àncis , avb: ansis,
antis 1,
àntzias,
antzis Definitzione
foedhu chi s'impreat po inditare unu cambiamentu, una diferéntzia
Sinònimos e contràrios
antisbèni
Frases
epuru una cosa lis mancaiat, àntzias sa menzus die de s'annu lis mancaiat ◊ dàemi custu… antzis cudhu! ◊ ispeta… antzis, bae! ◊ antis ti agiungo, e cremi, amigu meu, sa fide bona durat cantu e Deu! (P.P.Pintore)◊ at tentu atrus cincu fílgius, ansis fílgias, totu féminas
Sambenados e Provèrbios
smb:
Ancis
Ètimu
ltn.
ante
Tradutziones
Frantzesu
au contraire
Ingresu
in fact,
or better still
Ispagnolu
más bien,
es más
Italianu
anzi
Tedescu
im Gegenteil.
antisbèni , avb: antzilvene Sinònimos e contràrios
ancis
Frases
antzilvene calcuna assàlciat fena a nois!
Ètimu
spn.
antes bien
Tradutziones
Frantzesu
au contraire,
plûtot
Ingresu
in fact,
or better still
Ispagnolu
más bien
Italianu
anzi
Tedescu
im Gegenteil.
aterechè , prep: atrechè Definitzione
meda méngius, meda prus mannu, meda peus, totu un’àtera cosa / a/c. apustis de custu foedhu, sa cunsonante de cuménciu de su foedhu prus ainnanti no mudat mai sonu e antzis si afortit (aterechè fatu!… = aterechefatu!, aterechè brullas!… = nr. aterechebbrúllas, aterechè gai!… = aterecheggài)
Sinònimos e contràrios
sinochè
Frases
atereché gai si ndh'at bidu! ◊ aterechè isse bi ndh'at! ◊ aterechè brullas: totu abberu fit! ◊ aterechè chibudha bi cheret pro essire fortes!…◊ a Larentu nachi si l'est isparadu su fusile: aterechè brullas! (G.Ruju)◊ atrechè divertimentos: a traballare est!
Tradutziones
Frantzesu
bien plus
Ingresu
something better
Ispagnolu
mucho más
Italianu
tutt'altro,
bèn piú,
bèn altro
Tedescu
alles andere,
ganz anderes.
megliorài , vrb: ammellorai,
melliorai,
mellorai,
mengiorai,
metzorare,
mezorare,
milliorai Definitzione
essire o fàere méngius, prus bonu, fàere mezoros, òperas de bonu
Sinònimos e contràrios
abboniare,
agiuventare,
mediare
| ctr.
impeorai,
pejorare
Frases
su malàidu est mezorendhe die cun die ◊ s'innétiat su terrinu pro mezorare s'incunza ◊ cun cussu dinari faghimus tribàglios e mezoramus sas carrelas ◊ pentzade a comente pòdere mezorare sa Sardínnia!
Ètimu
ltn.
meliorare
Tradutziones
Frantzesu
améliorer,
s'améliorer
Ingresu
to better
Ispagnolu
mejorar
Italianu
migliorare
Tedescu
verbessern (sich).
méglius , avb, agt: megnus,
mélgius,
mellus,
méngius,
mentzus,
menzus,
mezus Definitzione
prus bene, in manera prus adata, prus giusta; chi est prus bonu, prus adatu, prus cumbeniosu, prus giustu e àteru (pigat fintzes s’avb. prus po fàere su gradu in créschia): coment'e agt. si ponet agiummai solu innanti de su nm., no càmbiat de mascu a fémina (e, ca acabbat cun /s/, mancu de sing. a pl.); coment'e nm., sa cosa méngius. A/c.: est foedhu chi ponet in mesu sèmpere unu cunfrontu e candho su cunfrontu est tra duas fràsias e si ponet sa cng. chi, custa est sèmpere cun sa nega no aifatu (menzus a fàghere chi no a ispetare, mellus a timi chi no a provai)
Sinònimos e contràrios
aggratuau
/
cdh. medhu
| ctr.
pejus
Maneras de nàrrere
csn:
menzus de a tie, de a mie; menzus a… (nadu de chiesisiat), menzus chi… (si pertzisat pro chie): est menzus a fàghere goi (chiesisiat), menzus a timire (chinisiollat chi dhu fatzat) chi no a proare; est menzus de fàghere goi = (cufrontu) andhat prus bene gai chi no de goi, a fàghere gai est menzus de fàghere goi; mellus bèni = prus menzus; si como chi… mezus si… = a candho… menzus si…; in su menzus, èssere in su menzus, èssere in su menzus (+vrb. inf.) = in su mamentu prus bonu, prus addatu, prus bellu; a menzus bídere! = genia de saludu de dus chi si lassant, andendisindi s'unu o s'àteru
Frases
menzus andhamus, no fetat tempus malu prus a tardu ◊ menzus faghimus goi chi no gai ◊ s'ofesa est menzus a la perdonare! ◊ mi agato desdiciada… piús mezus interrada, pro àere custa vida! ◊ mezus a dare chi no a pedire, mezus andhare chi no a ispetare ◊ in s'arriscu, menzus a furriare de s'oru chi no de mesu ◊ est mellus a si setzi chi no a fai móvidas chi si faint pentí ◊ issu istat mellus anch'est chi no me innòi ◊ oi s'istat mélgius de unu tempus
2.
custu est su prus menzus de totu ◊ coment'e in sas oras megnus de s'istória nostra, gherraus pro ndhe tirare sa Sardigna de su destinu de miséria ◊ sa cosa prus menzus tiat èssere a fàghere goi ◊ si aiant tancatu sos mentzus tretos ◊ cusse fit su mentzus dischente ◊ a largos annos cun menzus allegria! ◊ cussas sunt sas menzus medichinas ◊ cumentzàt a no agatai prus saboriu su mellus pisci, sa mellus cassa ◊ custu est su mellus modu de iscriri
3.
chi Deus dhis diat su menzus!
4.
chi ti tupàst sa buca fadiast mellus bèni! ◊ si est tantu rica como chi est sizerra, mezus si la podiant cultivare!…◊ ndh'agatas mezus de a mie ◊ in su mezus segat s'arréjonu ◊ immoi chi est in su mellus ndi dhu depu iscidai!
Ètimu
ltn.
melius
Tradutziones
Frantzesu
mieux,
meilleur
Ingresu
better
Ispagnolu
mejor
Italianu
mèglio,
miglióre
Tedescu
besser (Komp.),
am besten (Sup.).
premòre , nm: primore,
primori Definitzione
cosa o calidade de is méngius, perfeta
Sinònimos e contràrios
ispremore
Maneras de nàrrere
csn:
a premore = de sa menzus manera, de sa menzus calidade; èssere unu p. = su menzus de totu
Frases
tue ses circundhada de primore ◊ Bustianu est unu primore (G.Ruju)◊ axiu tenit de circai su primori!
2.
ocannu su laore est a primore: chi sighit gasi si erricheus ◊ custa giacheta l'istat a premore ◊ det piòere a premore s'abba cun dultze carignu ◊ no si agatant pintore ne pinzellu chi asie ndhe pintent a primore ◊ como ca bi at manuza sa cosa la faghet a primore ◊ fémina, tue ses sa calamida chi atraes sos sentidos a primore ◊ teniat una loba de tentorzos a primore
Ètimu
spn.
primor
Tradutziones
Frantzesu
valeur,
qualité,
perfection
Ingresu
regard,
perfection,
better
Ispagnolu
cualidad,
perfección,
mejor
Italianu
prègio,
perfezióne,
eccellènza,
miglióre
Tedescu
Vorzug,
Vollkommenheit,
Perfektion,
Beste.