achigulàdu , pps, agt Definitzione de achigulare; chi istat sèmpere a chèscia, chi si faet intèndhere che una chíghela Sinònimos e contràrios chensciosu, memulosu, miaulosu, piantinosu, pibinosu, piciosu, prantaleu 2. remonida in cuzolu de foghile s'iscaldit sa betzesa achigulada Terminologia iscientìfica ntl Tradutziones Frantzesu plaintif, geignant Ingresu mournful Ispagnolu quejumbroso Italianu lamentévole Tedescu klagend.
chensciósu , agt, nm: chesciosu, chessiosu, chessosu, ghessosu Definitzione chi o chie si chèsciat, chi istat sèmpere chesciandhosi Sinònimos e contràrios achiguladu, memulosu, miaulosu, piantinosu, piantuleu, pibinosu, piciosu, spreàrgiu, surrungiosu, turunzosu, tzirchinzosu / cdh. chisciosu Frases mancai chesciosu, su pòburu si podit acuntentai ◊ sos preitiosos si mustrant chensciosos cun totus ◊ candu chesciosa arritzolas fuedhu, no ses che folla pendi pendi po ispantu ingroghia (E.Collu)◊ sorga mia est chesciosa: no mi bollit a nura!…◊ ses de dogni chessosu veru Babbu Ètimu spn. quejoso Tradutziones Frantzesu plaintif Ingresu mournful Ispagnolu quejón Italianu lamentévole, quèrulo Tedescu klagend.
corrighínu , nm: corríginu, corróxinu, corrúxinu, currighinu, currughinu, currúxinu Definitzione boghe mescamente de animale (àinu, boe, leone), ma fintzes de gente; murrúngiu de istentinas Sinònimos e contràrios borrighinu, borróchinu, corrinu, gridas, irrónchiu, órriu Maneras de nàrrere csn: pràngiri a corrúxinu = prànghere a órrios, a corrighinu; currúxinu de prantu = cadha de prantu, prantu a órrios Frases in campu s'intendhent corrighinos de àinu ◊ dhoi fiant is moentis totu a currighinus ◊ búmbitus e agrónius e iscràmmius e isciarrocus e súrbius e borrocus e currúghinus e cónius 2. s'intendhiat piantu, giuilamentos e corrighinos ◊ si fiat abbrancada apitzus prangendi a corrúxinu 3. custus funt currúxinus de bentri isbuida ◊ iat abboxinau chi pariat unu tiàulu a sfinitzus e a corróxinus de brenti Sambenados e Provèrbios prb: currúxinu de mobenti no àrtziat a celu Terminologia iscientìfica bga Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu braiment, cri plaintif Ingresu bray, cry Ispagnolu rebuzno, grito de llanto Italianu ràglio, grida di pianto Tedescu Iahen, Schrei.
lamentósu , agt Definitzione chi si lamentat; chi s'istat sèmpere lamentandho, mai cuntentu Sinònimos e contràrios achiguladu, chensciosu, lastimosu, miaulosu, piantinosu, piantuleu, pibinosu, piciosu, rangulosu, surrungiosu / cdh. lagnicosu, lamintosu Frases bos intendho sempre lamentosos chi su tempus curret cun fua ispantosa 2. su mere est semper lamentosu chi sos teracos triballant pagu ◊ est lamentosu ca sas annadas nachi sunt malas, chi nachi s'olia est dendhe pagu resa, chi nachi no bi essit nudha… sempre a lamenta! Ètimu ltn. lamentosus Tradutziones Frantzesu plaintif Ingresu mournful Ispagnolu quejumbroso Italianu lamentóso, quèrulo Tedescu kläglich, klagend.
memulósu , agt: mimulosu Definitzione chi est o istat a mémula, chi faet mémula Sinònimos e contràrios achiguladu, chensciosu, miaulosu, piantinosu, piantuleu, pibinosu, piciosu, spreàrgiu Frases su cucu nachi inzertat sos annos de sa vida cun su càntigu sou mimulosu ◊ s'intendhet su lamentu mimulosu de su matzone ◊ s'intendhent sas toncas mimulosas ◊ sas chígulas mimulosas como si sunt cagliadas ◊ mimulosa est s'istria candho cantat Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu plaintif Ingresu peevish Ispagnolu quejoso Italianu quèrulo Tedescu klagend.
miaulósu , agt, nm Definitzione chi o chie istat coment'e a míulos, a lamentu; nau de cartzamenta, chi camminandho faet coment'e unu tzinchirriedhu de cantu est noa e bona Sinònimos e contràrios achiguladu, chensciosu, memulosu, pibinosu, piciosu 2. si poniat sos botes fines e miaulosos Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu plaintif, geignant Ingresu sorrowful Ispagnolu quejumbroso Italianu lamentévole Tedescu jammernd.
pibinósu , agt: pibiosu, pipiosu Definitzione nau de ccn., chi s'istat coment'e lamentandho, chesciandho, lastimandho (o fintzes a foedhos malos, a lamentu), chi faet pena, chi est tenendho dolu, sentindho dolore o làstima Sinònimos e contràrios achiguladu, chensciosu, lastimosu, memulosu, piantinosu, piciosu, pipiajolu Frases su bentu s'intendhet muilendhe lamentu pibiosu ◊ oi puru ses pipiosa: ite as papau, arranas?! ◊ li ant fatu s'interru a tocu pibiosu de campana ◊ at nau s'orassione chin boche pipiosa ◊ is cucus s'arrespundint apari cun boxi pibinosa ◊ cun boghes pibiosas intonade chi piangat dogni coro trapassadu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu plaintif, attristant Ingresu mournful, sad Ispagnolu quejumbroso, triste Italianu lamentévole, mèsto Tedescu klagend, jammernd, traurig.
piliàche, piliàghe , agt, nm: piulache, piulaghe Definitzione chi istat a píulos; píulu, genia de boghighedha mescamente de pigiones; lèpuri de arxola, genia de pigione mannu chi cantat iscurigandho e cricat is argiolas a pàschere Sinònimos e contràrios tziulaghe / tzíulu / gavigaví, pibiaghena, pidiaghe, pizaena, tzintziriena Frases su piulaghe de sos puzones 2. a piliaghe postu, cudh'ómine si ndhe andhaiat a ue agataiat piús acatu Terminologia iscientìfica pzn, vanellus vanellus Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu plaintif, vanneau Ingresu mourning, lapwing Ispagnolu quejumbroso, ve fría Italianu lamentóso, pavoncèlla Tedescu klagend, Kiebitz.