Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

bèlme, bèlmene, bélmu , nm: bemme, berme, breme, bremi, brèmini, ferme, verme Definitzione genia de animaledhu, bobboi pitichedhu e longhitu chi faet mescamente in sa cosa guasta (ma deosi narant fintzes cudhos mannos chi podent fàere in bentre de su cristianu, oxyurus), e fintzes su chi ponet a su casu fatu, o su chi si papat sa lana; nau de gente, chi balet pagu; maladia puru; pistighíngiu mannu / min. bermighedhu, bremixedhu, bermizolu Sinònimos e contràrios gherme, lolloi, merme, solde, tilingione Maneras de nàrrere csn: b. manigadore, solitàriu = alisanzedhas; bremi pintus = gremedha; bremi de corru = badhinzu, idea maca; bremi berrinadori = broma, "teredo navalis"; erba de bremis = allupaguadhu, (Santolina chamaecyparissus); bremi de casu = sartasarta, giambaghe; pàrriri unu bremi de casu = zúghere sa cara chei sa tela Frases no ca est ammachiandusí… si dh'est móviu su berm'e corru! ◊ est a dolore de mata ca zughet bermes ◊ s'olia ocannu est totu cun su berme ◊ sa musca ponit su bremi a sa petza, a su casu, a s'olia ◊ su pipiu portat is bremis 2. po cantu lígia, isciu de balli cantu de unu brèmini 3. sa timoria de no agatai trabballu po is fillus fiat su brèmini chi arronciuàt a babbu ◊ seis sempri ingurtendi pareis brèmini solitàriu! Sambenados e Provèrbios prb: a linna sana no dh'intrat brèmini Terminologia iscientìfica crp Ètimu ltn. verme(m) Tradutziones Frantzesu ver Ingresu worm Ispagnolu gusano Italianu vèrme Tedescu Wurm, Schurke.

carignàtula , nf Definitzione genia de bobboi chi ponet a sa linna bècia Sinònimos e contràrios arna, àrrala, arrentza, càmula 1, degodia, lanasta, papagalledhu, tingiolu, zannarolu, tzerrone Frases de custa peta no bi ndhe mandhigades… ancu bos si màndhighet sa carignàtula! (S.Patatu) Terminologia iscientìfica crp Ètimu crsn. caragnattulu Tradutziones Frantzesu ver (rongeur) Ingresu wood-worm Ispagnolu carcoma Italianu tarlo Tedescu Holzwurm.

fermesílicu , nm: fermisílicu Definitzione su greme chi faet sa seda Sinònimos e contràrios sílicu Terminologia iscientìfica crp, bombyx mori Tradutziones Frantzesu ver à soie Ingresu silkworm Ispagnolu gusano de seda Italianu baco da séta Tedescu Seidenraupe, Seidenwurm.

ghilípuru , nm Definitzione su fermesílicu ingendrau ancora dormiu totu imbodhigau in sa napa Sinònimos e contràrios drummiciolu, mamaesonnu, sónniga, sonnighita Terminologia iscientìfica crp Tradutziones Frantzesu chrysalide du ver à soie Ingresu silkworm pupa Ispagnolu crisálida Italianu crisàlide del baco da séta Tedescu Puppe.

mèrme , nm Definitzione greme, bobboitedhu chi faet in terra e pruschetotu in cosa pudrigada o fintzes in sa linna; idea iscimpra, loca Sinònimos e contràrios belme*, ferme, lolloi, tilingione / carignàtula, tzerrone, zànnaru Frases su sirvone bórtulat sa terra chircanne tzurruncrones, àteros mermes o pastura ◊ est una tumba de carúmenes da'ue essint rios de brutesa e mermes ischivitzosos ◊ nudu che merme 2. bocatichelos cussos mermedhos dae conca! Terminologia iscientìfica crp Tradutziones Frantzesu ver, ver (rongeur) Ingresu worm (wood) Ispagnolu gusano Italianu vèrme, tarlo Tedescu Wurm, Holzwurm.

sílicu , nm, agt: sírigu, síricu Definitzione su grème o bobboi chi faet sa seda; nau de ccn. po su carenale, chi est làngiu, fine fine Sinònimos e contràrios fermesílicu / finigosu, iltrízile Sambenados e Provèrbios smb: Sirigu Terminologia iscientìfica crp, crp, bombyx mori Ètimu ltn. siricus Tradutziones Frantzesu ver à soie Ingresu silkworm Ispagnolu gusano de seda Italianu filugèllo Tedescu Seidenraupe.

sòlde , nm: sorde Definitzione genia de bobboitedhu piticu (upm) longhitu chi faet prus che àteru in cosa guasta, pudrigada; a logos, su solde est sa brutesa / pònnere o betare sorde a sa cosa Sinònimos e contràrios belme Frases su sorde chi si lu mànighet! ◊ a sa cosa guasta si li ponet su sorde ◊ sa pira liera no zughet sorde Terminologia iscientìfica crp Ètimu ltn. sordes Tradutziones Frantzesu ver Ingresu worm Ispagnolu gusano Italianu vèrme Tedescu Wurm.

tramàdighe , nf Definitzione bobboi chi ponent a esca po cassare su pische Sinònimos e contràrios tramarígia Tradutziones Frantzesu ver d'eau Ingresu sea-mouse, nereid Ispagnolu afreza, bayo, lombriz de tierra Italianu afrodite, nerèide, bruco di mare, ésca di fango Tedescu Borstenwurm.

zannarólu , nm Definitzione genia de bobboitedhu chi si papat sa linna e dh'istampat, totu Sinònimos e contràrios carignàtula, degodia, tàralu, tzerrone, zànnaru Terminologia iscientìfica crp Ètimu ltn. *ciarolum + zanna Tradutziones Frantzesu ver (rongeur) Ingresu woodworm Ispagnolu carcoma Italianu tarlo Tedescu Holzwurm.