contràriu , agt, nm, avb: cuntràriu Definizione
chi est contra a calecuna cosa o a ccn.; chi faet male, chi noghet; css. cosa, persona o atzione chi andhat o fortzat a s'àtera bandha de su chi unu bolet; chi o cosa chi est a s'àtera bandha, de àteru betu deunudotu
Sinonimi e contrari
arrevésciu,
deghésciu,
traessu
| ctr.
favorile 1
/
guale,
matessi
Modi di dire
csn:
prèndhere, tènnere, leare a funes contràrias = cun funes chi tirant cale a un'ala e cale a s'àtera; essire in c. a unu = nàrrere cosa a gàrrigu, chi no li daet resones
Frasi
pro bínchere su fogu fuidu li ant postu fogu contràriu ◊ custa meighina ti est contrària, pro su male chi zughes ◊ sa cosa chi ses manighendhe ti est contrària ◊ a su tzigante lu sont ghiranne presu a funes contràrias ◊ si sezis contràrios bois, custu no lu faghimus ◊ si issos mi sunt contràrios no poto isperare s'azudu issoro ◊ caminendhe in s'istrada ti che ses dadu a s'ala contrària
2.
no podes a su matessi tempus chèrrere una cosa e su contràriu ◊ ti mustrant su chi andhat bene e faghes a su contràriu! ◊ niedhu est su contràriu de biancu, malu de bonu, légiu de bellu
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
contraire
Inglese
contrary
Spagnolo
contrario,
hostil,
inverso
Italiano
contràrio,
ostile,
oppósto,
rovèscio,
invèrso
Tedesco
umgekehrt,
feindlich,
entgegengesetzt.
fadhídu , pps, agt: fadhitu,
fadhiu,
fallitu Definizione
de fadhire, fadhiri; chi est a su contràriu, chi no est postu giustu, o fintzes a bortas s’unu e a bortas s’àteru
Sinonimi e contrari
ibbagliadu
| ctr.
giustu
Modi di dire
csn:
a bortas fadhidas = una borta s'unu, una borta s'àteru, a borta a borta; a dies, a chidas fadhidas = una emmo, s'àtera nono; corra fadhia = corros cale goi cale gai, unu diferente de s'àteru; fàghere una cosa a manu fadhida = cun sa manu isballiada, sa chi andat mali, chi si movit a sa parti chi no est sa sua; trobea a peis fadhius = trobea betada a unu pè de nanti e a unu de daisegus; fai moris fadhitus, a bias fadhitas = fàere a fadhitas, fàghere a ischiviu, andhare s'unu a cara a s'àteru faghindhe forchidhos, chentza si abbojare, colendhe in caminu o carrela diferente, o fintzas andhare a su matessi logu in caminos diferentes e chentza si abbojare
Frasi
mi so fadhidu: no fit custu su chi cheria leare ◊ apo fadhidu: cheria nàrrere custu, no cudhu
2.
si a missa calchi bolta andhas, che mura fadhida, ne cuntegnu e ne rispetu, no cumprint a su pretzetu cantos cun tegus bi ndh'at ◊ mighi ti as postu s'iscarpa fadhida! ◊ mi so pérdidu… unu caminu fadhidu apo leadu!
3.
s'ispuma de su mare a bortas fadhidas torrat a mie ◊ a seros fadhidos essiat a chircare carchi cosa ◊ "giualis fadhitus" est unu de is sinnus chi si faint a is animalis
Traduzioni
Francese
faux,
erroné
Inglese
wrong,
inverted
Spagnolo
equivocado,
invertido
Italiano
sbagliato,
invertito
Tedesco
verfehlt,
falsch,
umgekehrt.
imbèsce , nm: ambessi,
imbesse,
imbessi,
imbresse,
imbressi,
imbrèssiri,
immesse,
umbessi Definizione
s’àtera parte, sa parte contrària, su contràriu de una cosa (de unu bestimentu, sa parte de s’aforru), fintzes de un’órdine, de unu cuncordu
Sinonimi e contrari
alimbesse,
ifache
Modi di dire
csn:
avb. a s'imbessi = furriadu a su contràriu de unu essu, a manu furriada; pònnere a bràncul'imbesse = a farrancas a susu; fai una faci e un'imbressi = fàghere duas caras, èssere fartzu; fàchere a s'imbresse e a ifache = fàere una cosa e su contràriu puru
Frasi
cussa est genti chi fait una faci e un'imbressi
2.
torro a s'imbesse in sos tempos ◊ nos bogant su colzu a s'imbesse ◊ su chíndhalu est inzomendhe su filu a s'imbesse ◊ seu unu sacu isbuidau furriau a pedhi imbressi! (S.Baldino)◊ portat is mígias a s'imbressi ◊ est unu mundhu a chirru imbesse ◊ cussu est nàsciu a s’imbressi, iscempiau comenti est!◊ custas leges fatas a s'immesse!
3.
a s'imbesse de su frade, isse bibiat e pipabat
Etimo
ltn.
inverse
Traduzioni
Francese
inverse
Inglese
contrary
Spagnolo
inverso,
contrario
Italiano
invèrso,
revèrso
Tedesco
Umgekehrt.