Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

abborrigàda , nf: abburricada, burrigada* Definitzione brulla pesante, giogu de martzocu: una brulla ti fatzo, un'ogu ti ndhe bogo Sinònimos e contràrios ghelea, molentada, tontesa Frases fatu m'at sa mascarada proite mi cheriat bellu, ma no b'at piús apellu fata chi est s'abburricada! (G.Atzori) Tradutziones Frantzesu sottise, bêtise Ingresu bad joke Ispagnolu borricada Italianu brutto schérzo, spropòsito Tedescu schlechter Scherz, großer Fehler, Dummheit.

balossàda , nf Definitzione fatura de balossos Sinònimos e contràrios balossímini, lollúghine, tonteria Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu bêtise Ingresu stipidity Ispagnolu sosería Italianu stupidàggine, stupidata Tedescu Dummheit.

balossímini , nm Definitzione cosa o fatura de balossos, de ballalloes Sinònimos e contràrios balossada, fertúmene, tonteria, tortidúghine | ctr. abbiléntzia, abbistesa Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu stupidité, bêtise Ingresu foolishness Ispagnolu estupidez Italianu stupidità, cretinerìa, citrullàggine Tedescu Blödsinnigkeit.

bovéntzia , nf Definitzione sa calidade de chie est bovo, su chi faent is bovos Sinònimos e contràrios boveria, bovesa, managhéncia, scimpresa, zorbedadi Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu balourdise, bêtise Ingresu dulness Ispagnolu necedad Italianu balordàggine Tedescu Tölpelhaftigkeit.

desatínu , nm: disatinu Definitzione cosa chi faet o narat chie est fora de tinu, cosa chi andhat male, dannu (chi podet èssere de pagu contu coment'e unu bidhídhiri de pipiu chi pagu atuat, unu dispetu, o fintzes dannu mannu); su no giare atentzione, su no atinare o atuare a sa cosa chi si est faendho / èssere in d. = èssere fora de se Sinònimos e contràrios balossímini, dilbaratu, isabóriu, lochidadi, macheine, tontesa / dannu Frases su brassanu bratzu sou crudele e assassinu at fatu subra mia disatinu ◊ a fortza de bufare faghent disatinos in domo ◊ tue giughes sa limba che fiama e faedhendhe naras disatinos 2. ite disatinu, che dhi est orrutu unu cambu mannu a pitzu!◊ fillu tú cun is amighixedhus malus est faendu disatinus! Ètimu spn. Tradutziones Frantzesu bêtise, sottise, vandalisme Ingresu inattention, rave, silliness, vandalism Ispagnolu desatino, vandalismo Italianu sciocchézza, farnètico, spropòsito, sprolòquio, disattenzióne, vandalismo Tedescu Wahnsinn, Unaufmerksamkeit, Wandalismus.

garrafatòni , nm Definitzione machine mannu chi si narat o chi si faet, cosa chi no andhat bene própriu in nudha Sinònimos e contràrios ciancarronada, perralia Ètimu spn. garrapatón, gazafatón Tradutziones Frantzesu bêtise Ingresu non-sense Ispagnolu burrada, disparate Italianu somaràggine, bestialità Tedescu Dummheit, Schnitzer.

ilvàriu , nm: irbàriu, irvàliu, irvàriu, isvàriu Definitzione su essire de sa normalidade, su no èssere normale, fàere machines, su no ammentare, su cambiare a machine, àere istrobbu Sinònimos e contràrios ammàchiu, avarioni, badalocu, disvàriu, ibbarione, iscàsciu, istentériu, isvarionzu, vadiore / irballu, irbortu, isdrobbu | ctr. sabiesa Maneras de nàrrere csn: àere i., pònnere in i. = irbariare, ammachiaisí, fai ammachiai; i. de amore = pèrdiri sa conca, ammachiaisí po ccn. o calicuna; si no apo i. = si no arregordu mali, si no tengu istrobbu; fàchere caminu irvàriu = fai moris fadhitus (e fintzas su matessi caminu a su contràriu) Frases ognunu in tantu isvàriu chircat e no agatat un'iscampu ◊ s'ispesa tropu manna lis at fatu a irbàriu ◊ cuss'irvàliu mannu chi est s'amore ◊ ello cust'irvàliu candho ti est bénniu a conca? 2. no naro, no conto isvàriu: est beridade connota! ◊ a donzi passu fatat un'isvàriu e s'iscollet in cantos passos ponet! 3. si no apo ilvàriu, cras depo partire Ètimu itl. disvario Tradutziones Frantzesu bêtise, radotage Ingresu frenzy, crazyness, being beside oneself Ispagnolu desvarío Italianu delìrio, insensatézza, l'essere fuòri di sé, sviaménto Tedescu Fieberwahn, Unbesonnenheit, Verirrung.

isabidóriu , nm, nf: isapidóriu, isciapidória, isciapidóriu, issabidóriu, issapidóriu, ixapidóriu, sciapidóriu Definitzione cosa nada cun pagu giudítziu, chentza seru, cosa de gente pagu sàbia, machine Sinònimos e contràrios bambiore, ibbàmbiu, illériu, isapidoria, isapidura, isapidore, iscàntaru, isciallóriu, issapidesa, lofiori, scassolu, sciabóriu Frases at nadu una cosa chi fut un'isapidóriu mannu (Z.Porcu)◊ est cenu de brullas e de isciapidória Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu niaiserie, fadeur, bêtise Ingresu foolishness Ispagnolu sosería Italianu insulsàggine, scipitézza, stupidàggine Tedescu Fadheit, Dummheit.

istrallóbbiu , nm: istralóbbiu, istrollóbiu, istrolóbbiu, istrolobbu, istrolófiu Sinònimos e contràrios illériu, isabidóriu, isambrúliu, istrallogu, istrolichéntzia Frases ndh'est torradu téteru de su risu de sos istrolobbos chi at intesu ◊ lassa sos istrolófios, ca no m'ingàdhinas chin sas tzarras! (E.A.Bernardini)◊ sos istrolobbos chi narat cussu? un'irbariadu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu fadeur, bêtise Ingresu foolishness Ispagnolu sosería, insipidez Italianu scipitézza, stupidàggine Tedescu Dummheit.

istrallógu , nm: istróllogu Definitzione cosa chi narant chentza de fundhóriu, chentza de sustàntzia, de pagu importu Sinònimos e contràrios illériu, istrallóbbiu, istrolichéntzia, scionchidadi Frases segadichela cussa limba de fogu: inoghe no che at àteru istrallogu! ◊ una bria ses, nandhe istròllogos!… Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu bêtise Ingresu twaddle Ispagnolu tontería, burrada Italianu détto strampalato, scemènza Tedescu Blödsinn.

lochímini , nm Definitzione cosa de macos, chi faent o narant is macos Sinònimos e contràrios balossímini, bambímine, desatinu, isabóriu, isambrúliu, lochesa, lochidadi, lolluine, tontesa Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu bêtise, sottise Ingresu silliness Ispagnolu tontería Italianu sciocchézza Tedescu Dummheit.

lollúghine , nm: lullúghine Definitzione cosas de lollus, de gente bamba, de pagu contu; fintzes cosa chi si narat a murrúngiu, su pisibisi chi si faet foedhandho a iscusi (fintzes a bodheta) Sinònimos e contràrios balossímini, isabóriu, ischipudhàmene, isambrúliu, lolluine, pisibisi 1, pispisu, tonteria 2. abbizósicu e letranchicurtzu, fit a lollúghines, masticàndhesi una tzica a trachedhu de dentes Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu bêtise, sottise Ingresu silliness Ispagnolu tontería Italianu sciocchézza Tedescu Dummheit.

machighinàda , nf: machinada Definitzione aconcada maca, fata de macos, de chie portat machiore, machine Sinònimos e contràrios aconcada, cianciarronada, garrafatoni, isabidóriu, isconcata, isconchinada, locura, meleda, scioncheria Frases a bi credes, Bustià, chi candho intendho machighinadas goi, su late che achirrat fintzas a mie?! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu balourdise, bêtise Ingresu dullness Ispagnolu necedad Italianu balordàggine, atto sciòcco, sconsiderato Tedescu Dummheit, Narrheit.

scimpredàdi , nf: scimpridadi Definitzione su èssere iscimpros, cosa de iscimpros Sinònimos e contràrios scimpresa, scimpróriu / ttrs. iscimpiumu Frases s’at a parri scimpredadi ca pongu in menti a unu machiori! ◊ medas oi nant ca certas cosas de su passau funt scimpridadis ◊ cun is scimpridadis cosa tua oi abarraus chen'e pràndiri! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu bêtise Ingresu nonsense Ispagnolu tontería Italianu sciocchézza Tedescu Dummheit.

scimpròri, scimpróriu , nm: issimpróriu Definitzione fata o nada de iscimpros, chentza cabu, cosighedha de pagu contu Sinònimos e contràrios scimpresa, scimpridadi, tontesa / ttrs. iscimpiumu Frases in sa becesa, impari cun is dolus ti at pigau su scimprori de fai custa cosa Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu bêtise Ingresu rubbish Ispagnolu tontería Italianu fesserìa Tedescu Dummheit.

scionchidàdi , nf: scionchirari Definitzione cosa chentza cabu, chentza fundhóriu Sinònimos e contràrios illériu, istrallóbbiu, istrallogu, istrolichéntzia, machighinada, scioncheria Frases ma no dhu bis ca est nendi scionchidadis: ita dh'ascurtas?! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu bêtise Ingresu silliness Ispagnolu necedad Italianu balordàggine, scemènza Tedescu Dummheit, Unsinn.

tontedàde , nf: tontidade, tontidadi Definitzione su èssere tontos, pagu abbistos; cosa o fata de tontos, fintzes cosighedha de pagu contu, de perunu importu, fata chentza pentzare Sinònimos e contràrios abborrigada, molentada, tontesa, tontímine | ctr. abbistesa, inteligéntzia Frases galu como m'irfríghino sa tontedade mia chi mi at illuinau che sole de tríulas 2. at fatu una tontidadi aici manna chi nc'istrumpat un'ómini a cuadhu! ◊ s'ómini prus sàbiu ndi fait assumancu una a sa dí, de tontidadi 3. a fai cussu trabballu est una tontidadi Ètimu spn. tontedad Tradutziones Frantzesu stupidité, bêtise Ingresu dullness, joke Ispagnolu torpeza, tontería Italianu ottusità, cretinata Tedescu Stumpfheit.

tontèsa , nf Definitzione su èssere tontos; cosa o fata de tontos, cosighedha de pagu importu Sinònimos e contràrios balossímini, mincioneria, tontedade, tontímine / abborrigada, balossada, molentada | ctr. abbistesa, inteligéntzia Frases seus prenus de sordi, de tontesa e mabiori 2. at fatu sa tontesa de andai a comporai unu matzu de pedrusèmini cun d-unu assegnu ◊ solu a dhu pentzai est una tontesa chi unu bremi de terra cambit su destinu (Lai) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu stupidité, bêtise Ingresu stupidity Ispagnolu tontería Italianu stupidità, cretinerìa, baggianata, fesserìa Tedescu Dummheit.