agghegiàre , vrb: agghejare, aggherjare, agghexare Definizione giare aggheju, fàere prus biu unu dolore, unu male, tocare una liaga, una ferida, un’arremu malàidu (de malesaura, po pagu atentzione o apostadamente po giare prus dispraxere) a manera de provare dolore torra, giare prus dispraxere, fintzes fàere inchietare; atzitzare is canes, pònnere is canes a cracare a ccn. o un’animale Sinonimi e contrari abbruncai / aciopai, ateneae, atorigare, auntzare, incidai, inciulai, insissiligai, ubetzare / atunchiare, ingrazare, intriscare, mincidiare, suberiare, trubare Frasi bi at calchi cosa de a mie chi no as apretziadu candho ndh’as tentu s’ocasione! – la fit agghegiandhe issu (M.Danese)◊ "Porcrabu, ómine preistóricu cun su cherbedhu apedradu!" – l’at agghegiadu issa ◊ pro l'agghejare fit sempre in preguntas ◊ ponet in urtu s'amore e lu trasformat in ódiu agghejèndhelu in dogni malumore ◊ fogos, traschias e sicagnas ti agghejant sas piaes ◊ ti agghejat chentu e unu male ◊ sos capos de sos Giudeos a Cristos incravadu lu fint agghejendhe giamèndhelu "re" Traduzioni Francese exacerber Inglese to make worse Spagnolo exacerbar Italiano esacerbare Tedesco erbittern, quälen

ammalèsci , vrb: malèsciri Definizione fàere andhandho e impeorandho, andhare de male in peus Sinonimi e contrari aggravae, immalèsciri, impeorai, impeusare, pejorare | ctr. imbonire, mediare Frasi no siast contràriu a s’onnipotenti ca s’ànima ti ammalescit! (E.Pillai)◊ is cosas funt ammalescendi! Traduzioni Francese s'aggraver Inglese to get worse Spagnolo empeorar Italiano aggravarsi Tedesco sich verschlimmern.

immalèsciri , vrb Definizione peorare de salude Sinonimi e contrari aggravae, ammalesci, imbalèschere, impeorai, impeusare, pejorare | ctr. illebiare, mediare Frasi sa maladia si est in pagu tempus immaléscia e Boicu at serrau is ogus po sempri Traduzioni Francese s'aggraver Inglese to get worse Spagnolo agravarse Italiano aggravarsi Tedesco sich verschlimmern.

incrudèschere , vrb: incruèschere Definizione provare dolore, dispràxere, fàere o essire peus, prus dolorosu; nau de cosas coendho o faendho, chi no coent o no essint bene / i. su male = impeorai Sinonimi e contrari dòlere, dispiàchere, incrèschere, rànchere / incalèschere, incancheriare Frasi si pecadu no atrogas su coro incrueschet ◊ cantu martirizu: su patire tou est piús incruéschidu! 2. l'incrudeschet sa cundanna chi at iscontau 3. su màndhicu at incrudéschiu ◊ sa pasta si est incrudéschia (G.F.Sedda) Etimo spn. encrudecer Traduzioni Francese regretter, aigrir Inglese to regret, to grow worse (harsh) Spagnolo doler, exacerbar, encrudecer Italiano rincréscere, incrudire, inasprire Tedesco leid tun, sich verschlimmern.

péjus , agt, avb: peus Definizione foedhu chi ponet a paragone malu cun malu, male cun male: chi o cosa chi est de calidades o in cunditziones prus malas; chi andhat o faet in contràriu, male prus de cantu est o prus de innanti, in manera prus pagu bona / a/c. no càmbiat mai mancu coment’e agt. (su, sa, is, sas, sos peus + nm./nf.) e podet pigare s'avb. prus; si narat fintzes coment'e pron. Sinonimi e contrari | ctr. méglius Modi di dire csn: a peus chi…, peus e peus = male e peus chi…; fai mali po peus = fàghere male e peus, malepeus Frasi cussos fint sos annos peus de s'emigratzione ◊ tue puru, su peus chi bi fit mi ndh'as batidu! ◊ in su peus disastru che ruesti (M.Murenu)◊ cust'úrtima troga est peus de sa prima 2. peus pro isse chi faghet gai! ◊ cristianu reberde, si li naras a si callare abbóghinat peus! ◊ si ses a dolore de mata no mànighes, no ti fetat peus! ◊ custa cosa immoi andat peus 3. su bortaedie si fit ponendhe in pejus: tronos e lampos pariat chi cheriant isperrare sa terra ◊ apu bistu a bonu papencinci a mellus e apu agatau a malu trotoxau cun peus (F.Carlini)◊ lassa sciogai, sentza de ti nci ammesturai a su tallu, po no fai mali po peus! 4. a peus chi mi dolet su casciale mi at essidu in sa barra unu tzuellu Cognomi e Proverbi prb: aundi dhoi est mali, aciungit peus Etimo ltn. peius Traduzioni Francese pire, plus mal Inglese worse Spagnolo peor Italiano peggióre, pèggio Tedesco schlechter, schlimmer.

«« Cerca di nuovo