abborrigàda , nf: abburricada,
burrigada* Definizione
brulla pesante, giogu de martzocu: una brulla ti fatzo, un'ogu ti ndhe bogo
Sinonimi e contrari
ghelea,
molentada,
tontesa
Frasi
fatu m'at sa mascarada proite mi cheriat bellu, ma no b'at piús apellu fata chi est s'abburricada! (G.Atzori)
Traduzioni
Francese
sottise,
bêtise
Inglese
bad joke
Spagnolo
borricada
Italiano
brutto schérzo,
spropòsito
Tedesco
schlechter Scherz,
großer Fehler,
Dummheit.
desatínu , nm: disatinu Definizione
cosa chi faet o narat chie est fora de tinu, cosa chi andhat male, dannu (chi podet èssere de pagu contu coment'e unu bidhídhiri de pipiu chi pagu atuat, unu dispetu, o fintzes dannu mannu); su no giare atentzione, su no atinare o atuare a sa cosa chi si est faendho / èssere in d. = èssere fora de se
Sinonimi e contrari
balossímini,
dilbaratu,
isabóriu,
lochidadi,
macheine,
tontesa
/
dannu
Frasi
su brassanu bratzu sou crudele e assassinu at fatu subra mia disatinu ◊ a fortza de bufare faghent disatinos in domo ◊ tue giughes sa limba che fiama e faedhendhe naras disatinos
2.
ite disatinu, che dhi est orrutu unu cambu mannu a pitzu!◊ fillu tú cun is amighixedhus malus est faendu disatinus!
Etimo
spn.
Traduzioni
Francese
bêtise,
sottise,
vandalisme
Inglese
inattention,
rave,
silliness,
vandalism
Spagnolo
desatino,
vandalismo
Italiano
sciocchézza,
farnètico,
spropòsito,
sprolòquio,
disattenzióne,
vandalismo
Tedesco
Wahnsinn,
Unaufmerksamkeit,
Wandalismus.
dortidúdine , nf Definizione
su èssere trevessos, trotos, su no èssere bonos a cunsiderare (o su no bòllere cunsiderare) is cosas e giare arrexone a chie dha tenet
Sinonimi e contrari
arrevesciori,
dortine,
revessidade,
revessura,
revessiu,
tortíghine,
trotímene
| ctr.
sabiesa
Frasi
lampu ca ndhe zughet, de dortidúdine, cussu, est abberu: mancu a fune afilat!
Traduzioni
Francese
sottise
Inglese
silliness
Spagnolo
estupidez
Italiano
stoltézza
Tedesco
Unklugheit.
iscabadoría , nf Definizione
su èssere chentza cabu, trotos, revessos; isciolóriu, cosa chi no tenet sétiu
Sinonimi e contrari
arrevesciori,
dortine,
revessura,
trotímene
/
bambiore,
isabidóriu,
isciallóriu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
sottise
Inglese
obtuseness
Spagnolo
necedad
Italiano
stoltézza
Tedesco
Torheit.
isciallóriu , nm: isciolóriu,
issollóriu,
issolóriu,
sciollóriu Definizione
nada o fata de perunu contu, bamba, unu pagu a machine
Sinonimi e contrari
isabidóriu,
isciallocu,
isciolovru,
lérina,
lochesa,
lochidadi
Frasi
no fatzais isciallórius ca nc'est su perígulu chi is sordaus acapint a cancunu! ◊ custu baliodho mi nat chi sunt issolórios ◊ si custos issollórios ti fachent passare unu cuartu de ora de bonumore det èssere unu piachere
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
sottise
Inglese
silliness
Spagnolo
tontería,
bobada
Italiano
sciocchézza
Tedesco
Albernheit.
lochímini , nm Definizione
cosa de macos, chi faent o narant is macos
Sinonimi e contrari
balossímini,
bambímine,
desatinu,
isabóriu,
isambrúliu,
lochesa,
lochidadi,
lolluine,
tontesa
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
bêtise,
sottise
Inglese
silliness
Spagnolo
tontería
Italiano
sciocchézza
Tedesco
Dummheit.
locúra , nf: lucura 1,
lugura 1 Definizione
fata o cosa de locos, de gente pagu sàbia, pagu abbista / learesila a lucura = a zogu, a brulla, chentza cabu
Sinonimi e contrari
arrevesciori,
dortidúdine,
machighinada,
macheine,
revessidade,
revessura
| ctr.
sabiesa,
sabiore
Frasi
pòvera conca: gríglios e luguras si sunt giambados in mughedhu sutzu (P.Casu)◊ canta cudhu cantu de sa tristura pro pibiu e pro lucura in cust'adhe de piantu! (A.Serra)◊ locura est chi presumant sos cocois ca giughent corros a pòdere arare (Cubedhu)◊ is lucuras fatas de is mannus tuus dhas tengu iscritas ◊ si no si ndh'at a àere frutu est locura su pagare! (F.I.Mannu)
Etimo
spn.
locura
Traduzioni
Francese
sottise,
frivolité,
futilité
Inglese
foolishness,
trifle
Spagnolo
necedad,
frivolidad
Italiano
stoltézza,
frivolézza
Tedesco
Dummheit,
Frivolität.
lollúghine , nm: lullúghine Definizione
cosas de lollus, de gente bamba, de pagu contu; fintzes cosa chi si narat a murrúngiu, su pisibisi chi si faet foedhandho a iscusi (fintzes a bodheta)
Sinonimi e contrari
balossímini,
isabóriu,
ischipudhàmene,
isambrúliu,
lolluine,
pisibisi 1,
pispisu,
tonteria
2.
abbizósicu e letranchicurtzu, fit a lollúghines, masticàndhesi una tzica a trachedhu de dentes
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
bêtise,
sottise
Inglese
silliness
Spagnolo
tontería
Italiano
sciocchézza
Tedesco
Dummheit.
macheíne , nm: machine,
machini Definizione
pecu mannu de su cumportamentu de sa persona chi ammostat de no portare capia, de no cunsiderare is cosas, de èssere chentza igudítziu, pagu abbista; css. fata o nada pagu sàbia, fintzes cosighedha de pagu importu
Sinonimi e contrari
machíghine,
machímene
| ctr.
sabidoria,
sabine
Modi di dire
csn:
a m. = a meda, a fuliadura, a malistropiadura, o fintzas chentza zudíssiu; essíreche in machines = nàrriri iscimprórius, acabbai nendi tontesas, essiri in coranta mois; catzare su m.= lassai de fai tontesas, imparai a no fai tontesas, iscrammentai
Frasi
machine si niat, custu, sempre zoghendhe!…◊ su machine est de trinta ses zenias e tue l'as leadu 'e trinta sete! (Sassu)◊ ista mudu e lassa sos machines! ◊ che ingullit pro bonos totu sos machines chi intendhet ◊ ti lu catzat su machine si leas su ferru ingrujadu a manos!…◊ ponindhe fatu a su machine tou no mi apo fatu sas fainas ◊ su macheine unu filu at de picare!
2.
at brigau po machines
3.
los istimaiat a machine ◊ in campu bi fit s'antunna a machine
Cognomi e Proverbi
prb:
de machine e poesia ognune at sa parte sua ◊ su machine alligatu est peus de su naturale
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
folie,
sottise
Inglese
madness,
nonsense
Spagnolo
locura,
desatino
Italiano
pazzía,
dissennatézza,
scemènza
Tedesco
Wahnsinn,
Unsinn,
Unverstand,
Dummheit.
machiòre, machiòri , nm Definizione
pecu mannu de su cumportamentu de sa persona chi ammostat de no portare capia, de no cunsiderare is cosas, de èssere chentza giudítziu, pagu abbista; css. fata o nada pagu sàbia; dannu fatu chentza dhue pentzare bene, faendho a sa maconatza
Sinonimi e contrari
desatinu,
lochesa,
locura,
macheine,
mancantésimu,
mediori
/
travessura
Modi di dire
csn:
piàchere a m. = pràxiri meda; bogai is machioris de conca a unu = catzàreli su machine, currèzerelu, iscarmentàrelu
Frasi
est unu machiori solu a dhu pentzai chi un'ómini de otanta annus bandit a si cojai cun d-una picioca de dexiotu! ◊ mancu mali chi no dhi est benniu su machiori de bociri custa puru!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
folie,
sottise
Inglese
craziness
Spagnolo
locura
Italiano
pazzía,
dissennatézza,
scemènza
Tedesco
Wahnsinn,
Unsinn,
Unverstand,
Dummheit.
tontímine, tontímini , nm Definizione
su èssere tontos, farta de abbistesa, de inteligéntzia
Sinonimi e contrari
balossímini,
mincioneria,
tontedade,
tontíghine
| ctr.
abbistesa,
inteligéntzia
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
sottise
Inglese
slowness
Spagnolo
torpeza
Italiano
ottusità
Tedesco
Stumpfheit.
tortèsa , nf: trotesa Definizione
su èssere trotos, su dha pentzare a trotu, su abbetiare chentza arrexone; cosa pentzada o fata po male
Sinonimi e contrari
tortíghine,
tortiorja,
tortura
Frasi
po sa trotesa sua at fatu deasi!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
sottise
Inglese
silliness
Spagnolo
estupidez
Italiano
stoltézza
Tedesco
Torheit.
travessúra , nf: trevessua,
trevessura Definizione
cosa trevessa, dannu mannu; fintzes atzione mala, fata de farabbutos / fai trevessuas = (nau de su tempus) fàere dannu
Sinonimi e contrari
machiore,
tortíghine,
trevessúmini
Frasi
is travessuras tuas ne dhas iscudes a mie ca tegno palas mannas! ◊ bosatrus seis cumbinandu trevessuras ◊ cras cuncordaus cussu macitu, prima chi cumbinit un'àtera trevessura ◊ sa genti traitora fait malis e trevessuras ◊ trevessuras naturalis funt isciutura, istracia, mortalla ◊ custa est noti de bentu forti e de trevessura
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
sottise
Inglese
silliness
Spagnolo
necedad
Italiano
stoltézza
Tedesco
Dummheit.
trotímene , nm: dortímine* Definizione
su èssere revessos, trotos, su no èssere bonos a cunsiderare, o su no bòllere cunsiderare, is cosas e giare arrexone a chie dha tenet
Sinonimi e contrari
dortidúdine
| ctr.
giustidadi
Frasi
connoschindhe sa malintentzione e su trotímene de s'animale, s'ómine arrennesset a no che arrúere a terra
Traduzioni
Francese
sottise
Inglese
stupidity
Spagnolo
necedad
Italiano
stoltézza
Tedesco
Torheit.