acodíe, acodíri , vrb: acudi,
acudire,
acudiri Definizione
cúrrere a unu logu po ccn. o calecunu bisóngiu o apretu, bènnere, furriare a domo; fàere a tempus a una cosa, arrennèscere a sighire su chi narat s'àteru, a cumprèndhere luego / pps. acurtu e acudidu; acudi una cosa, de una cosa = fàghere a tempus a ndhe godire, leare, o àteru
Sinonimi e contrari
achipire,
acosiare,
acostai,
aprobiai,
assuprire,
bènnere,
ghirare,
lòmpere
/
aúrrere
Frasi
candho l'ant bidu rutu sunt acudidos totu a ndhe lu pesare ◊ acudide a su fogu fuidu! ◊ acudei, sunt bocendi a unu! ◊ zente meda est acudia a dhos bíere ◊ àturus piciochedhus fuant acudendi a biri s'automóbbili ◊ sa zente acudit a su divertimentu ◊ si no acodint is de biginau a dhas istagiai ciai si donant una bona craminada!◊ si fia istada sola, comente aia fatu a ndhe acudire a inoghe?!
2.
ndhe acudeint cun binujos e coidales iscalaviados ◊ candho as a acudire in letu de sida a ue est mamma tua sa fàcia frita ti at a iscaldire cun sa sua
3.
nu apu acurtu a pigai su postali ◊ a sa sola totu custu traballu no l'acudo ◊ toca e agiudamí ca assinuncas no acudu! ◊ a mesudí no acudu a torrai ◊ cumenti fatzu in cuatru dis a ti acudi pantalonis e giacheta?! ◊ current pro acudire zoronada ◊ tui ca cannoscis sa língua tedesca, dhus acudis a cumprendi su chi narant? ◊ ita totu ses narendi, chi no ti acudu?! ◊ dèu cumentzu a bandai, chi potzu acudi postu ◊ innantis fis a lèpores e pudhas a cantu ndhe potias acudire! ◊ sa missa che at a èssere finia, ma chissai chi l'acuda! ◊ camminai candu teneis sa luxi, prima chi s'acudat s'iscuriu!
Etimo
spn.
Traduzioni
Francese
accourir
Inglese
to run
Spagnolo
acudir
Italiano
accórrere,
fare in tèmpo
Tedesco
eilen,
rechtzeitig schaffen.
premedíu, premedívu , agt, avb: primadiu,
primariu,
primidibu,
primidiu,
primidivu,
primitiu,
primmadiu,
primmariu,
primmediu Definizione
nau pruschetotu de matedu, erbas o frutos chi creschent (ma si podet nàrrere de gente puru), chi funt is primos, chi benint allestru, fintzes innanti de su tempus issoro (a/c.: fintzes candho su foedhu tenet valore de avb. si ponet coment'e un'agt.); fintzes ora antibitzada, innanti, a cunfrontu de un'àtera
Sinonimi e contrari
cabidraxu,
incàbudu,
primadiarzu
/
cdh. primarincu
| ctr.
coàinu,
coinàlgiu,
redadiu,
sagotzianu
Frasi
sa méndhula primmaria est in fiore ◊ falaiant su manzanu a s'altzada de s'istella primmaria ◊ dhi at mandau cincu figus primarias ◊ sa mela de Santuanni est mela primaria ◊ premediu meda, ocannu, s'istiu! ◊ cussas pinturas no mi piaghiant meda ca no fia capatze de ndhe cumprèndhere s'alte primidia (P.Gajas)
2.
sos laores ant fatu premedios ◊ ancora est premediu a betare basolu ◊ in làmpadas mi chirco messonzu de orju ca fachet primidibu ◊ aiat próitu e a capitanni su terrinu fit rúpitu primitiu
3.
premediu ti ndhe ses bénnidu: aite ti ndhe ghiraias goi chito?! ◊ no ti che andhes premediu, a su dutore, ca tantu innantis de cudh'ora no abberit!
Etimo
ltn.
primitivus
Traduzioni
Francese
précoce,
hâtif
Inglese
early,
timely
Spagnolo
temprano,
pronto
Italiano
primatìccio,
precòce,
tempestivo,
anzitèmpo
Tedesco
frühreif,
rechtzeitig.