abborrigàda , nf: abburricada,
burrigada* Definizione
brulla pesante, giogu de martzocu: una brulla ti fatzo, un'ogu ti ndhe bogo
Sinonimi e contrari
ghelea,
molentada,
tontesa
Frasi
fatu m'at sa mascarada proite mi cheriat bellu, ma no b'at piús apellu fata chi est s'abburricada! (G.Atzori)
Traduzioni
Francese
sottise,
bêtise
Inglese
bad joke
Spagnolo
borricada
Italiano
brutto schérzo,
spropòsito
Tedesco
schlechter Scherz,
großer Fehler,
Dummheit.
arropapanéri , nm Definizione
nau a befa, dutore malu, improdheri
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
mauvais médecin
Inglese
bad doctor
Spagnolo
medicucho
Italiano
medicónzolo
Tedesco
schlechter Arzt.
bàtu 2 , nm Definizione
cunditzione, calidade / batire a b. malu, a malu b. = a puntu malu, a tretu malu, de istare male meda; si narat fintzas a bonu b. = bene
Sinonimi e contrari
achitade,
puntu 1
Frasi
a malu batu cun su coro ti apo lassadu trista e avilida ◊ die cun die, frades mios mi batint a batu malu ◊ semus a malu batu de su bisonzu! ◊ addaghi lu bido pedendhe sa limúsina mi batit a batu malu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
mauvaise condition,
état mauvais
Inglese
bad health
Spagnolo
situación difícil
Italiano
condizióne (brutta),
stato (cattivo)
Tedesco
schlechter Zustand.
camèdha , nf Definizione
cumpangia de gente mala; su andhare sèmpere impare, coment'e amedhaos, o aifatu de un'àteru
Sinonimi e contrari
amedhu
2.
faghet camedha chin zente isfidiada, carasada che a issa ◊ chin megus no faghes camedha! ◊ li faghent camedha sos peus de bidha ◊ si nos ponimus a cantare, deo no bos fato camedha ca no bi so bonu
Cognomi e Proverbi
smb:
Camedda
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
mauvaise compagnie
Inglese
bad company
Spagnolo
mala compañía
Italiano
cattiva compagnìa
Tedesco
schlechter Umgang.
ghelèa , nf Definizione
brulla mala, befa, giogu de martzocu; su burdellu chi si faet in logu de festa; genia de trumentu po ccn. cosa / a ghelea = in ziru
Sinonimi e contrari
befa,
belea,
bergugna,
gherda 1,
isfrorígiu
/
carralzu
/
matratamentu
Frasi
ant fatu sa ghelea de lu bèndhere a sa zustíssia, su bandhiu ◊ si, comente tzapadu ant sa manta, tzapadu aiant sa pessone mea, za mi l'aiant fata sa ghelea! (A.G.Solinas)◊ fit una ghelea chi li fint fachendhe pro illudratzare su lumen suo ◊ sas gheleas fràzicant su mundhu de malidade ◊ li apo cumbinau una ghelea chi si ndh'at a ammentare pro cantu durat!
3.
Elias si l'intendhiat cun sa connada, ma custa ghelea no podiat istare sèmpere cubada
Traduzioni
Francese
plaisanterie de mauvais goût
Inglese
bad joke
Spagnolo
broma pesada
Italiano
brutto schérzo
Tedesco
schlechter Scherz.
péjus , agt, avb: peus Definizione
foedhu chi ponet a paragone malu cun malu, male cun male: chi o cosa chi est de calidades o in cunditziones prus malas; chi andhat o faet in contràriu, male prus de cantu est o prus de innanti, in manera prus pagu bona / a/c. no càmbiat mai mancu coment’e agt. (su, sa, is, sas, sos peus + nm./nf.) e podet pigare s'avb. prus; si narat fintzes coment'e pron.
Sinonimi e contrari
| ctr.
méglius
Modi di dire
csn:
a peus chi…, peus e peus = male e peus chi…; fai mali po peus = fàghere male e peus, malepeus
Frasi
cussos fint sos annos peus de s'emigratzione ◊ tue puru, su peus chi bi fit mi ndh'as batidu! ◊ in su peus disastru che ruesti (M.Murenu)◊ cust'úrtima troga est peus de sa prima
2.
peus pro isse chi faghet gai! ◊ cristianu reberde, si li naras a si callare abbóghinat peus! ◊ si ses a dolore de mata no mànighes, no ti fetat peus! ◊ custa cosa immoi andat peus
3.
su bortaedie si fit ponendhe in pejus: tronos e lampos pariat chi cheriant isperrare sa terra ◊ apu bistu a bonu papencinci a mellus e apu agatau a malu trotoxau cun peus (F.Carlini)◊ lassa sciogai, sentza de ti nci ammesturai a su tallu, po no fai mali po peus!
4.
a peus chi mi dolet su casciale mi at essidu in sa barra unu tzuellu
Cognomi e Proverbi
prb:
aundi dhoi est mali, aciungit peus
Etimo
ltn.
peius
Traduzioni
Francese
pire,
plus mal
Inglese
worse
Spagnolo
peor
Italiano
peggióre,
pèggio
Tedesco
schlechter,
schlimmer.