Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

óbiga, óbighe , nf, nm: ópica, ópiche, ópicu, úpigu Definitzione arretza a forma de sacu, acapiada a una pértia, po piscare trota, fata cun pigionatzos de ollastedhu de erriu (ma a logos fintzes gamu, àghimu); in cobertantza, brulla mala, fura / min. obighedhu Sinònimos e contràrios arraciallu, arretza, filau, ganghiledhu, trotiadore / ghelea, giogada Maneras de nàrrere csn: fàghere s'óbiga = nadu in suspu, fàghere una cosa in debbadas, fàghere una cosa seguramente irballada; tortu che un'óbiga = dortu a unu gantzu (nadu de ccn., chi no arrexonat e no ponet mente) Frases fint in su riu trazendhe s'óbiga prena de trota e ambidha ◊ tiu Gabini abiat pistau àndhalas de piscadore, cun arretzas a codhu, su berticale e s'ópiche 2. si cumandhas a isse già la faghes s'óbiga: mancu t'iscurtat! ◊ si ti pones a isse a sótziu già la faghes s'óbiga!…◊ bi est istada sa ruina de s'annada mala e de sas óbigas Terminologia iscientìfica ans Tradutziones Frantzesu filet de pêche en forme de sac Ingresu sack net Ispagnolu red en forma de saco Italianu réte a sacco Tedescu sackförmiges Netz.

obighédhu , nm: opighedhu, pighedhu Definitzione min de óbiga: genia de arretza pitica, intéssia craca, intrada in d-una frochidha de ferru posta in màniga Terminologia iscientìfica ans Tradutziones Frantzesu petit filet de pêche Ingresu small creel with a handle Ispagnolu red pequeña Italianu cóppo Tedescu Kescher.

pecàdu , pps, nm: pecau Definitzione de pecare; sa curpa o neghe de su male chi si faet cunsiderau coment'e ofesa a Deus / feu, légiu che su pecadu = feu chi faet a tímere, légiu meda Sinònimos e contràrios crupa Frases perdonu, Deus meu, apo pecadu! 2. est pecadu su meu s'in su sole bido a Tie, bonu Deu? ◊ pecau cuerrau est mesu pedronau ◊ pecadu est a furare e a bochire ◊ sa giustíssia dhu tirit: est légiu che su pecau! ◊ sos pecados a si ndhe impudare no abbastat pro ndh'èssere innetiadu ◊ candho apo ischitidu ogni pecadu, líbberu curra in padros de lugore! Sambenados e Provèrbios prb: pecados de babbu, fizos los pianghent Ètimu ltn. peccatum Tradutziones Frantzesu péché Ingresu sin Ispagnolu pecado Italianu peccato Tedescu Sünde.

pénsiu , nm: péntziu, péssiu, préssiu, pressu Definitzione genia de mata e de frutu maduru (upm), tundhatzu, lisu lisu o fintzes pilosedhu a fora, prupa grussa e po su prus grogància e suciosa, ossu arrasposu cun chiu a bisura de méndhula: su frutu si podet distínghere in duas genias, duraghe (sa prupa no istacat de s'ossu) e isperrache (sa prupa istacat bene); su pl., is préssius, genia de druche fatu cun duas bocitedhas apicigadas apare e ispergiadas cun tzúcuru a fora (e sèmpere is préssius candho si foedhat de is matas)/ calidades de p.: préssiu petza (duraghe, cun sa prupa saboria meda e aghedhosa, tostada), muscadedhu, nughe/pruna (a pigiolu lisu lisu), galleta, istrecau, a bisura de orrodighedha e ossu pitichedhedhu Sinònimos e contràrios péssiche, prèssaba Frases in s'ortu dhui tèngiu is nugis e is pénsius 2. no ti papes su péssiu crua! ◊ apu pigau una cascita de préssiu 3. it'est custu leu in francas de isprama arrúbiu-fexi, grogànciu-pénsiu? (S.Vargiu) Terminologia iscientìfica frt, Prunus persica Ètimu ltn. persicus Tradutziones Frantzesu pêche, pêcher Ingresu peach (tree) Ispagnolu melocotonero, melocotón Italianu pèsco, pèsca Tedescu Pfirsichbaum, Pfirsich.

péssiche , nm: péssie, péssighe, péssighi, péssua Definitzione genia de mata e de frutu matucu (upm), tundhatzu, lisu lisu o fintzes pilosedhu a fora, prupa grussa e po su prus grogància, ossu arrasposu cun chiu a bisura de méndhula: su frutu si podet distínghere in duas genias, duraghe o rósigu (sa prupa no ispicigat de s'ossu) e isperrache o ispitzigaditu (sa prupa istacat bene)/ calidades de p.: préssiu petza (duraghe, cun sa purpa saborida meda e aghedhosa), muscadedhu, nughe (lisu lisu), galleta (istrecau, ciatu) Sinònimos e contràrios pénsiu*, pérsiga, prèssaba Frases amus prantadu péssighes ◊ sos péssighes si che sunt sicos ◊ su péssighe est in frore 2. totu su péssighe ndh'amus bodhidu ◊ dàemi duos péssighes! ◊ ant fatu pilarda de péssua ◊ custu est péssighi crua! Terminologia iscientìfica frt, Prunus persica Tradutziones Frantzesu pêcher, pêche Ingresu peach (tree) Ispagnolu melocotonero, melocotón Italianu pèsco, pèsca Tedescu Pfirsichbaum, Pfirsich.

písca , nf Definitzione su piscare, su trebballu de is piscadores Sinònimos e contràrios piscada, piscadu Maneras de nàrrere csn: p. a tràinu, p. a bullentinu; arrennèsciri a fai p. = revèntere, resurtare a un'iscopu Frases sunt otantaxincu dis chi seu in mari e depu fai una bona pisca ◊ baidindi aillargu e gheta sa retza po sa pisca 2. cun tui gei ndi apu fatu una de pisca!… Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu pêche Ingresu fishing Ispagnolu pesca Italianu pésca, pescagióne Tedescu Fischen, Fischfang.

piscàdu , pps, agt, nm: piscau Definitzione de piscare; totu su pische cassau: a logos, su p. est sa lissa e fintzes solu pische Sinònimos e contràrios pisce / lissa Frases istanote at fatu note bona e ant piscadu ◊ candho est rúpidu, su soru ndhe cheret piscadu 2. sos macarrones si manigant piscados 3. sos piscadores sunt torrendhe cun sas barcas pienas de piscadu ◊ mi ant bogadu a manigare unu cantu de piscadu ◊ innoi dh'at cotu su piscau, in sa sartàina? ◊ dhi praxiat a bandai a s'oru de su frúmini po iscabbulli piscadedhu Sambenados e Provèrbios prb: chie cheret piscadu su culu s'ifundhet Ètimu spn. pescado Tradutziones Frantzesu pêché Ingresu fishing, fished, catch Ispagnolu pescado Italianu pescato, pescagióne Tedescu gefischt, geangelt, Fischfang.

piscagiólu , nm, agt: piscajolu Definitzione chie piscat, chi serbit a piscare (deosi si narat fintzes de sa terudha pertunta, cussa de aggrumai, po piscare s’ispruma) Sinònimos e contràrios piscadore Frases sa balca piscagiola piscat in altu mare aligusta e pazellu…◊ sos piscajolos batint su pische friscu dae Bosa, a bidha 2. dae sa fentana si nche vident duas barcas piscajolas Ètimu itl. pescaiolo Tradutziones Frantzesu chalutier, bateau de pêche Ingresu fishing, fishing boat Ispagnolu pesquero Italianu pescheréccio Tedescu Fisch…

subbacuài , vrb Definitzione piscare asuta de s'abba Tradutziones Frantzesu pêche sous-marine Ingresu to go in for underwater fishing Ispagnolu hacer pesca submarina Italianu fare pésca subàcquea Tedescu Unterwasserjagd treiben.