Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

abboàu , pps, agt: abbuau Definitzione de abboai, abbuai; guastu de sa népide, de s'abbuera, nau de laore Sinònimos e contràrios addulliu, afrachilau, allampiau, anneuladu, calinu, chiconosu Frases su lori est abboau Tradutziones Frantzesu rabougri, niellé Ingresu for a fruit which, doesn't ripe for excess of heat, affected by smut Ispagnolu atizonado Italianu golpato Tedescu aufgrund von Hitze ungenügend gereiftes Getreide, von Brandpilzen befallenes Getreide.

afallídu , pps, agt: afalliu, avaliu, avalliu, fallidu Definitzione de afallire; nau de laores e frutuàrios, chi funt guastos, chentza lómpios; nau de un'animale, de ccn., chi est làngiu Sinònimos e contràrios bíciu, caliu / afésiu, scalixiu | ctr. líaru Frases su trigu est afallidu ◊ is trigus candu si sicant e no funt cumprius ancora funt avalius Tradutziones Frantzesu desséché, rabougri Ingresu fruit which doesn't come to ripeness for an excess of heat Ispagnolu zocato, zorollo Italianu afato Tedescu verkümmert.

aggangrenadúra , nf Definitzione su cangrenare, su mòrrere de sa carre pudrigandho, faendho in matéria; su inteterare chi si faet po su fritu Sinònimos e contràrios cangrena / cancaramentu Terminologia iscientìfica mld Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu gangrène, rigidité Ingresu gangrene, stiffness deriving from an excess of cold Ispagnolu gangrena, entumecimiento Italianu cancrèna, rigidità articolare da fréddo Tedescu Brand, vor Kälte gestarrte Gelenke.

arrefèga , nf: refega Definitzione cumbidu, brindhu po papare foras de tempus tanti po su praxere de papare; cosa de papare a meda Sinònimos e contràrios allufiadura, istravísciu, rebbota, sassada Ètimu ctl. refega Tradutziones Frantzesu débauche, bombe, noce Ingresu excess, guzzling Ispagnolu francachela Italianu stravìzio, gozzovìglia, bagórdo Tedescu Ausschweifung, Prasserei.

demasía , nf Definitzione cosa de prus, chi no dhue serbit, chi est tropu, fintzes in su sensu chi no torrat cun sa beridade Sinònimos e contràrios subélciu, subraprusu | ctr. mancàssia Frases in cussas peràulas bi agato demasia meda Ètimu ctl. demasía Tradutziones Frantzesu superfluité, excès Ingresu excess Ispagnolu demasía Italianu superfluità, eccèsso Tedescu Übertriebenheit, Übermaß.

istravísciu , nm: istravíssiu, istravítziu Definitzione abbitúdine mala de istare girandho, o bufandho o faendho àteru a tropu o de male fintzes po sa salude, divertindho Frases fizu nostru est netu de istravíscios e de giogos ◊ fendi un'istravítziu a béciu dhu podit fai morri prima de s'ora! (R.Pani) Tradutziones Frantzesu débauche Ingresu excess Ispagnolu vicio, exceso Italianu stravìzio Tedescu Ausschweifung.

suriméntu , nm Definitzione istrubberia, consumu a isperdítziu chi faet sa gente asuriosa Sinònimos e contràrios asuria, asurímini Frases abbaidade bene e istade atesu dae dogni surimentu ca, si unu est in s'abbundhànscia, sa vida sua no dipendhet dae sos benes chi tenet Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu intempérance Ingresu excess Ispagnolu inmoderación Italianu smoderatézza Tedescu Masslosigkeit.