acocoàdu , pps, agt: acocoau Definizione
de acocoare; chi est pitichedhu de carena, chi paret unu cocoi, unu tzintzigorru, fintzes chi est allorigau che cocoi
Sinonimi e contrari
bàsciu 1,
minoredhu,
pitiarredhedhu
2.
colorus acocoaus gosant tébidu soli
Terminologia scientifica
zcrn
Traduzioni
Francese
petit de taille
Inglese
little
Spagnolo
bajo,
pequeño
Italiano
piccolino
Tedesco
klein.
bàralu , agt Definizione
chi est bascitedhedhu, minore meda de carena
Sinonimi e contrari
bagatu,
bàrrinu,
curtzete
| ctr.
giganti,
longarione
Frasi
a los vídere ambos duos fit che a pònnere unu gigante chin d-unu de cudhos ominedhos bàralos de sas domos de gianas
Terminologia scientifica
zcrn
Traduzioni
Francese
petit
Inglese
short
Spagnolo
bajo
Italiano
basso di statura
Tedesco
klein.
bàsciu 1 , agt, nm: bassu Definizione
nau abbaidandho sa cosa in su sensu de s'artària, chi est pagu artu, curtzu, chi no est meda; nau de calecun'àtera cosa, chi est paga; nau de cosa po su valore, chi balet pagu; in is domos, logu in fundhu a chistire provistas, logu po istare o àteru a paris de s'orruga; in is sonetes a manu, tastu, e boghe grussa in is cuncordos cantandho / min. basciotu, bascitu, basciotedhu, bassedhu, bassitedhu, bassitedhedhu
Sinonimi e contrari
acocoadu,
minoredhu
/
frundhagu
| ctr.
artu
Modi di dire
csn:
faedhare a peràulas bàscias = a iscusi, de no si fai intèndiri; nàrrere una Missa bassa = chentza la cantare; genti bàscia = zentichedha, de pagu zudu, metzana; mellus a s'istorrai de is àcuas bàscias chi no de is àcuas altas = menzus a furriare dae s'oru chi no dae mesu (candho si cumprendhet de àere irballadu, menzus luego chi no tempus addainanti); bàsciu e contra = is duas boghes (o "mascu e fémina") e duos ómines chi faendho sa boghe acumpàngiant is poetas de parcu intreverandhosi apare in sa pausadedha chi faet chie est cantandho
Frasi
de carena est un'ómine bassu ◊ sos montes de sa Sardigna sunt bassos ◊ chie est bassu no lompet a in artu ◊ su prus artu fut Lipedha, su prus bàsciu Cracàngiu
2.
cun custa lughe goi bassa no faghet a cosire ◊ su fogu cheret muntesu a frama bassa candho sa padedha at pesadu su bullu ◊ muntènela bassa, cussa televisione, ca bi at zente drommida! ◊ custa est cosa chi si bendit a prétziu bàsciu
3.
teniat sa cosa in su bàsciu ◊ biviant in d-unu bàsciu ◊ teniaus unu bàsciu po mangasinu
4.
su sonete giughet su sonu de baranta oto bàscios chi est totu a madreperlas fioridu
Cognomi e Proverbi
smb:
Basciu, Bassu
/
prb:
artos e bàscios intrant a ballare!
Etimo
spn.
Traduzioni
Francese
petit
Inglese
short
Spagnolo
bajo
Italiano
basso
Tedesco
niedrig,
klein.
minoredhédhu , agt Sinonimi e contrari
minoredhutzu,
pirrichininiu
Traduzioni
Francese
très petit
Inglese
very small
Spagnolo
muy pequeño,
minúsculo
Italiano
piccolíssimo
Tedesco
sehr klein.
minoríle , agt Definizione
chi est minore, unu pagu piticu
Sinonimi e contrari
minorache,
minudu,
picochile
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
minuscule
Inglese
small,
tiny
Spagnolo
minúsculo
Italiano
minùscolo
Tedesco
sehr klein.
minudedhédhu , agt Definizione
min. de minudu, chi est piticu meda
Sinonimi e contrari
pichininiu,
pirrichininiu
| ctr.
debberone,
maduru,
mannu
Traduzioni
Francese
tout petit,
minuscule
Inglese
tiny
Spagnolo
minúsculo
Italiano
piccolino,
minùscolo
Tedesco
sehr klein.
minúdu , agt, nm: minúgiu,
minuju,
minutu Definizione
chi tenet pagu mannària, piticu meda, chi si biet pagu; foedhandho de dinare (e nau prus che àteru pl.), muneda de petzadura pitica
Sinonimi e contrari
minore,
minuncu,
pitichedhu
/
franchitu
| ctr.
debberone,
maduru,
mannu
Modi di dire
csn:
bestiàmini m. = berbeghes, porcos, crabas; suore m. = sinnale malu de maladia, suore fine fine comente ndhe ponet sa frebba o àtera maladia (su de sa pelea essit fintzas a butios maduros); fàghere a m. = arrogai o segai a piticu, fai sa cosa pitichedhedha, a arrogus piticus; comporare, bèndhere sa cosa a sa minuja, a sa minuda = in cantidade minore, a pagu a pagu; zúghere dinari in minudos = portai dinai scapu
Frasi
sa criatura bibet a súrbias minutedhas ◊ in sa conchedha sua tropu minuta bi ventulaiant arriscos de iscontzare totu ◊ ses minujedha e bella ◊ animales minúgios bivent in su ortigu ◊ sa gardanera est unu puzone minuju ◊ giuches ocredhos tunnos e minutos ◊ ajaja est minuja e lépia che foza
2.
pro comporare cosa paga bi cheret dinari in minudos ◊ a francu francu, tantos minudos frommant sos maduros!
3.
sa peta fàghela a minudu, gai l'agatant pronta a leare ◊ no cumbenit a bèndhere su casu a sa minuda: menzus béndhidu totu a una borta ◊ su suore minudu mintet pore, ca est s'imbassada de sos males
Cognomi e Proverbi
smb:
Minudu
Etimo
ltn.
minutus
Traduzioni
Francese
minuscule,
petit,
menu,
monnaie
Inglese
minute
Spagnolo
menudo,
moneda menuda
Italiano
minùscolo,
minuto,
spìcciolo
Tedesco
sehr klein.
pachitzédhu , agt, nm: paghighedhu,
paghitzedhu,
pazichedhu Definizione
min. de pachitzu: chi est in cantidade pitichedha, de pagu contu, chi est cosa de pagu contu
Sinonimi e contrari
acantedhu,
agigu,
aizaredhu,
apenighedhu,
izedhu,
pachedhu,
pagaredhu,
pibidedhu,
pódhixi,
talighedhu,
tzúniu
/
paghitu,
paghitzedhedhu
| ctr.
meda
Frasi
abbarrae galu unu patzichedhu inoche! ◊ cun cudhu paghighedhu s'ingrassat e si campat mes'annu
Traduzioni
Francese
assez peu
Inglese
not much
Spagnolo
poquito
Italiano
pochino
Tedesco
wenig,
ein klein wenig.
pichícu , agt, prn: biticu,
picicu,
piticu,
pitiu,
pitzicu Definizione
chi (o unu chi) tenet pagu mannària: nau cun ironia, su foedhu podet bòllere nàrrere mannu, meda, ma fintzes própriu minore, antzis minore meda, nudha puru, fintzes segundhu ite si iat a bòllere (es.: piticu su fàmini!… = meda (nau de unu chi giai si biet ca tenet fàmene); piticu su prexu!… = pagu, própriu nudha (nau de unu chi giai si biet chi no est prexau)/ min. piticadhedhu, pitichedhedhu, pitierredhedhu, pitiedhedhu, pitiridhedhu, pitirrinchinu; famíllia pitia = cun totu is fígios minores
Sinonimi e contrari
minore,
minudu,
picocu,
pistirincu,
pistiringhinu
| ctr.
mannu
Frasi
s'ierru fait is dis tanti pitias chi apena orbésciu bis iscurigai ◊ est piticadhedhu aditzu si bit! ◊ su fuedhai meda fait sa dí pitia
2.
at donau su bistiri a sa manna, sa rosa a sa pitica ◊ mellus a morri a pitiu po no sufriri a mannu tanti pena ◊ andat bèni po mannus e pitius
3.
piticu s'arrogu de casu chi si at segau… agiummai no mi ndi lassat!
Cognomi e Proverbi
smb:
Pitiu, Pittiu
/
prb:
mellus chi pràngiant is piticus chi no is mannus
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
petit,
moins grand,
moindre
Inglese
small
Spagnolo
pequeño
Italiano
pìccolo,
minóre
Tedesco
klein.
pichininíu , agt Definizione
deasi piticu chi no dhue at mancu it'e bíere
Sinonimi e contrari
minudedhedhu
Traduzioni
Francese
microscopique
Inglese
very little
Spagnolo
muy pequeño
Italiano
minutìssimo
Tedesco
sehr klein.
pitiarredhedhédhu , agt Definizione
deasi piticu chi no dhue at mancu it'e bíere
Sinonimi e contrari
minudedhedhedhu,
pitinninniu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
minuscule
Inglese
very tiny
Spagnolo
minúsculo
Italiano
minutìssimo
Tedesco
sehr klein.
piticadhédhu , agt: pitichedhedhu Definizione
chi est piticu meda, própriu pagu cosa de mannària
Sinonimi e contrari
minudu,
picaradhedhu,
pitiarredhedhu,
pitinninniu,
pitirrinchinu,
tzintzirichedhu
| ctr.
debberone,
mannu
Traduzioni
Francese
très petit
Inglese
very small
Spagnolo
muy pequeño
Italiano
piccolìssimo
Tedesco
sehr klein.