Definitzione Definitzione
Sinònimos e contràrios Sinònimos e contràrios
Maneras de nàrrere Maneras de nàrrere
Frases Frases
Sambenados e Provèrbios Sambenados e Provèrbios
Terminologia iscientìfica Terminologia iscientìfica
Ètimu Ètimu
Tradutziones Tradutziones
étnicos:
cadhuresu | cdh. |
corsicanu | crsn. |
catalanu | ctl. |
catalanu aragonesu | ctl.a |
tedescu | deut. |
inglesu | engl. |
ispagnolu | esp. |
francesu | frn. |
grecu | grc. |
grecu bizantinu | grcb. |
germànicu | grm. |
italianu | itl. |
italianu lígure | itl.l |
italianu lombardu | itl.lm |
italianu napolitanu | itl.n |
italianu piemontesu | itl.p |
italianu sicilianu | itl.s |
latinu | ltn. |
latinu eclesiàsticu | ltne. |
latinu medievale | ltnm. |
malesu, de Malacca | mls. |
púnicu | pnc. |
àrabbu | rbb. |
àrabbu magrebbinu | rbb.m |
sardu | srd. |
sardu antigu | srdn. |
tabbarchinu | tbr. |
tataresu | ttrs. |
generales:
agetivu | agt. |
animales de allevam. | anall. |
animales arestes | anar. |
animales de abba | anb. |
animales raros | anra. |
ainas | ans. |
antigu, antigamente | ant. |
artículu | art. |
astronomia | astr. |
antunnas/codrolinu | atn. |
ausiliàri | aus. |
avérbiu | avb. |
baroniesu | bar. |
Bíbbia | Bb. |
bidha | bdh. |
bufóngiu | bfg. |
boghe de animale | bga. |
benidore | bnd. |
bíngia | bng. |
bestimenta | bst. |
boghe de verbu | bvrb. |
campidanesu | camp. |
calecunu/a | ccn. |
calecuna cosa | ccs. |
cunfronta | cfr. |
chímicu | chm. |
colores | clr. |
cumplementu | cmpl. |
erbas de cundhire | cndh. |
congiuntzione | cng. |
congiuntivu | cong. |
Cuncíliu Plenàriu Srd | CPS |
Canzoni pop. di Sard. | Cps |
cantones populares srd. | cps. |
partes de sa carena | crn. |
cerpiu/bobboi | crp. |
animale croxiu | crx. |
comente si narat | csn. |
calesisiat | css. |
costúmenes | cst. |
contràriu | ctr. |
cunditzionale | cund. |
domo | dmo. |
druches | drc. |
Èsodu | Es. |
Evangélios | Ev. |
fémina | f. |
fantasia (cosas de f.) | fnt. |
frores | frs. |
àrbures de frutuàriu | frt. |
físicu, pertocat sa física | fs. |
Génesi | Gén. |
gerúndiu | ger. |
giogos | ggs. |
imperfetu | imp. |
imperativu | impr. |
indicativu | ind. |
infiniu | inf. |
intransitivu | intrs. |
incurtzadura | intz. |
iscritu | iscr. |
it’est? | its. |
linnas de òpera | lno. |
logudoresu | log. |
laores | lrs. |
mascu | m. |
megabbàiti | Mb. |
móbbile, mobbília | mbl. |
medidas | mds. |
miriagramma | mgr. |
minore/diminutivu | min. |
maladias | mld. |
mànigos | mng. |
massaria | mssr. |
matas/tupas | mt. |
matemàtica | mtc. |
metallos | mtl. |
matas mannas | mtm. |
matas raras | mtr. |
númene fémina | nf. |
númene, nm. mascu | nm. |
númene iscientíficu | nms. |
nara!/pronúncia | nr. |
su naturale | ntl. |
interrogatigu | ntrr. |
Números (Bb.) | Núm. |
nuoresu | nuor. |
òperas antigas | opan. |
persona (grammàtica) | p. |
plurale | pl. |
pane | pne. |
poéticu | poét. |
prus che passau | ppas. |
particípiu passau | pps. |
provérbiu | prb. |
prendhas | prd. |
preide, crésia | prdc. |
prepositzione | prep. |
presente | pres. |
professiones | prf. |
pronúmene | prn. |
pronominale | prnl. |
propositzione | prop. |
pische, pisca | psc. |
piscadore | pscd. |
pastoria | pstr. |
parentella | ptl. |
pigiones | pzn. |
erbas arestes | rba. |
erbas de cura | rbc. |
erbas linnosas | rbl. |
parte de erba, de àrbure | rbr. |
erbrúgios | rbz. |
erbrúgios coltivaos | rbzc. |
riflessivu | rfl. |
armas | rms. |
minutu segundhu | s. |
sabores | sbr. |
is abes | sbs. |
sa die | sdi. |
singulare | sing. |
sonajolos | sjl. |
su logu | slg. |
sambenaos | smb. |
sonalla/sonàgia | snl. |
usàntzias | sntz. |
sessuale | ssl. |
istrégiu | stz. |
tempus cronológicu | tpc. |
tempus metereológicu | tpm. |
transitivu | trns. |
trasportos | trps. |
tessíngiu | ts. |
unu po medas | upm. |
variante/variantes | var. |
verbu | vrb. |
verbale | vrbl. |
genias fe carena | zcrn. |
| |
| |
A./c. S’istedhu * in d-una variante o sinónimu inditat in cale de custos est posta s’etimologia; in s’etimologia narat chi cussa est s’etm. suposta.
arraghèscia , nf, nm: arreghèscia,
arreghésciu,
arrenghèscia,
arringhèscia,
reghèscia Definitzione
prus che àteru, cosa chi si narat o chi si faet coment'e iscusa po no adduire a su chi bolent is àteros / tenni arreghèscias cun ccn. = motivos de iscórriu, de murrunzu
Sinònimos e contràrios
abbétia,
arrangasciu,
atema,
atilla,
cracanibi,
filistocu,
fóliga,
insemia,
iscaràtile,
iscodulete,
iscórtziga,
iscóticu,
iscúgia,
istibba,
lamenta,
mammariusa,
mendhea,
piginu,
pillamone,
pirríchia
Frases
custas cosas parint arrenghèscius po fai su chi bollit issu ◊ cussus bogant arrenghèscius po no pagai ◊ innòi is arreghèscias ti ndi essint! ◊ tui po dónnia cosa bogas arrenghèscias!
Tradutziones
Frantzesu
altercation,
excuse
Ingresu
quarrel,
excuse
Ispagnolu
excusa,
pretexto
Italianu
altèrco,
scusa,
pretèsto,
rïòtta
Tedescu
Streit,
Zank,
Ausrede.
iscúgia , nf: iscuja,
iscusa,
iscúsia 1,
iscuxa,
scusa Definitzione
arrexones o contos chi unu cricat po no fàere su dovere, o tanti po no nàrrere chi no ndhe tenet (o no ndhe at tentu) gana o fintzes tanti po giare un'arresposta mancari no a tonu o ca no bolet nàrrere totu o su veru motivu (e si narat fintzes in su sensu de pagu); cosa o fatu chi at fatu o faet naschire calecunu efetu; genia de perdonu chi si dimandhat a chie aus oféndhiu, istrobbau o àteru / iscúsia metzana = mala a crèdere, romasa
Sinònimos e contràrios
abbétia,
arraghèscia,
atilla,
filistocu,
fóliga,
iscodulete,
iscóticu,
istibba,
mendhea,
pillamone
/
atema,
càusa,
insemia
Maneras de nàrrere
csn:
bogare iscusas = circai arreghèscias; chèrrerendhe s'i. = aprofitai luegus de ccn. cosa po no fai su doveri, pregai a Deus a segai s'arau; i. de malu pagadore = arreghèscia de chini no bollit fai ccn. cosa; fàghere una cosa nessi pro s'iscusa = po ndi bogai dónnia iscusa, pro iscrúpulu; un'i. de cosa = apenas, pagu pagu
Frases
cun s'iscuja chi issos sunt espertos futint sa zente ◊ cun s'iscuxa de sa maladia no faghet nudha ◊ bae in s'iscusa de li dimandhare unu piaghere e abbàida chie bi at ◊ si ti dimandhant proite no ses andhadu, bògalis un'iscusa
2.
benzei a puntu de ozusantu dae cuss'iscuja ◊ bae in bonora e apas contivizu: mai no dias iscusa peruna!
3.
si lu làstimas, cussu mandrone ndhe cheret s'iscusa pro no azuare! ◊ sa banca cheret licentziare vintighimbe funtzionàrios cun iscujas de malu pagadore
4.
chírcalu bene totue, fintzas ue pessas chi no si potat agatare, nessi pro s'iscusa!
Sambenados e Provèrbios
prb:
morte no benit chi iscuxa no mancat
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
excuse
Ingresu
excuse
Ispagnolu
excusa
Italianu
scusa,
pretèsto
Tedescu
Ausrede.