Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

achichinàre , vrb: achiconare Definitzione foedhandho de erbas e laores, tocare a népide, fàere niedhu coment'e unu chicone Sinònimos e contràrios abburvurare, afurconare, anneulare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu nieller Ingresu to affect by smut Ispagnolu atizonarse Italianu rèndere golpato, annerito dalla gólpe Tedescu vom Steinbrand befallen, geschwärzt werden.

additzosàre , vrb Definitzione fàere cuntentos, prexaos, addiciaos, diciosos Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu rendre heureux Ingresu to make happy Ispagnolu hacer feliz, dichoso Italianu rèndere felici Tedescu beglücken.

afungurài , vrb Definitzione fàere prus fundhudu Sinònimos e contràrios aprofundai, devucare, indevucare, istuvucare, tuvucare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu approfondir Ingresu to make deeper Ispagnolu profundizar, rehundir Italianu rèndere più profóndo Tedescu tiefer machen, austiefen.

allutinài , vrb Sinònimos e contràrios abbiare, allutae Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu raviver Ingresu to give life Ispagnolu avivar, animar Italianu rèndere vivo Tedescu lebendig machen.

ammarigosàe, ammarigosài , vrb Definitzione fàghere rànchidu, marigosu Sinònimos e contràrios amargai, irranchidare | ctr. indrucai, indruchire Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu rendre amer Ingresu to make bitter Ispagnolu volver amargo Italianu rèndere amaro Tedescu bitter machen.

ammudigonàre , vrb: ammutigonare Definitzione essire mudurcos, de pagos foedhos, abbarrare citios Sinònimos e contràrios ammutullonare, citire Frases sa vida de campagnolu che l'aiat unu pagu ammudigonadu ◊ si est ammutigonadu unu pagu e poi si est postu a nàrrere Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu rendre taciturne Ingresu to make taciturn Ispagnolu ser taciturno Italianu rèndere o stare taciturno Tedescu schweigsam sein.

annidài, annidàre , vrb: annitare, nidare 1 Definitzione fàere netu, límpiu, biancu nidu, fintzes lisu / fai s'annida annida a ccn. = carinnare Sinònimos e contràrios allimpiare | ctr. acadhotzai, imbratare, recòghere 2. su casu si annidat cun sa pranta de sa manu, fendidhu ◊ potzu andai a dhi fai s'annida annida, a dhi donai unu basidedhu a pobidha mia?(M.Simbula) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu rendre net Ingresu to make snow-white Ispagnolu limpiar, hacer cándido Italianu rèndere càndido, pulito Tedescu rein machen.

arrespinài , vrb: raspinai* Definitzione èssere arrasposu, essire arrasposu Tradutziones Frantzesu devenir rêche, faire devenir rêche Ingresu to make rough (become) Ispagnolu curtir, agrietar Italianu rèndere o divenire rùvido Tedescu grob werden, grob machen.

irranchidàre , vrb Definitzione fàere rànchidu, marigosu Sinònimos e contràrios ammarigosae | ctr. indrucai, indruchire Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu rendre amer, devenir amer Ingresu to embitter Ispagnolu ranciar Italianu rèndere o farsi amaro Tedescu bitter schmecken.

istuvàre , vrb: stuvai Definitzione fàere a tuvu, a buidu, istuvonare; fintzes fàere essire totu su sàmbene de su pegus mortu; fàere istampu / lassare i. su ledàmine = lassàrelu fàghere Sinònimos e contràrios ibboidare, istuvedhare, istuviolai, istuvire, istuvonare, istuvudare, tuvire / istampai Frases s'istuvadu l'aerent cun su picu o segadu de membros unu cantu, fit bellu a li passare s'ozusantu sen'in venas de sàmbene unu ticu (Prantaferru)◊ canes e corbos l'aiant istuvadu, candho l'ant àpidu ◊ su pessamentu li est istuvandhe su cherbedhu 2. su coro si fit istuvandhe de dolore e de pagura Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu vider Ingresu to empty Ispagnolu vaciar, ahuecar Italianu vuotare, rèndere vuòto Tedescu ausleeren.

rèndhere , vrb: rèndiri, rènnere Definitzione giare frutu, portare badàngiu, prodúere prus de su chi s'ispendhet / pps. réndhidu, resu Sinònimos e contràrios frutai, produire Frases si bi ponzo tantu e mi rendhet tantu, cantu bi lucuramus? ◊ istudiendhe no fit a bídere comente e proite sas olias podiant rèndhere de prus, o nessi su tantu de campare ◊ ocannu su bestiàmini at réndiu meda ◊ si no est bèni trabballada, sa terra rendit tropu pagu Tradutziones Frantzesu produire, rapporter Ingresu to bear Ispagnolu rendir, producir Italianu rèndere, produrre Tedescu einbringen, leisten.