abborrigàda , nf: abburricada,
burrigada* Definitzione
brulla pesante, giogu de martzocu: una brulla ti fatzo, un'ogu ti ndhe bogo
Sinònimos e contràrios
ghelea,
molentada,
tontesa
Frases
fatu m'at sa mascarada proite mi cheriat bellu, ma no b'at piús apellu fata chi est s'abburricada! (G.Atzori)
Tradutziones
Frantzesu
sottise,
bêtise
Ingresu
bad joke
Ispagnolu
borricada
Italianu
brutto schérzo,
spropòsito
Tedescu
schlechter Scherz,
großer Fehler,
Dummheit.
arropapanéri , nm Definitzione
nau a befa, dutore malu, improdheri
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
mauvais médecin
Ingresu
bad doctor
Ispagnolu
medicucho
Italianu
medicónzolo
Tedescu
schlechter Arzt.
bàtu 2 , nm Definitzione
cunditzione, calidade / batire a b. malu, a malu b. = a puntu malu, a tretu malu, de istare male meda; si narat fintzas a bonu b. = bene
Sinònimos e contràrios
achitade,
puntu 1
Frases
a malu batu cun su coro ti apo lassadu trista e avilida ◊ die cun die, frades mios mi batint a batu malu ◊ semus a malu batu de su bisonzu! ◊ addaghi lu bido pedendhe sa limúsina mi batit a batu malu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
mauvaise condition,
état mauvais
Ingresu
bad health
Ispagnolu
situación difícil
Italianu
condizióne (brutta),
stato (cattivo)
Tedescu
schlechter Zustand.
camèdha , nf Definitzione
cumpangia de gente mala; su andhare sèmpere impare, coment'e amedhaos, o aifatu de un'àteru
Sinònimos e contràrios
amedhu
2.
faghet camedha chin zente isfidiada, carasada che a issa ◊ chin megus no faghes camedha! ◊ li faghent camedha sos peus de bidha ◊ si nos ponimus a cantare, deo no bos fato camedha ca no bi so bonu
Sambenados e Provèrbios
smb:
Camedda
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
mauvaise compagnie
Ingresu
bad company
Ispagnolu
mala compañía
Italianu
cattiva compagnìa
Tedescu
schlechter Umgang.
ghelèa , nf Definitzione
brulla mala, befa, giogu de martzocu; su burdellu chi si faet in logu de festa; genia de trumentu po ccn. cosa / a ghelea = in ziru
Sinònimos e contràrios
befa,
belea,
bergugna,
gherda 1,
isfrorígiu
/
carralzu
/
matratamentu
Frases
ant fatu sa ghelea de lu bèndhere a sa zustíssia, su bandhiu ◊ si, comente tzapadu ant sa manta, tzapadu aiant sa pessone mea, za mi l'aiant fata sa ghelea! (A.G.Solinas)◊ fit una ghelea chi li fint fachendhe pro illudratzare su lumen suo ◊ sas gheleas fràzicant su mundhu de malidade ◊ li apo cumbinau una ghelea chi si ndh'at a ammentare pro cantu durat!
3.
Elias si l'intendhiat cun sa connada, ma custa ghelea no podiat istare sèmpere cubada
Tradutziones
Frantzesu
plaisanterie de mauvais goût
Ingresu
bad joke
Ispagnolu
broma pesada
Italianu
brutto schérzo
Tedescu
schlechter Scherz.
péjus , agt, avb: peus Definitzione
foedhu chi ponet a paragone malu cun malu, male cun male: chi o cosa chi est de calidades o in cunditziones prus malas; chi andhat o faet in contràriu, male prus de cantu est o prus de innanti, in manera prus pagu bona / a/c. no càmbiat mai mancu coment’e agt. (su, sa, is, sas, sos peus + nm./nf.) e podet pigare s'avb. prus; si narat fintzes coment'e pron.
Sinònimos e contràrios
| ctr.
méglius
Maneras de nàrrere
csn:
a peus chi…, peus e peus = male e peus chi…; fai mali po peus = fàghere male e peus, malepeus
Frases
cussos fint sos annos peus de s'emigratzione ◊ tue puru, su peus chi bi fit mi ndh'as batidu! ◊ in su peus disastru che ruesti (M.Murenu)◊ cust'úrtima troga est peus de sa prima
2.
peus pro isse chi faghet gai! ◊ cristianu reberde, si li naras a si callare abbóghinat peus! ◊ si ses a dolore de mata no mànighes, no ti fetat peus! ◊ custa cosa immoi andat peus
3.
su bortaedie si fit ponendhe in pejus: tronos e lampos pariat chi cheriant isperrare sa terra ◊ apu bistu a bonu papencinci a mellus e apu agatau a malu trotoxau cun peus (F.Carlini)◊ lassa sciogai, sentza de ti nci ammesturai a su tallu, po no fai mali po peus!
4.
a peus chi mi dolet su casciale mi at essidu in sa barra unu tzuellu
Sambenados e Provèrbios
prb:
aundi dhoi est mali, aciungit peus
Ètimu
ltn.
peius
Tradutziones
Frantzesu
pire,
plus mal
Ingresu
worse
Ispagnolu
peor
Italianu
peggióre,
pèggio
Tedescu
schlechter,
schlimmer.