cogàlzu, cogàrzu , nm: corcarju, corcàrgiu, crocarzu, crogàgiu, crogàgliu, crogàrgiu, crogarzu, crogaxu Definitzione ispétzia de cullera de corru po usu de is pastores in su cuile: dha faent de sa punta de unu corru de boe o de su mascu de is brebès, o fintzes de linna mannas / ungras de cogarzu = tropu longas; tocare su corcarju a ccn. (nadu brullendhe) = tocare sa manu Sinònimos e contràrios collàrgiu, cragallu, giogalzu, locarzu, pilita / cdh. curredha Frases no ndi dhu ant a bodhí mancu a crogaxu! ◊ in su cubile bi at abbarrau corcarjos e fruales ◊ a sos oto annos fio crapitarju: tandho li desi ghetu a su corcarju, a su recotu, a sa bituera (P.Piga)◊ e chie leat tirudhas, tirudhones, palas de forru e cogalzos! 2. segadichelas cussas ungras de cogarzu! Sambenados e Provèrbios prb: chie faghet trudhas faghet cogarzos ◊ chie zuchet corcarju papat late! Terminologia iscientìfica ans Ètimu ltn. cochlearium Tradutziones Frantzesu cuiller de corne Ingresu horn spoon Ispagnolu cuchara de cuerno Italianu cucchiàio di còrno Tedescu Hornlöffel.

corrédhu , nm Definitzione min. de corru; istugighedhu de corru, cun su tapu, po dhue pònnere su tebbacu; istúgiu po chistire paperis; genia de tassa po bufare, de corru; genia de imbodhigadura de is pilos, petonaos a manera de fàere coment'e unu corru curtzu; fintzes una genia de pentzamentu o ravinu malu a iscutulare Sinònimos e contràrios corritedhu / corredha, corrigale 2. a su maridu lu cumannaiat a bacheta e lu faghiat pisciare in corredhu ◊ a tabbacare de su corredhu meu chie bi at a pònnere maledade?! Sambenados e Provèrbios smb: Correddu / prb: cartas cantant in corredhu Terminologia iscientìfica stz Tradutziones Frantzesu étui à corne Ingresu horn-case Ispagnolu estuche de cuerno Italianu astùccio di còrno Tedescu Hornfutteral.

corrigàle , nm Definitzione istugighedhu de corru, cun su tapu, po dhue pònnere su tebbacu Sinònimos e contràrios corredha, corredhu, corriscedhu Frases zughiat unu corrigale de tabbacu Terminologia iscientìfica stz Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu tabatière de corne Ingresu horn stuffbox Ispagnolu petaca, tabaquera Italianu tabacchièra di còrno Tedescu Schnupftabaksdose aus Horn.

córrinu , agt Definitzione chi est de corru, de ossu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu corné, osseux Ingresu corneus, osseus Ispagnolu córneo Italianu còrneo, òsseo Tedescu hörnen, knöchern.

corriscàle, corriscàli , nm Definitzione su corredhu a pònnere cosighedha asciuta, sa funghedha, po allúere su fogu Sinònimos e contràrios corriscarju, corruèscara Terminologia iscientìfica stz Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu petit étui de corne Ingresu little horn to light fire Ispagnolu cuerno para encender el fuego Italianu cornétto contenènte ésca Tedescu Hörnchen mit Köder.

corriscédhu , nm Definitzione istugighedhu de corru, cun su tapu, po dhue pònnere su tebbacu Sinònimos e contràrios corredha, corredhu, corrigale Terminologia iscientìfica stz Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu tabatière de corne de bœuf Ingresu ox-horn snuffbox Ispagnolu petaca de cuerno de buey Italianu tabacchièra di còrno di bue Tedescu Schnupftabaksdose aus Horn.

córru , nm Definitzione genia de ossu longu, prus grussu in s'arraighina e a punta comente acabbat, chi essit a loba in conca a unos cantu animales; po assimbígiu, genia de antenna chi portant o chi bogant unos cantu bobbois; aina po sonare a surbadura; calecuna cosighedha, o una parte, a punta, parte de un'àina a puntas adata po púnghere e pigare (es. frochidha, frochita); cosa de pagu contu o nudha puru / min. corritedhu, corrixedhu, corrichedhu Sinònimos e contràrios tzulumbone / corratzu, cuzone, unglone Maneras de nàrrere csn: is corrus de sa buca = tretu inue abbojant sas laras a parte e àtera; su c. de sa manu = su tretu in mesu tra su pódhighe mannu e s'inditziali; corr'e vaca = vacacorru, zenia de cocoi; sos corros de su treutu, de sa furcheta, de sa luna, de su pani = parte puntzuda; sumbreri de corros = su capedhu de su predi de unu tempus; a c. de foras, de aintru = a s'ala de fora, de intro; corr'in cúcuru = zenia de puzone, lèpuri de argiola, pipiaghena; èssiri solu che unu c. = solu deunutotu; fai abbasciai is corrus a unu = irmurriare, fàghereli passare sa barrosia; pònnere sos corros a ccn. = intendheresila cun sa muzere (o si est fémina cun su maridu); segai a c. petza = de sbiàsciu, male, faghindhe o lassendhe carchi corru, a corru schíscinu; asub'e is corrus cincu sodhus = a prus de su dannu sa befe puru; bogare sos corros = (nadu de zente), lassai sa brigúngia, istare cun àtere chentza ndhe àere birgonza; betàresi a c. fichidu (in d-una chistione, in carchi cosa)= betàresi a burbas mortas, sentza de fai contu de su perígulu o de su dannu; zirare sos sete corros de sa bidha = bagamundai meda Frases su crabitu est faghindhe sos corros ◊ su cocoi candho caminat bogat sos corros ◊ a su tirriolu sos pisedhos lu leant a corros pro lu fagher ballare 2. est sicu che corru caldiadu ◊ est lanzu che corru ◊ est abbarrau solu coment'e unu corru dae candho li est morta sa muzere 3. seciassí in su corru de su letinu, si no dhui at cadira! ◊ fait càschidus aici longus chi is corrus de sa buca dhi arribbant a is origas ◊ gei no mi ant a biri in su corru de su ballu! 4. de totu su triballu chi li ses faghindhe a cussu tramposu ndhe as a tènnere unu corru! 5. sonai, corrus, sonai po custa genti de cabuda ca una bècia fiuda si est torrada a cojai! 6. su pupu est rutu e s'at fatu unu corru in chervedhos 7. ita chi iast fatu s'ancara de dha isposai, nd'iast a èssi portau de corrus!…◊ ita bandera de corrus chi ti ant a cuncordai!… 8. tue bogas sos corros candho no bi at neune! ◊ gai cheret, chi boghes sos corros!… toca e bae a su cumandhu, za no est cosa de ndhe aer birgonza! ◊ Frantziscu fit pranghindhe su de s'èssere betadu a corru fichidu in d-unu machine gai mannu Terminologia iscientìfica crn Ètimu ltn. cornu Tradutziones Frantzesu corne Ingresu horn Ispagnolu cuerno Italianu còrno, rébbio Tedescu Horn, Zinke.

erbastérria , nf Definitzione custu númene dhu narant a diferentes genias de erba: sa Frankenia pulverulenta, sa Frankenia laevis, sa Plantago coronopus (bona a papare e si prantat puru), s'erba de chentu nodos Polygonum aviculare, sa Polygonum maritimum Terminologia iscientìfica rba, Plantago coronopus Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu plantain corne de cerf Ingresu buck’s horn plantain Ispagnolu estrella de mar, hierba estrella Italianu minutina, erba stella Tedescu Schlitzwegerich.

sigorràda , nf: sucorrada, sucorrata Definitzione cropu giau cun is corros, iscaviada, sa ferida fata incorrandho Sinònimos e contràrios incorrada Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu coup de corne Ingresu butt Ispagnolu cornada Italianu cornata, cozzata Tedescu Hörnerstoß.

«« Torra a chircare