nebriàdile , nf: nelbiàdile,
nerviàdile,
nerviàtile Definizione
erba de cincu filus o erba de tàgliu
Sinonimi e contrari
nebriatzu,
nerviada,
prantaxa,
tirasana
Terminologia scientifica
rba, Plantago major
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
grand plantain
Inglese
plantain
Spagnolo
carmel
Italiano
piantàggine maggióre
Tedesco
großer Wegerich.
obbíbi , nm: obbili,
obbilu,
obilu 1,
obinu,
obiru,
ubbiru Definizione
crau mannu, ciou de ferru o de linna cun sa conca; in cobertantza, dispraxere mannu / làngiu coment'e un'o. = (nau de ccn.) sicu che linna
Sinonimi e contrari
clavíglia,
giau,
pilu 1,
piredhu 1
/
apicadolza,
crau
Frasi
si no biu in is manus suas su sinnali de is obilus dèu no apu a crei! ◊ fatendhe mògios, lis giaitat su fundhu chin sos obiros ◊ est apicau a un'obbilu ◊ is obibis funt durus a nc'intrai ◊ a bosu ant incravau cun solu tres obinus ◊ ant incravau a Gesugristu cun tres obbilis
2.
in su coru mi cravas obbilus verenosus! ◊ si no ti nci ponint s'obbilu in s'ogu, tui no dha bis sa cosa!…
Cognomi e Proverbi
smb:
Obbili, Obinu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
gros clou
Inglese
big nail
Spagnolo
clavo grueso
Italiano
gròsso chiòdo
Tedesco
großer Nagel.
panàlza , nf: panarja,
panarza Definizione
genia de istrégiu mannu de fenu e de pramma a pònnere laore o fintzes su pane
Sinonimi e contrari
póntina
Frasi
su chintu che anedhu giughes, pagu piús de sa panalza! ◊ sos codhos tuos parent panarzedha e sas palas banca de suíghere! ◊ su sórighe at isfundhadu sa panarza
Terminologia scientifica
stz
Etimo
ltn.
panaria
Traduzioni
Francese
grande corbeille
Inglese
hamper
Spagnolo
cesto grande
Italiano
cestóne
Tedesco
großer Korb.
sajòne , nf Definizione
sazu mannu, ispina longa meda
Sinonimi e contrari
acutzoni,
bucioni,
istrajone,
sàgiu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
grosse épine
Inglese
big thorn
Spagnolo
espina gruesa
Italiano
grossa spina
Tedesco
großer Stachel.
sparràncu , nm: sperroncu,
sperruncu Definizione
passu longu meda, passu chi si faet aperindho cantu prus si podet is cambas
Sinonimi e contrari
anchionada,
barrancada,
incambionada,
sperruncada,
spirriata
/
cdh. spirriata,
ttrs. iparangada
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
foulée
Inglese
stride,
falcade
Spagnolo
zancada
Italiano
falcata
Tedesco
großer Schritt.
tangallòi, tangallòne, tangallòni , nm: dangallone Definizione
ómine mannu mannu, artu, male fatu, pagu crabbau, pagu sàbiu puru
Sinonimi e contrari
càngaru,
dangarone,
dàngaru*,
giangalloi
Traduzioni
Francese
homme grand et drôle
Inglese
big and odd person
Spagnolo
mostrenco
Italiano
uòmo gròsso ma strambo
Tedesco
großer,
verschrobener Mann.
tzurrulíu , nm: tzurrullinu,
tzurrulliu Definizione
númene chi si giaet a genias o arratzas diferentes de pigione: tz. peis arrúbius, tres genias de pigione (crucugioni, itl. pettégola, tringa totanus; un'àteru, itl. tòtano mòro, tringa erythropus; un'àteru ancora, itl. beccàccia di mare, haematopus ostralegus); tz. bicu grussu (nms tringa nebularia); tz. conca de molenti = itl. fratino (charadrius alexandrinus); tz. culu biancu (nms tringa ochropus); tz. imperiali = s'arratza prus manna de curruliu (numenius arquata); tz. peis grogus, itl. corrière gròsso (charadrius hiaticula); tz. peis longus, itl. cavalière d'Itàlia (himantopus himantopus, pigione mannu a bicu longu meda e mescamente cun cambas longas longas, orrúbias e fines, alas niedhas, niedhu in gatzile e in cúcuru, totu s'àteru biancu)/ ungra, franca, de tz. = peónica o arrosa de padenti, de monti (Paeonia officinalis)
Frasi
isturrus e crucueus e tzurrullinus e caus a bóllidu pesaus dhu pesant in panteus (S.Baldino)◊ fuiant a brenti a terra finas is tzurrullius ◊ cucummeus e carrogas si teniant a bixinus cun tzoncas e tzurrullinus
Cognomi e Proverbi
smb:
Zurruliu
Terminologia scientifica
pzn
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
courlis
Inglese
whaup
Spagnolo
zarapito,
sarapico
Italiano
chiurlo
Tedesco
großer Brachvogel.