nebriàdile , nf: nelbiàdile,
nerviàdile,
nerviàtile Definition
erba de cincu filus o erba de tàgliu
Synonyms e antonyms
nebriatzu,
nerviada,
prantaxa,
tirasana
Scientific Terminology
rba, Plantago major
Etymon
srd.
Translations
French
grand plantain
English
plantain
Spanish
carmel
Italian
piantàggine maggióre
German
großer Wegerich.
obbíbi , nm: obbili,
obbilu,
obilu 1,
obinu,
obiru,
ubbiru Definition
crau mannu, ciou de ferru o de linna cun sa conca; in cobertantza, dispraxere mannu / làngiu coment'e un'o. = (nau de ccn.) sicu che linna
Synonyms e antonyms
clavíglia,
giau,
pilu 1,
piredhu 1
/
apicadolza,
crau
Sentences
si no biu in is manus suas su sinnali de is obilus dèu no apu a crei! ◊ fatendhe mògios, lis giaitat su fundhu chin sos obiros ◊ est apicau a un'obbilu ◊ is obibis funt durus a nc'intrai ◊ a bosu ant incravau cun solu tres obinus ◊ ant incravau a Gesugristu cun tres obbilis
2.
in su coru mi cravas obbilus verenosus! ◊ si no ti nci ponint s'obbilu in s'ogu, tui no dha bis sa cosa!…
Surnames and Proverbs
smb:
Obbili, Obinu
Etymon
srd.
Translations
French
gros clou
English
big nail
Spanish
clavo grueso
Italian
gròsso chiòdo
German
großer Nagel.
panàlza , nf: panarja,
panarza Definition
genia de istrégiu mannu de fenu e de pramma a pònnere laore o fintzes su pane
Synonyms e antonyms
póntina
Sentences
su chintu che anedhu giughes, pagu piús de sa panalza! ◊ sos codhos tuos parent panarzedha e sas palas banca de suíghere! ◊ su sórighe at isfundhadu sa panarza
Scientific Terminology
stz
Etymon
ltn.
panaria
Translations
French
grande corbeille
English
hamper
Spanish
cesto grande
Italian
cestóne
German
großer Korb.
sajòne , nf Definition
sazu mannu, ispina longa meda
Synonyms e antonyms
acutzoni,
bucioni,
istrajone,
sàgiu
Etymon
srd.
Translations
French
grosse épine
English
big thorn
Spanish
espina gruesa
Italian
grossa spina
German
großer Stachel.
sparràncu , nm: sperroncu,
sperruncu Definition
passu longu meda, passu chi si faet aperindho cantu prus si podet is cambas
Synonyms e antonyms
anchionada,
barrancada,
incambionada,
sperruncada,
spirriata
/
cdh. spirriata,
ttrs. iparangada
Etymon
srd.
Translations
French
foulée
English
stride,
falcade
Spanish
zancada
Italian
falcata
German
großer Schritt.
tangallòi, tangallòne, tangallòni , nm: dangallone Definition
ómine mannu mannu, artu, male fatu, pagu crabbau, pagu sàbiu puru
Synonyms e antonyms
càngaru,
dangarone,
dàngaru*,
giangalloi
Translations
French
homme grand et drôle
English
big and odd person
Spanish
mostrenco
Italian
uòmo gròsso ma strambo
German
großer,
verschrobener Mann.
tzurrulíu , nm: tzurrullinu,
tzurrulliu Definition
númene chi si giaet a genias o arratzas diferentes de pigione: tz. peis arrúbius, tres genias de pigione (crucugioni, itl. pettégola, tringa totanus; un'àteru, itl. tòtano mòro, tringa erythropus; un'àteru ancora, itl. beccàccia di mare, haematopus ostralegus); tz. bicu grussu (nms tringa nebularia); tz. conca de molenti = itl. fratino (charadrius alexandrinus); tz. culu biancu (nms tringa ochropus); tz. imperiali = s'arratza prus manna de curruliu (numenius arquata); tz. peis grogus, itl. corrière gròsso (charadrius hiaticula); tz. peis longus, itl. cavalière d'Itàlia (himantopus himantopus, pigione mannu a bicu longu meda e mescamente cun cambas longas longas, orrúbias e fines, alas niedhas, niedhu in gatzile e in cúcuru, totu s'àteru biancu)/ ungra, franca, de tz. = peónica o arrosa de padenti, de monti (Paeonia officinalis)
Sentences
isturrus e crucueus e tzurrullinus e caus a bóllidu pesaus dhu pesant in panteus (S.Baldino)◊ fuiant a brenti a terra finas is tzurrullius ◊ cucummeus e carrogas si teniant a bixinus cun tzoncas e tzurrullinus
Surnames and Proverbs
smb:
Zurruliu
Scientific Terminology
pzn
Etymon
srd.
Translations
French
courlis
English
whaup
Spanish
zarapito,
sarapico
Italian
chiurlo
German
großer Brachvogel.