Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

abbaunzàdu , pps Definitzione de abbaunzare; imbrutau, ammarciau pruschetotu in s'onore 2. pro sa bidha, sa chi restaiat abbaunzada fit sempre sa fémina: s'ómine ràidu a domo no bi arriviat de seguru! Tradutziones Frantzesu sale Ingresu soiled Ispagnolu ensuciado, empañado Italianu imbrattato Tedescu beschmutzt.

allosingiàu , pps, agt Definitzione de allosingiai; chi est totu unu losíngiu, brutu, consumau Sinònimos e contràrios brutu, losingiosu | ctr. límpiu, netu 2. boga un'atru pannu de faci límpiu, ca cussu est totu allosingiau! ◊ aporreimí unu pannixedhu, ca seu totu allosingiau! ◊ no tochis su pipiu ca ses totu allosingiau! Tradutziones Frantzesu sale Ingresu dirty Ispagnolu sucio, desgastado Italianu spòrco, liso Tedescu schmutzig.

butzinósu , agt Definitzione chi istat o est totu brutu, chi no si sàmunat Sinònimos e contràrios cadhóciu, cadrangiosu, mugosu, putzinosu*, sodrigosu Frases fàghelu samunare, cussu butzinosu! Tradutziones Frantzesu sale, malpropre Ingresu dirty (person) Ispagnolu sucio, guarro Italianu sporcaccióne Tedescu dreckig, schmutzig.

canesecarèstes , nm Definitzione cane seca restes, chi segat sas restes (una genia de fune): cane malu; nau de persona, chi no cumbinat nudha, chi no faet a si ndhe pònnere mere, mandrone e no ascurtat puru Sinònimos e contràrios cariapedhes, iscampiabias, peldulàriu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu cabot, sale cabot Ingresu cur Ispagnolu perro malo Italianu cagnàccio Tedescu Köter.

chighinàrzu , agt Definitzione chi istat imbuscinau in su chinisu, totu brutu de chinisu Sinònimos e contràrios chighineri, chijinalzu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu sale de cendre (ou couvert) Ingresu ashy Ispagnolu ceniciento Italianu ceneróso Tedescu mit Asche bedeckt.

losingiósu , agt: lughinzosu, luxingiosu Definitzione chi est totu brutu, fintzes lúghidu de sa brutesa Sinònimos e contràrios allosingiau, brutu, cariedhadu, lórinu, pinghinosu, tetulàciu, untinosu | ctr. límpiu, netu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu sale, crasseux, graisseux Ingresu filthy Ispagnolu sucio, mugriento Italianu sùdicio, bisunto Tedescu schmutzig.

mughedhósu , agt Definitzione chi est sèmpere totu prenu de muga, de brutore Sinònimos e contràrios cadhóciu, cadrangiosu, lordigosu, mugosu, pingosu, sodrigosu / mucanosu | ctr. límpidu, netu Frases pro no ispèndhere, in domo sua bi at arga totue e isse est mughedhosu in cara e in manos! Terminologia iscientìfica ntl Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu toujours sale Ingresu regularly dirty Ispagnolu siempre sucio Italianu abitualménte spòrco Tedescu gewöhnlich schmutzig.

mugósu , agt, nm Definitzione chi o chie istat sèmpere totu brutu, prenu de muga Sinònimos e contràrios butzinosu, cadhàniu, cadhóciu, cadrangiosu, lortzorosu, lurtinosu, massautu, pingosu, sodrigosu Frases mugosu, bogadichela cussa camisa bruta! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu d'une saleté dégoûtante, crasseux, sale (fig.), sordide Ingresu dirty (person) Ispagnolu sucio, mugriento Italianu sózzo Tedescu schmutzig, schmutziger Mensch.

sabíu , pps, agt: salidu, salitu, saliu Definitzione de salire; chi dhi ant postu sale o fintzes chi ndhe portat tropu, ispuntante a sale Sinònimos e contràrios ttrs. saridu | ctr. bambu Maneras de nàrrere csn: abba punti salida = chi est unu pagu salamata; essire salidu/a = pagare caru meda (fintzas in su sensu de vindita); salidu che murza, che toscu = salidu tropu 2. terra salia, ti abbrúschiant sa pedhi e no fuedhas?! ◊ màndhigu salidu a su porcu! ◊ dereta a betare sale a su mànnigu ses: assàzalu, innantis, no essat salidu! 3. custa li essit salida, li essit: in galera che lu fato pònnere! ◊ mi dh'ant salidu su contu!… Sambenados e Provèrbios smb: Salidu, Saliu Terminologia iscientìfica sbr Tradutziones Frantzesu salé Ingresu salted Ispagnolu salado Italianu salato Tedescu salzig.

salamàstru, salamàstu, salamàtu, salamàtzu , agt, nm Definitzione chi est unu pagu saliu, prus che àteru nau de abbas e de terramíngios; abba salia comente si ndhe agatat a logos Sinònimos e contràrios sassu 2 / ttrs. saramatu Frases s'aera salamata de su mare est batundhe nuscos e ammentos ◊ a oru a mare sa terra est salamata 2. pariant perlas impipias de salamatzu ammesturau a làgrimas calladas 3. tue pro me ses amaronza, deo pro te salamatu ◊ bi at zente mala meda e finas salamata Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu saumâtre, salé Ingresu brackish Ispagnolu salobre Italianu salmastro, salso Tedescu brackig, salzig.

tetulàciu, tetulàtzu , agt: titularzu, titulatzu Definitzione chi est totu brutu, chi acostumat a èssere totu brutu Sinònimos e contràrios brutu, cadhóciu, cadrangiosu, lorinosu, mughedhosu, pingosu, sodrigosu, titulosu | ctr. límpidu, netu Frases titularzu chi no ses àteru! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu sale Ingresu dirthy Ispagnolu sucio Italianu sporcaccióne Tedescu schmutzig.