Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

arrapaciòlla , nf: rapatzola* Definitzione genia de crocadórgiu de sartu fatu cun puntedhos fichios, pértigas tra unu puntedhu e àteru e iscomadura de matas cun fenu po isterrimentu Tradutziones Frantzesu grabat Ingresu straw bed Ispagnolu jergón, camastro Italianu giacìglio Tedescu Lager.

bardèra , nf Definitzione campu prantau a cardu gureu, cranciofa prantada a campu intreu Sinònimos e contràrios caldera, cardali Frases in cue bi apo travigadu trabagliendhe bardera e ortu Terminologia iscientìfica msg Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu artichautière Ingresu artichoke bed Ispagnolu alcachofal, alcachofar Italianu carciofàia Tedescu Artischockenfeld.

bràndha , nf: branna Definitzione genia de letu fatu solu de una arretza cun is peis Sinònimos e contràrios càtiri Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu lit de sangle Ingresu camp bed Ispagnolu catre Italianu branda Tedescu Feldbett.

brandhichèdha , nf Definitzione min. de brandha Tradutziones Frantzesu petit lit de sangle Ingresu small camp bed Ispagnolu catre pequeño Italianu brandina Tedescu kleines Feldbett.

cabiciàna , nf: cabitzana, cabitana Definitzione in su letu, sa parte ue si ponet su cabitzale, sa conca; genia de tedile mannu; genia de sachitu prenu de cosa modhe chi si ponet asuta de sa conca po crocare / min. cabitedha = conchedha Sinònimos e contràrios cabetzera, cabitzalera / cabidabi 2. si ch'est intanadu in duas molas de modhitza, bene acrobadu e cun cabitzana de titione e bidighinzu Tradutziones Frantzesu tête du lit Ingresu head of a bed Ispagnolu cabecera Italianu capolètto, capezzale Tedescu Kopfende, Keilkissen.

cardàli , nm Definitzione campu prantau a cranciofa Sinònimos e contràrios bardera, canciofera, iscartzofarju Frases me in Campidanu dhoi faint cardalis mannus e medas Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu artichautière Ingresu artichoke bed Ispagnolu alcachofal, alchachofar Italianu carciofàia Tedescu Artischockenfeld.

inghiriabétu , nm: inghirialetu, ingiriabetu, ingirialetu Definitzione genia de baldachinu chi ponent a inghíriu de su letu Sinònimos e contràrios pabaglione Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu rideau autour du lit Ingresu ornament around the bed Ispagnolu tornalecho Italianu tornalètti Tedescu Betthimmel.

letixédhu , nm Definitzione min. de letu, letu minore e fintzes brasciolu Sinònimos e contràrios letinu Tradutziones Frantzesu petit lit, lit d'enfant Ingresu small bed, cradle Ispagnolu cama pequeña Italianu lettino, lettùccio Tedescu Bettchen.

létu , nm Definitzione trastu de domo fatu aposta po crocare; css. isterrimentu po crocare, fintzes de sida, siat po gente e siat po animales; genia de sacu inue si format e istat su fedu fintzes a naschire / partes de su letu: cabitana, cabita o conca, peana, rete, pes, matalafu o banita, lentzolos, ammontu o cuguzura (burra, manta, fàuna); genias de letu po sa mannària: de una piatza (letixedhu, letinu), de piatza e mesa, de duas piatzas Maneras de nàrrere csn: corcare, intrare a l.; fàghere su letu, sos letos = torrare a pònnere bene sa cuguzura apustis pesados; aposentu de letu = istàntzia de corcare; l. de su carru = su fundhu de su carru fatu a taulones; l. de su binu = sa fexi, sa fundhana; l. de riu = s'iscaravossu inue istat o curret s'abba de sos rios; torrai de letu a istoja = torrare in bisonzu; anzena de l. (nau de fémina)= fancedha; pònnere in l., pònnere o istare in tàulas de l. = istrupiai, surrai a meda de pònniri istrupiu, èssiri in letu malàdius; èssere totu a unu letu = totu malàidos a una fasche; adoràresi su l. = abarrai crocaus in letu sentza de bisóngiu; no mi ch'est rutu dae su l. = no est parenti custrintu, no mi est nudha po dhi dèpiri donai cosa Frases teniat sa màgini de Nostra Sinniora apicada in conca de letu ◊ eo mi aia fatu contu mannu chi ocannu mi devia cogiuare e como chi fit cussu s'isetu no ap'orzu e ne fémina e ne letu! ◊ iat agatau sa pipia corcada in su letu 2. no mi ch'est mancu rutu dae su letu, no, pro li fàghere cussu piaghere! ◊ giamàdemi dutores de profetu a curare sos males chi mi agabbant in tàulas de letu ◊ su pastore teniat su bestiàmene totu a unu letu ca dh'iant fatu ogu malu Sambenados e Provèrbios prb: letu caldu domo frita ◊ chie dormit in letu anzenu no dormit cantu cheret Terminologia iscientìfica mbl Ètimu ltn. lectus Tradutziones Frantzesu lit Ingresu bed Ispagnolu cama Italianu lètto Tedescu Bett.

tunniàrju , nm Definitzione logu ue faet o faent s'antunna, su codrolinu Sinònimos e contràrios antunnarzu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu champignonnière Ingresu mushroom bed Ispagnolu setal Italianu fungàia Tedescu Pilzplatz.