alterài, alteriàre , vrb: artarae,
artarare,
arterare,
arteriare,
arturiare Definizione
fàere arrennegare o pigare tzacu, fàere pèrdere sa passiéntzia giaendho ifadu, giaendho ocasione candho unu est arrennegau o immarriu po àteru puru; nau de un’arremu, suberiare cun isfortzu meda o po calecunu male a tales de dòlere, ufrare, fàere a budhiore
Sinonimi e contrari
agghegiare,
annervare,
annervosare,
incorinare,
infrascai,
nechidare,
orrontzedhare
Frasi
su tocu de su martedhu artúriat finas sa campana ◊ banzu ti pítzigo, mih, si mi che artérias! ◊ addaghi ti naro de no fàghere sas cosas gai ti artérias! ◊ non bi at bisonzu de ti artarare
Etimo
itl.
alterare
Traduzioni
Francese
agacer
Inglese
to irritate
Spagnolo
irritar
Italiano
irritare
Tedesco
reizen.
annervàre , vrb Definizione
giare o pigare a nérbios, fàere pèrdere sa passiéntzia, giare aggheju
Sinonimi e contrari
alteriare,
annervosare,
spaxiai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
agacer,
énerver
Inglese
to irritate
Spagnolo
irritar
Italiano
irritare,
innervosire
Tedesco
reizen.
apuríre, apuríri , vrb Definizione
fàere pèrdere sa passiéntzia a fortza de giare istrobbu, ocasione o fàere male e dannos o cosas chi no si podent padire
Sinonimi e contrari
apurai 1,
ifadare,
infinitziae,
infestare
Frasi
como mi che ant apuridu e si mi colant in ungras mi ndhe pago! ◊ candho mi che at apuridu li apo dadu duas isculivitas, a su pitzinnu
Traduzioni
Francese
harceler
Inglese
to bother extremely
Spagnolo
exasperar
Italiano
molestare oltremòdo,
vessare,
esasperare
Tedesco
quälen,
reizen.
arringàre , vrb Definizione
fàere arrennegu, crepu, tzacu / arringa! arringa! = arrennega! arrennega!
Sinonimi e contrari
arranzare 1,
arraunzare,
arrinzare,
grujai,
morrugnare,
raganzare,
ranzidare
| ctr.
allegrare,
cuntentai
Traduzioni
Francese
se mettre en colère,
faire mal au cœur
Inglese
to make angry,
to madden
Spagnolo
irritarse
Italiano
adirare,
far ràbbia
Tedesco
zum Zorn reizen.
insissiligài , vrb: insitzibigai,
intzitziligai,
ississiligai Sinonimi e contrari
aciopai,
atorigare,
auntzare,
inciulai,
intzidare,
umprigare
/
atiare,
incidai,
intriscare,
mincidiare
| ctr.
caciare
Frasi
s'espi terràina apu imparau a no dha insissiligai e peri a no mi fai pungi ◊ dh'intendis? e poi narat ca soi dèu chi insissiligu!
2.
ti fait prageri a ississiligai sa curiosidadi sua
Traduzioni
Francese
inciter
Inglese
to prod
Spagnolo
incitar
Italiano
stuzzicare
Tedesco
reizen.
insutzuligài , vrb Definizione
batire fàmene, apetitu, disígiu, gana; fàere inchietare su cane
Sinonimi e contrari
agganire,
alluscai
/
airai,
arrannegai,
collobbiare,
inchietae,
inciulai,
infuterare,
intziminire,
suberiare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
aiguiser l'appétit,
donner l'envie (de),
agacer
Inglese
to irritate,
to whet s. o.'s appetite
Spagnolo
despertar el apetito
Italiano
stuzzicare l'appetito,
inuzzolire,
irritare
Tedesco
den Appetit reizen,
begierig machen,
reizen.
intriscàre , vrb Definizione
giare aggheju, intriscu, atzitzare, su si pònnere a brigare cun ccn.
Sinonimi e contrari
agghegiare,
atiare,
atriscare,
inasprèssiri,
incidai,
inciulai,
insissiligai,
intrischire,
mincidiare,
purruntzare,
suberiare,
tinghitare
Frasi
no los sigas a intriscare: no los vides chi parent duos venturzos?! ◊ cun donzunu s'intriscat, cussu! ◊ si l'intriscades contras a calicunu li ponet deretu cantone!
Etimo
itl.
intrescare
Traduzioni
Francese
exacerber,
provoquer
Inglese
to exacerbate,
to provoke
Spagnolo
exasperar,
provocar
Italiano
inasprire,
provocare
Tedesco
verschärfen,
reizen.
intzutzulài, intzutzullài , vrb: itzutzulai Definizione
istare a su punghe punghe, naendho o faendho in crica de ispínghere s'àteru a fàere calecuna cosa
Sinonimi e contrari
impunciai,
inciulai,
insissiligai,
intzidiare,
intzutzulliri,
ispuntzonare,
ispuntogliare,
tzuntzullare
Frasi
tocat a iscurtai ita narat sa genti e a intzutzullai asuta asuta ◊ mi intzutzullat sa genti coment'e chi sia un'ànima mala ◊ circànt sa manera de dh'aciapai, a Cristus, e intzutzullànt a tot'is Ebreus ◊ a giòvunu gei praxiat a mei puru a itzutzulai is bagadias! ◊ sa chistioni at intzutzullau sa crosidadi de is féminas
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
piquer,
taquiner
Inglese
to prod
Spagnolo
provocar
Italiano
stuzzicare
Tedesco
reizen.
púgnere , vrb: púngere,
púnghede,
púnghere,
punghi,
púngiri Definizione
intrare o fàere intrare cosa punciuda (e in custu sensu si narat po iscannare puru); fintzes fàere a iscrafíngiu, coment'e de cosa arrasposa chi tocat sa carre in tretu prus delicau; prnl. nau de linna, de orrobba, su si fàere totu istampos coment'e papau de su greme
Sinonimi e contrari
ifertzire,
infrissai,
istocazare,
punciai
/
istocagiare
/
spurtiri
/
arnai,
pipionire
Modi di dire
csn:
púnghere su porcu (o àteru fiadu de bochire) = irgannare su porcu; púnghere una cosa a unu = arregordaisidha po chi dha fatzat; Maria Pungibungi = zenia de fémina mala, fata a pessamentu, chi tiat púnghere a bentre sos pisedhos chi ant manigadu tropu…
Frasi
comente l'ant puntu s'acu, sa crapa si est pesada a bebbéchinos ◊ pungit is bòis cun s'istrúmbulu ◊ si no mi lassas in pasu ti pungo s'agu! ◊ compà, colade bois a púnghere custas berbeghes ca sezis pràtigu!
2.
segadiche s'arba ca mi punghes! ◊ sa lana grussa pungit, posta sentza de nudha asuta
3.
si no est segada in sa muta zusta, sa linna si punghet ◊ su tzinníbiri durat séculus e mai si pungit
4.
comente at intesu s'allega est abbarradu sicu: si lu aiant puntu no li aiant àpidu butiu de sàmbene!
5.
sos àinos, si no bos lu punghet s'àteru, de cosa no ndhe faghides!…
Etimo
ltn.
pungere
Traduzioni
Francese
piquer
Inglese
to sting
Spagnolo
pinchar,
punzar
Italiano
pùngere,
punzecchiare
Tedesco
stechen,
reizen,
sticheln.
suberiàre , vrb Definizione
giare ocasione, fàere arrennegare male e peus a chie est giai tzacau, istrobbare
Sinonimi e contrari
agghegiare,
atiare,
inasprèssiri,
incidai,
inciulai,
insissiligai,
insutzuligai,
issuperiare,
mincidiare,
tinghitare
Frasi
no mi subéries, bastat chi so arrennegadu pro àteru! ◊ si subériat su cadhu e istinchidhat fogu ◊ in custu trunchedhu che at una tana de muscone: no lu suberiedas ca bos punghet! ◊ est unu raspinzu chi faghet efetu malu ca subériat sa palte chi est ratada
Traduzioni
Francese
agacer
Inglese
to annoy
Spagnolo
irritar
Italiano
irritare
Tedesco
reizen.