Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

bateroghèntos , agt, nm, prn: batoschentos, cuatrugentus Definitzione bàtoro bortas chentu (in números àrabbos 400, in números romanos CD): coment'e agt. podet cuncordare cun sa genia de su nm. (su camp. no dhu faet) Frases a sa cabertura bi at chérfidu batoschentas téulas ◊ cussu pastore tenet bateroghentas brebès Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu quatre cents Ingresu four hundred Ispagnolu cuatrocientos as Italianu quattrocènto Tedescu vierhundert.

centèna , nf: centina, chentina 1 Definitzione unos o unas chentu, su tanti de chentu Frases at comporadu una chentina de fiados ◊ sa bidha nosta unu tempus teniat una centena de burricus Ètimu ctl., spn. centena Tradutziones Frantzesu centaine Ingresu hundred Ispagnolu centena Italianu centinàio Tedescu etwa hundert.

céntu , agt, nm: chentu Definitzione deghe deghinas, deghe bortas deghe (in números àrabbos 100, in números romanos C): in sardu est su númeru chi si narat po nàrrere própriu medas; podet cuncordare o nono cun su númene chi acumpàngiat candho impare cun unos, unus s'impreat po nàrrere azummai chentu (unas chentas pessones, unas chentu pessones), e cuncordat sèmpere in números cumpostos (dughentas berbeghes, dughentos cadhos, duxentas personas, duxentus cristianus), foras a sa camp.; totu a unu cun àteros numeràrios, si ponet innanti cun mila/miza, ma apustis cun is múltiplos fintzes a noe: chentumiza, dughentos, trexentus; in is cumpostos cun mila/miza sa /s/ de su pl. iscumparit: dughentamiza, duxentumila, chimmeghentamila, otuxentumila / erba de chentu nodos = erbastérria (Polygonum aviculare), erba de centus nuus = survache (Equisetum palustre)/ dare sos chentu a unu = dàreli sos augúrios Frases si est crepau in centu e un'arrogu ◊ l'at colpidu chentu e unu male ◊ tue faghes chentu e unu machine ◊ a chent'annos cun saludu! ◊ una maladia is féminas teneis: centu ndi bieis e centu ndi amais! (R.Locci)◊ custu piciochedhu una ndi pensat e centu ndi fait! 2. semus contendhe a chentu a chentu ◊ de custus butiglionis ndi tengu una pariga ’e centus ◊ Bodale ch'est in sos chentu! ◊ pro fàghere cussa faina no bi at bisonzu de èssere in chentu! Sambenados e Provèrbios prb: de una fiza ndhe cheret chentu bènneros ◊ unu babbu pesat centu fígios e centu fígios no càstiant unu babbu Ètimu ltn. centum Tradutziones Frantzesu cent Ingresu a hundred Ispagnolu ciento, cien Italianu cènto Tedescu hundert, Hundert.

centumíla , agt, nm: chentumiza Definitzione chentu bortas milli Tradutziones Frantzesu cent mille Ingresu a hundred thousand Ispagnolu cien mil Italianu centomila Tedescu hunderttausend, Hunderttausend.

centuplicài, centuplicàre , vrb Definitzione pònnere o fàere a chentu bortas tanti Tradutziones Frantzesu centupler, décupler Ingresu to multiply by a hundred Ispagnolu centuplicar Italianu centuplicare Tedescu verhundertfachen.

chimbeghèntos , agt, nm: chimbighentos, chimmeghentos, cimmexentos, cincuxentus, tzincughentus Definitzione cincu bortas centu (in númerus àrabbus 500, in númerus romanus D): coment'e agt. cuncordat cun su nm. (ma no a sa campidanesa) Frases bi at àere àpidu nessi chimbighentas pessones ◊ Giuanni bellu e forti… cincuxentus feridas e setixentus mortis!◊ tegno chimmeghentas brebès Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu cinq cents Ingresu five hundred Ispagnolu quinientos Italianu cinquecènto Tedescu fünfhundert.

duaxèntos , agt, nm: duchentos, dughentos, dujentos, durgentus, duxentus Definitzione duas bortas chentu (in números àrabbos 200, in números romanos CC): si est agt. cuncordat in sa genia cun su nm. (ma no a sa camp.) Frases tenet dughentas berbeghes ◊ bi cheret dughentas dies ◊ custa domo tenet dughentos annos ◊ nci iant bufau prus de duxentus càscias de cosa (I.Murgia) Ètimu ltn. ducentos Tradutziones Frantzesu deux cents Ingresu two hundred Ispagnolu doscientos Italianu duecènto Tedescu zweihundert, Zweihundert.

otighèntos , agt, nm: otochentos, otoghentos, otoxentos, otugentus, otuxentus Definitzione oto bortas chentu (in números àrabbos 800, in números romanos DCCC): coment'e agt. podet cuncordare cun su nm.; o. bortas mila = otighenta miza, otoghenta mila, otuxentu mila Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu huit cents Ingresu eight hundred Ispagnolu ochocientos Italianu ottocènto Tedescu achthundert.

sescèntus, seschèntos , agt, nm: sessentos Definitzione su tante de ses bortas chentu (in números àrabbos 600, in números romanos DC): coment'e agt. podet cuncordare a su nm. Frases che at coladu seschentos annos ◊ travàglio de prus a gherrare chin custas duas féminas chi no a pastoricare sas seschentas erveches de sa gama! ◊ candu nci cabànt intrendu me is gàbbias de is ascensoris su coru dhis tremàt e non teniant assébiu in cussus paravundus a sescentus metrus asuta de terra! Ètimu ltn. sescentos Tradutziones Frantzesu six cents Ingresu six hundred Ispagnolu seiscientos Italianu seicènto Tedescu sechshundert.

setechèntos, seteghèntos, setejèntos , agt, nm: setighentos, setixentus Definitzione su tanti de sete bortas chentu (in números àrabbos 700, in números romanos DCC) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu sept cents Ingresu seven hundred Ispagnolu setecientos Italianu settecènto Tedescu siebenhundert.

trecèntos, trechèntos , agt, nm: tregentos, tregentus, treghentos, trejentos, trexentus Definitzione tres bortas chentu (in números àrabbos 300, in números romanos CCC): coment'e agt. podet cuncordare cun su nm. Frases tenet trechentas berbeches ◊ si podiat bendi po trexentus munedas de prata ◊ no teniat abbisóngiu de is trexentus francus ◊ in treghentos annos cantu ndh'as bistu passandho in cue mannos e pitios! Ètimu ltn. trecentos Tradutziones Frantzesu trois cents Ingresu three hundred Ispagnolu trescientos Italianu trecènto Tedescu dreihundert.