achichinàre , vrb: achiconare Definizione
foedhandho de erbas e laores, tocare a népide, fàere niedhu coment'e unu chicone
Sinonimi e contrari
abburvurare,
afurconare,
anneulare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
nieller
Inglese
to affect by smut
Spagnolo
atizonarse
Italiano
rèndere golpato,
annerito dalla gólpe
Tedesco
vom Steinbrand befallen,
geschwärzt werden.
additzosàre , vrb Definizione
fàere cuntentos, prexaos, addiciaos, diciosos
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rendre heureux
Inglese
to make happy
Spagnolo
hacer feliz,
dichoso
Italiano
rèndere felici
Tedesco
beglücken.
afungurài , vrb Definizione
fàere prus fundhudu
Sinonimi e contrari
aprofundai,
devucare,
indevucare,
istuvucare,
tuvucare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
approfondir
Inglese
to make deeper
Spagnolo
profundizar,
rehundir
Italiano
rèndere più profóndo
Tedesco
tiefer machen,
austiefen.
allutinài , vrb Sinonimi e contrari
abbiare,
allutae
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
raviver
Inglese
to give life
Spagnolo
avivar,
animar
Italiano
rèndere vivo
Tedesco
lebendig machen.
ammarigosàe, ammarigosài , vrb Definizione
fàghere rànchidu, marigosu
Sinonimi e contrari
amargai,
irranchidare
| ctr.
indrucai,
indruchire
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rendre amer
Inglese
to make bitter
Spagnolo
volver amargo
Italiano
rèndere amaro
Tedesco
bitter machen.
ammudigonàre , vrb: ammutigonare Definizione
essire mudurcos, de pagos foedhos, abbarrare citios
Sinonimi e contrari
ammutullonare,
citire
Frasi
sa vida de campagnolu che l'aiat unu pagu ammudigonadu ◊ si est ammutigonadu unu pagu e poi si est postu a nàrrere
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rendre taciturne
Inglese
to make taciturn
Spagnolo
ser taciturno
Italiano
rèndere o stare taciturno
Tedesco
schweigsam sein.
annidài, annidàre , vrb: annitare,
nidare 1 Definizione
fàere netu, límpiu, biancu nidu, fintzes lisu / fai s'annida annida a ccn. = carinnare
Sinonimi e contrari
allimpiare
| ctr.
acadhotzai,
imbratare,
recòghere
2.
su casu si annidat cun sa pranta de sa manu, fendidhu ◊ potzu andai a dhi fai s'annida annida, a dhi donai unu basidedhu a pobidha mia?(M.Simbula)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rendre net
Inglese
to make snow-white
Spagnolo
limpiar,
hacer cándido
Italiano
rèndere càndido,
pulito
Tedesco
rein machen.
arrespinài , vrb: raspinai* Definizione
èssere arrasposu, essire arrasposu
Traduzioni
Francese
devenir rêche,
faire devenir rêche
Inglese
to make rough (become)
Spagnolo
curtir,
agrietar
Italiano
rèndere o divenire rùvido
Tedesco
grob werden,
grob machen.
irranchidàre , vrb Definizione
fàere rànchidu, marigosu
Sinonimi e contrari
ammarigosae
| ctr.
indrucai,
indruchire
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rendre amer,
devenir amer
Inglese
to embitter
Spagnolo
ranciar
Italiano
rèndere o farsi amaro
Tedesco
bitter schmecken.
istuvàre , vrb: stuvai Definizione
fàere a tuvu, a buidu, istuvonare; fintzes fàere essire totu su sàmbene de su pegus mortu; fàere istampu / lassare i. su ledàmine = lassàrelu fàghere
Sinonimi e contrari
ibboidare,
istuvedhare,
istuviolai,
istuvire,
istuvonare,
istuvudare,
tuvire
/
istampai
Frasi
s'istuvadu l'aerent cun su picu o segadu de membros unu cantu, fit bellu a li passare s'ozusantu sen'in venas de sàmbene unu ticu (Prantaferru)◊ canes e corbos l'aiant istuvadu, candho l'ant àpidu ◊ su pessamentu li est istuvandhe su cherbedhu
2.
su coro si fit istuvandhe de dolore e de pagura
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
vider
Inglese
to empty
Spagnolo
vaciar,
ahuecar
Italiano
vuotare,
rèndere vuòto
Tedesco
ausleeren.
rèndhere , vrb: rèndiri,
rènnere Definizione
giare frutu, portare badàngiu, prodúere prus de su chi s'ispendhet / pps. réndhidu, resu
Sinonimi e contrari
frutai,
produire
Frasi
si bi ponzo tantu e mi rendhet tantu, cantu bi lucuramus? ◊ istudiendhe no fit a bídere comente e proite sas olias podiant rèndhere de prus, o nessi su tantu de campare ◊ ocannu su bestiàmini at réndiu meda ◊ si no est bèni trabballada, sa terra rendit tropu pagu
Traduzioni
Francese
produire,
rapporter
Inglese
to bear
Spagnolo
rendir,
producir
Italiano
rèndere,
produrre
Tedesco
einbringen,
leisten.