu fut sèmpere cun sa coa in artu e chídrina, currendho
3.
s'incapat chi est essidu crídinu: no at nadu mancu "Bah"! ◊ che esseit chídrinu chena saludare a nesciunu
Etimo
ltn.
citrinus
Traduzioni
Francese
rigide et fragile
Inglese
rigid
Spagnolo
duro y frágil
Italiano
rìgido e fràgile
Tedesco
starr und zerbrechlich.
dílicu , agt: díligu,
dírigu Definizione
chi no bàliat ifortzu, cropu, orruta o àteru chi podet nòghere; nau de un’arremu de sa carena, chi dolet meda po pagu chi si dhi fatzat male o chi si tochet; nau de unu, chi si dha leat luego, chi est malu a cuntentare, chi si ofendhet, chi est contràriu a su male mancari siat de pagu contu o chi cunsiderat sa gente o is cosas cun arrespetu mannu
Sinonimi e contrari
delicadu,
finigosu,
iltrízile,
indílicu,
istincu,
marriu,
menosu,
scarritzinu,
schirriolu,
stinghiritzu
Modi di dire
csn:
fémina díliga = chi bi daet tentu meda a s'unore; èssere díligu che bua mala = chi no fait a dhu tocai ca si dha pigat luegus; èssere de manu díliga = chi faghet sas fainas o tocat sa cosa cun atentzione manna, cun dilighia e grabbu
Frasi
s'ogru est cosa díliga meda ◊ custu no est ne sucu e ne minestra cun late pro istògomos díligos ◊ dílica perla mia, coro, pitzinnu bellu! ◊ no brulles cun su fígadu ca est cosa díliga! ◊ cussa zughet sa carrajone díliga
2.
est díligu, cussu: arguai a tocare nudha a neune! ◊ no lu tzírighes, cussu: est díligu che bua mala!
3.
si no mi aggantzas a díligu a díligu dae me no ndhe bogas meda lúcuru
Cognomi e Proverbi
smb:
Diligu
Etimo
ltn.
delicatus
Traduzioni
Francese
délicat,
scrupuleux
Inglese
delicate,
scrupolous,
sensitive
Spagnolo
delicado
Italiano
delicato,
fràgile,
sensìbile,
scrupolóso
Tedesco
zart,
sensibel,
empfindlich,
sorgfältig.
sàbixi , nm: axi,
sàgili,
sàighi,
sàliche,
sàlige,
sàlighe,
sàligi,
sàlixi 1,
sàlligi,
sàxibi,
sàxili Definizione
genia de linna modhe e lenta de logos de abba, no tanti manna, faet pértigas bonas po intèssere, bestire istrègios, fàere pischedhas e cosas deasi / ollastedhu de arriu est sa calidade orrúbia = Salix purpurea; sàlighe pianghendhe = Salix babylonica
Sinonimi e contrari
sarpa,
toa
/
cdh. sàliciu
Cognomi e Proverbi
smb:
Sàlisci, Salixi
Terminologia scientifica
mt, Salix alba, S. fragilis
Etimo
ltn.
salice(m)
Traduzioni
Francese
saule blanc,
saule fragile
Inglese
white willow,
crack willow
Spagnolo
sauce
Italiano
sàlice bianco,
fràgile
Tedesco
Silber Weide,
Bruchweide.
tòa , nf: (sa t. = nr. satòa) atoa*
toba 1,
tzoa Definizione
calidades de sàlighe, genia de linna modhe e lenta de logos de abba, faet pertighedhas bonas po intèssere, bestire istrègios, fàere pischedhas e cosas deasi
Sinonimi e contrari
sàbixi,
sciova,
tzarpa
Frasi
picat pacas fronzas de toba pro cosire unu moju
Cognomi e Proverbi
smb:
Zoa
Terminologia scientifica
mt, Salix aurita, S. fragilis, S. viminalis
Traduzioni
Francese
saule cendré,
saule fragile
Inglese
common sallow,
crack willow
Spagnolo
sauce,
mimbrera
Italiano
sàlice cenerògnolo,
fràgile
Tedesco
Silberweide.