ammàchiu , nm Definizione
cosa o unu chi faet ammachiare de cantu praghet o de cantu est bellu: nau a befa o in cobertantza, su contràriu / tènniri a. po unu = èssere ammachiados, alluscados pro unu
Sinonimi e contrari
abbaradhamentu,
dischíssiu
2.
coromeu carigadu, ses un'ammàchiu!…
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
enchantement,
folie,
tocade
Inglese
madness,
spell,
infatuation
Spagnolo
encanto,
chaladura
Italiano
incanto,
follía,
infatuazióne
Tedesco
Zauber,
Wahnsinn,
Schwärmerei.
dischíssiu , nm Definizione
su dischissiare, su issentire, fàere a tropu coment'e ammachiandhosi
Sinonimi e contrari
ammàchiu,
dellíriu,
irbariamentu,
macheine
/
ttrs. mancantumu
Frasi
atentu chi ti ponet in dischíssiu, su pipare! ◊ una pena so sufrindhe chi mi picat a dischíssiu: mi est che seu cussumindhe…◊ mancari pilicanu, mi picant a dischíssiu sas penas de s'amore! ◊ sos puzones sunt piliendhe a dischíssiu ◊ bintos dae sa música a dischíssiu che a sos ursos ballant e s'istentant
Etimo
spn.
desquicio
Traduzioni
Francese
folie,
démence
Inglese
madness
Spagnolo
demencia,
locura
Italiano
insània,
demènza,
ammattiménto
Tedesco
Wahnsinn.
fogiúdu , agt: fozudu Definizione
chi portat fògia, nau de cambu, de mata
Sinonimi e contrari
fogidu,
follosu
| ctr.
ifogiu
Frasi
sos brufularzos sunt afitianados a sos úlumos fozudos (Q.Falchi)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
folié
Inglese
leafy
Spagnolo
foliáceo
Italiano
foglìfero
Tedesco
Blätter.
iscasciúmine , nm: iscassiúmine Sinonimi e contrari
iscàsciu,
machímene
Frasi
sunt sas virtudes chi meritant importàntzia, e no tzertos istrambos iscasciúmines! (Piga)◊ sa zente a bídere cuss'ómine tontu cret a iscasciúmine ◊ si mustras carchi printzípiu de iscassiúmene ti che lampo a foras! ◊ custas randhinadas sunt che a sos iscassiúmenes de sos betzos
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
folie
Inglese
madness
Spagnolo
locura
Italiano
pazzìa
Tedesco
Wahnsinn.
iscassiadúra , nf Definizione
su iscassiare
Sinonimi e contrari
iscansadórgiu
/
ischissiadura
2.
sos duos zòvanos ant passadu un'annu de passione e de iscassiadura
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
folie
Inglese
deviation,
going mad
Spagnolo
enloquecimiento
Italiano
deviazióne,
impazziménto
Tedesco
Ablenkung,
Verrücktwerden.
ischíssiu , nm: schísciu 1 Definizione
dellíriu, dolore, praxere, cuntentesa manna a ammachiadura; cosa de papare licante meda / a i. = a ammachiadura, a machine, a meda
Sinonimi e contrari
dischíssiu*,
ilgiru,
iscàsciu,
iscassiadura,
schissiori
/
cuntentesa,
prégiu
/
bràtzimu
Frasi
mi portas ancora ischíssius de beranu in cust'atóngiu ◊ su pallone dhi pigat a ischíssiu
3.
su pisci arrustiu mi praxit a ischíssiu!
Traduzioni
Francese
folie,
extravagance
Inglese
insanity,
weirdness
Spagnolo
locura
Italiano
follìa,
stravaganza
Tedesco
Wahnsinn,
Überspanntheit.
macheíne , nm: machine,
machini Definizione
pecu mannu de su cumportamentu de sa persona chi ammostat de no portare capia, de no cunsiderare is cosas, de èssere chentza igudítziu, pagu abbista; css. fata o nada pagu sàbia, fintzes cosighedha de pagu importu
Sinonimi e contrari
machíghine,
machímene
| ctr.
sabidoria,
sabine
Modi di dire
csn:
a m. = a meda, a fuliadura, a malistropiadura, o fintzas chentza zudíssiu; essíreche in machines = nàrriri iscimprórius, acabbai nendi tontesas, essiri in coranta mois; catzare su m.= lassai de fai tontesas, imparai a no fai tontesas, iscrammentai
Frasi
machine si niat, custu, sempre zoghendhe!…◊ su machine est de trinta ses zenias e tue l'as leadu 'e trinta sete! (Sassu)◊ ista mudu e lassa sos machines! ◊ che ingullit pro bonos totu sos machines chi intendhet ◊ ti lu catzat su machine si leas su ferru ingrujadu a manos!…◊ ponindhe fatu a su machine tou no mi apo fatu sas fainas ◊ su macheine unu filu at de picare!
2.
at brigau po machines
3.
los istimaiat a machine ◊ in campu bi fit s'antunna a machine
Cognomi e Proverbi
prb:
de machine e poesia ognune at sa parte sua ◊ su machine alligatu est peus de su naturale
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
folie,
sottise
Inglese
madness,
nonsense
Spagnolo
locura,
desatino
Italiano
pazzía,
dissennatézza,
scemènza
Tedesco
Wahnsinn,
Unsinn,
Unverstand,
Dummheit.
machiòre, machiòri , nm Definizione
pecu mannu de su cumportamentu de sa persona chi ammostat de no portare capia, de no cunsiderare is cosas, de èssere chentza giudítziu, pagu abbista; css. fata o nada pagu sàbia; dannu fatu chentza dhue pentzare bene, faendho a sa maconatza
Sinonimi e contrari
desatinu,
lochesa,
locura,
macheine,
mancantésimu,
mediori
/
travessura
Modi di dire
csn:
piàchere a m. = pràxiri meda; bogai is machioris de conca a unu = catzàreli su machine, currèzerelu, iscarmentàrelu
Frasi
est unu machiori solu a dhu pentzai chi un'ómini de otanta annus bandit a si cojai cun d-una picioca de dexiotu! ◊ mancu mali chi no dhi est benniu su machiori de bociri custa puru!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
folie,
sottise
Inglese
craziness
Spagnolo
locura
Italiano
pazzía,
dissennatézza,
scemènza
Tedesco
Wahnsinn,
Unsinn,
Unverstand,
Dummheit.
mediòre, mediòri , nm Definizione
su èssere médios, macos, su pentzare, nàrrere o fàere cosas macas
Sinonimi e contrari
machiore
/
badhinzu,
imbadhinzu,
ingadheinzu,
loinu,
luinore
Frasi
bogadindedhu su mediori de conca!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
folie
Inglese
madness
Spagnolo
locura
Italiano
follìa
Tedesco
Wahnsinn.