dellíriu , nm: dillíriu,
drillíriu Definitzione
cosa chi si narat o chi si faet coment'e a ammachiadura, coment'e fora de se, po dolore o cuntentesa; fintzes machine, mémula ifadosa / bocaresinche unu dellíriu = catzàresi unu gustu, unu disizu
Sinònimos e contràrios
ammàchiu,
avarioni,
badalocu,
dischíssiu,
ibbarione,
irdellériu,
istentériu
Frases
su malàidu no teniat maladia peruna: fit leadu dae su dillíriu de sos santos ◊ sa festa ponet féminas e màscios in dillíriu ◊ fit perdènnesi in cussu drillíriu de iferru chi l’intunniaiat sos ammentos
2.
sas vinnennas e tusorzos fint festas de dillíriu (G.Ruju)◊ sa gana mi picabat a dellírios
3.
ohi ite dillíriu chi ses: acabbamidha ca no ndi tengu ganas!
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
délire
Ingresu
frenzy
Ispagnolu
delirio
Italianu
delìrio
Tedescu
Wahnsinn,
Delirium.
furighèdha , nf, nm: furighedhu Definitzione
fúriga, genia de presse e pistighíngiu, disígiu mannu po calecuna cosa
Sinònimos e contràrios
adhériu,
afródhiu,
apísciulu 1,
bermegorru,
férnia,
franédiga,
frischíngiu,
furighíngiu,
ischecherédhiu,
pistighíngiu,
pressighina,
prispodhi,
schinitzu,
spurtiòciu
Frases
chi t'ingrànciat su cuadhu ca ti passat su furighedhu est berus! ◊ immoi chi est béciu dhi benint totu custas furighedhas?! ◊ no ti pighit sa furighedha: abarra abbellu ca no est acomenti bollis tui! ◊ bai ca gei ndi tenis una de furighedha de biri s'isposu!…
Tradutziones
Frantzesu
impatience,
désir ardent
Ingresu
frenzy,
impatience
Ispagnolu
frenesí
Italianu
frenesía,
impaziènza
Tedescu
Wut,
Sucht,
Ungeduld.
ilvàriu , nm: irbàriu,
irvàliu,
irvàriu,
isvàriu Definitzione
su essire de sa normalidade, su no èssere normale, fàere machines, su no ammentare, su cambiare a machine, àere istrobbu
Sinònimos e contràrios
ammàchiu,
avarioni,
badalocu,
disvàriu,
ibbarione,
iscàsciu,
istentériu,
isvarionzu,
vadiore
/
irballu,
irbortu,
isdrobbu
| ctr.
sabiesa
Maneras de nàrrere
csn:
àere i., pònnere in i. = irbariare, ammachiaisí, fai ammachiai; i. de amore = pèrdiri sa conca, ammachiaisí po ccn. o calicuna; si no apo i. = si no arregordu mali, si no tengu istrobbu; fàchere caminu irvàriu = fai moris fadhitus (e fintzas su matessi caminu a su contràriu)
Frases
ognunu in tantu isvàriu chircat e no agatat un'iscampu ◊ s'ispesa tropu manna lis at fatu a irbàriu ◊ cuss'irvàliu mannu chi est s'amore ◊ ello cust'irvàliu candho ti est bénniu a conca?
2.
no naro, no conto isvàriu: est beridade connota! ◊ a donzi passu fatat un'isvàriu e s'iscollet in cantos passos ponet!
3.
si no apo ilvàriu, cras depo partire
Ètimu
itl.
disvario
Tradutziones
Frantzesu
bêtise,
radotage
Ingresu
frenzy,
crazyness,
being beside oneself
Ispagnolu
desvarío
Italianu
delìrio,
insensatézza,
l'essere fuòri di sé,
sviaménto
Tedescu
Fieberwahn,
Unbesonnenheit,
Verirrung.