Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

allutinài , vrb Sinònimos e contràrios abbiare, allutae Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu raviver Ingresu to give life Ispagnolu avivar, animar Italianu rèndere vivo Tedescu lebendig machen.

animài , vrb: animare Definitzione giare o pònnere s'ànima (e si narat fintzes in su sensu de fàere mòvere); prus che àteru, bestire ànimu, giare coràgiu; nòghere a s'ànima Sinònimos e contràrios alentai, aminare, audire, indanimai, incorai, incoragire | ctr. isarcare 2. ànimat a no tenni pauria ◊ l'apo acatau tristu chi mancu una note de iverru e l'apo animau 3. is féminas prinzas no andhiant a logu de mortu po no aimare sa creatura Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu encourager Ingresu to encourage Ispagnolu animar Italianu animare, incoraggiare Tedescu beleben, ermutigen.

imbiatzài, imbiatzàre , vrb Definitzione fàere biatzu, prus biu Sinònimos e contràrios abbiatzai, abbibare, abbiorare, abiociai Frases in beranu s'imbiatzat sa vida ◊ maju cun sa luxi colori de arrosa imbiatzat corus e ogus! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu raviver Ingresu to revive Ispagnolu reavivar, animar Italianu ravvivare, riaccèndere Tedescu beleben.

imbozàre , vrb Definitzione fàere bènnere o naschire sa bògia, sa gana, su disígiu de ccn. cosa Sinònimos e contràrios abbozare, arranguitzai, imbozire, inganatzire, ingangulissai, ingolosinare | ctr. dirganare, irbozare Frases cussas féminas sunt che binzas chena muru pro imbozare mustrendhe sas titedhas pendhe pendhe ◊ no imbozes sos pitzinnos a fàghere cosa chi no andhat bene! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu donner envie Ingresu to temp Ispagnolu animar, estimular Italianu invogliare Tedescu anregen.

incoragíre, incoragíri , vrb: incorazire Definitzione giare o pònnere coràgiu Sinònimos e contràrios acoragire, alentai, aminare, audire, incorai, indanimai | ctr. impagurire, isarcare, spaurai Frases zai dh'incorazis a fiza tua ca est po s'isposare!… Ètimu itl. incoraggire Tradutziones Frantzesu encourager, exhorter Ingresu to encourage Ispagnolu animar Italianu incoraggiare, incitare Tedescu ermuntern.

incorài , vrb: incorare Definitzione pigare, giare o pònnere coràgiu Sinònimos e contràrios acoragire, alentai, incoragire, indanimai Frases tra sas laras si ànimat, s'incorat cun totu su profumu e sa friscura de cussa buca chi adorat! (B.Mureddu)◊ totus funt incorendi su pipiu timarosu a papai ◊ dh'at incorau nendidhi de no si arrendi mai Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu redonner du courage Ingresu to cheer up Ispagnolu animar, alentar Italianu rincuorare Tedescu ermutigen.

indanimàe, indanimài , vrb: intanimare Definitzione bestire ànimu, giare coràgiu a unu; abbiatzare, pigare ànimu Sinònimos e contràrios animai / alleporizare | ctr. desanimai Frases ma càstia un'istria pudéscia: ciai dh'indànimat su malàidu!… 2. cussus picioconis, candu binti féminas in televisioni, s'indànimant prus po cussas bellas còscias chi no po sa boxi! Tradutziones Frantzesu encourager Ingresu to encourage Ispagnolu animar Italianu incoraggiare Tedescu ermutigen.

ingangulissài , vrb: ingangulitzae, ingrangullitzai, ingrunguitzai, ingrungullitzai Definitzione batire sa gana, pònnere in bona mota po fàere calecuna cosa Sinònimos e contràrios abbozare, arrengolitzai, imbozare, imbozitare, imbrebigliare, inganatzire, ingolosinare, ingrangugliare, ingrillietare, ingringhillitai | ctr. dirganare, irbozare Frases a trabballai cun sa computera, a is piciochedhus, dhus ingrangullitzat! ◊ si no dhus ingrangullitzas no faint nudha ◊ sa cosa bella mi at ingrungullitzau a ndi fai atra ◊ oi is pipius me in iscola bint cosas praxibis chi ingrunguitzant a istudiai ◊ dh'at ingangulissau su chi dhi at contau su cumpàngiu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu donner envie Ingresu to tempt Ispagnolu meter ganas, animar Italianu invogliare Tedescu anregen.

ispipigliàre, ispipillàre , vrb: ispipilliare, isprivillare, spibillae Definitzione essire o fàere prus biu, prus ischidu, abbistu, prontu, fàere impresse / i. su sonnu = fàere passare su sonnu, fàere ischidare Sinònimos e contràrios ispabigliare* Frases su binu batit allegria e ispipillat sa fantasia ◊ sicomente non miras, carchi die t'ispipillas si ses ocricunzau! ◊ sa vidha si est torrandhe a ispipillare apustis de sa gherra ◊ Antonedhu si fut isprivillau e birgunza no ndhe teniat prus ◊ bos ispipíglio su sonnu, deo! 2. ispipíllati, si los cheres bídere colandhe! ◊ si no t'ispipillas, sos àteros ti nche colant totus a innantis Tradutziones Frantzesu faire ou devenir plus vif, animé Ingresu to liven up Ispagnolu animar Italianu vivacizzare Tedescu beleben.

seguzàre , vrb: siguzare, suguzare Definitzione mòvere, pesare, cumenciare a andhare, fàere mòvere, fàere pesare gente o bestiàmene, ischidare, fintzes fàere naschire sentidos o ideas; nau mescamente de pegus fémina, bènnere in more, cricare mascu / suguzàrendhe una cosa = bogaindhedha de ue est allogada, pònniri a tretu ca serbit o ca podit serbiri Sinònimos e contràrios birbillare, inciulai, insuai, tzuntzullare / ischidare, pesare, sciumbullai, simudhire, subuzare*, sumbuzare | ctr. achedare Frases sa terra pariat tremendhe che candho si suguzat su vulcanu ◊ eo siguzo chito onzi manzanu, in chirca de achipire ◊ su pastore est suguzendhe sa robba ◊ cussas nues chi ant forma de gigante, e si bident su sole suguzendhe, ista certu chi sunt assinetendhe una tempesta (P.Serra)◊ su pitzinnu fit drommidu ma apustis de duas oras at siguzadu 2. cantas boltas sa terra chi apeuto in s'ànima suguzat sos ammentos!…◊ sas campanas a repicu mi sunt suguzendhe fiotos de ammentos ◊ est chin s'aficu chi torret su beranu a suguzare ancora isperas noas (G.A.Salis) 3. a sa sue, si suguzat, li cheret betadu su berre ◊ sa sue est suguzada e no faghet a la bochire como 4. ndhe cheret suguzada sa frullana ca su fenu est de messare Tradutziones Frantzesu réveiller, mouvementer Ingresu to awake, to enliven Ispagnolu despertar, animar Italianu destare, risvegliare, movimentare Tedescu aufwecken, wieder erwecken, bewegen.