apetítu , nm: apititu Definizione
bisóngiu e gana de papare
Sinonimi e contrari
fàmene
| ctr.
dirgana,
ispititu
Modi di dire
csn:
acutzai, bogai, ispertai, fai torrai s'a.; apetitu caninu = fàmine caninu, zenia de maladia; iscassu de a. = chi no tenit ganas, sganiu
Frasi
apo manigadu cun apetitu: fia peri famidu! ◊ s'araxi frisca bogat s'apititu ◊ bufit una tassixedha, ca dhi fait imbucai apititu! ◊ pighit una pruga, ca dh'ispretat s'apititu! ◊ tantu za est iscassu de apetitu… est un'ora betanne a cropus!
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
appétit
Inglese
appetite
Spagnolo
apetito
Italiano
appetito
Tedesco
Appetit.
arrachèdiri , vrb: arrechèdede,
arrechèdere,
arrechedi,
arrechèdiri,
errechèdere,
rechèdere* Definizione
andhare bene meda, fàere bene, pràghere, nau mescamente de cosas de papare o chi asséliant unu bisóngiu coment'e chi siat própriu cussa sa chi pedit s'organísimu
Sinonimi e contrari
cufàchere,
piàchere,
renchènnere
| ctr.
nòcere
Frasi
su cocòi fatu in domu parit chi arrachedat! (A.Garau)◊ su binu no mi arrachedit meda! ◊ a mengianu su sonnu praxit, arrechedit ◊ mi arrechedet de bufare una tassa de binu, papandhe ◊ a parte de chitzu s'intendhit sa friscura e arrechedit a si bestire
Traduzioni
Francese
désirer ardemment
Inglese
to crave for
Spagnolo
apetecer,
desear
Italiano
appetire
Tedesco
begehren,
Appetit erregen.
fàmene , nm: fàmine,
fàmini,
fàmmene,
fammi,
fàmmine Definizione
gana, abbisóngiu de papare, siat coment'e cosa chi si sentit in s'istògomo fatuvatu, coment'e afinamentu candho unu abbarrat unas cantu oras chentza papare, siat coment'e abbisóngiu mannu de chie no tenet cosa a papare de tempus meda o ndhe tenet tropu pagu e no dhi bastat
Sinonimi e contrari
afinu,
apetitu,
fàmigu,
isaminamentu
Modi di dire
csn:
bènnere, tènnere, torrare f., batire, pònnere, passare, leare o asseliare su f., catzàresi, tòdhere o bogaisindi su f.; passare, àere passadu f. = sufrire, àere sufriu fàmene po tropu pagu cosa de papare; min. faminedhu = unu pagu de fàmini (nadu in suspu, fàmine meda); bellu fàmini, fàmine bonu = apititu meda; f. cubidu = fàmine chi si tenet e si sufrit de tempus meda; f. a sintzu, a chitu, a ràglia = meda, fàmini de chini est tempus e tempus cun pagu papai; abba pro f. = bufai àcua a su postu de papai; èssere unu mortu de f. = campai in poberesa manna; f. caninu = ispétzia de maladia chi pigat a papai a papai; èssere a f. = tenni pagu cosa de papai; èssere barrivaladu de su f. = èssiri aici tanti de diora sentza de papai de no pòdiri movi mancu is barras; èssere morindhe, tzegu de su f. = tènniri fàmini meda, èssiri famiu, tènniri gana manna de papai
Frasi
fàmini fintzas a coi no est fàmini malu ◊ mi at bénnidu fàmine e no apo ispetadu a mesudie a manigare ◊ benide beneitos de babbu meu, ca apo tentu fàmine e mi azis dadu a mandhigare! ◊ ch'est tardu e tenzo fàmine ◊ tota die chentza manigare, so tzegu de su fàmine! ◊ si istas a s'assaza assaza ti leat su fàmine ◊ mi catzaio su fàmine cun sa frúture ◊ unu bellu fàmini… ias a biri ca dh'iant a papai custa cosa!
2.
su fàmini de su gatu chi s'iat papau sa coa a móssius!…◊ nci fiat su fàmini a chintzu ◊ su fàmini de tziu Andriolu, chi si fiat papau sa mola cun su bestiolu ◊ sos annos de sa gherra fint annadas de fàmine, lampu!
3.
est légiu che su fàmini ◊ portat fàcia de fàmine
Cognomi e Proverbi
prb:
su fàmene no giughet ogos ◊ fàmine no at leze
Etimo
ltn.
*famen
Traduzioni
Francese
appétit,
faim
Inglese
appetite,
hunger
Spagnolo
apetito,
hambre
Italiano
appetito,
fame
Tedesco
Appetit,
Eßlust,
Hunger.
insutzuligài , vrb Definizione
batire fàmene, apetitu, disígiu, gana; fàere inchietare su cane
Sinonimi e contrari
agganire,
alluscai
/
airai,
arrannegai,
collobbiare,
inchietae,
inciulai,
infuterare,
intziminire,
suberiare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
aiguiser l'appétit,
donner l'envie (de),
agacer
Inglese
to irritate,
to whet s. o.'s appetite
Spagnolo
despertar el apetito
Italiano
stuzzicare l'appetito,
inuzzolire,
irritare
Tedesco
den Appetit reizen,
begierig machen,
reizen.