abbetiàe, abbetiài, abbetiàre, abbetiàri , vrb: betiare,
vetiare Definitzione
arrespòndhere, foedhare ancora arrespondhendho contras a su chi narat s'àteru, sighire a foedhare torrandho a nàrrere sa cosa giai nada; prnl., pigaresidha a bétia, annervare
Sinònimos e contràrios
aconchizare,
acorrochinare,
arrebbecae,
atoliai,
briare,
certai,
profidiai,
reotare,
rempicare,
tencinare,
tostoinare
/
achibberare,
acroconai,
collobbiare,
contierrare,
inchibberare,
inchighiristai,
inchimerai,
incrabudhire,
infelai,
infuterare,
insutzuligai,
intziminire,
renignai
Frases
dh'iat abbetiau: No, tui no mi as a isciacuai mai is peis! ◊ faint unu fillu unu fillastu e nemus porit abbetiai! ◊ no po abbetiai, ma cussus fiant malloredhus, no cruguxonis! ◊ cudhu Fulanu fadiat de sangunau "Marongio" e dèu a abbetiai: "Marongiu!" ◊ su mere de sa tanca abbétiat pro no lia tzèdere, ca cheret cussa puru ◊ e cudha a narri carei, abbetiendu torra: No dhu est! ◊ abbetiendi, sighiant a tzerriai "cafei" cudha cosa chi cafei no fiat ◊ sa filla abbetiàt, ma su babbu no dha creiat etotu
2.
abbetiaus chi candu si fuedhant e s'iscriint duas línguas, sunt duas culturas chi si agatant faci apari ◊ ti bollu biri abbetiendidhu in faci!
Tradutziones
Frantzesu
s'obstiner,
s'entêter,
objecter
Ingresu
to obstinate,
to object
Ispagnolu
empeñarse,
reñir
Italianu
incaponire,
replicare,
obiettare,
altercare
Tedescu
streiten,
sich versteifen,
einwenden.
abbogài, abbogàre , vrb: abogai Definitzione
fàere s'abbogau; nàrrere su chi unu tenet de nàrrere, nàrrere a boghe o fintzes solu fàere a bíere o arregordare in calecuna manera
Sinònimos e contràrios
aprontai 1,
difèndhere,
iscaressire
2.
tenias it'e nàrrere e no ti ses abbogadu: andhe fatza sa chi as tentu!…◊ tue ses su primu chi ti ses abbogadu a ti dare su chi ti tocat ◊ aispeta ca in cue mi abbogo deo: Cussa est cosa chi no si faghet, ca no andhat bene!
3.
po abogai sa durci cara tua istimada intregu su spédhiu in is alas de su bentu (E.Sanna)
Ètimu
spn.
Tradutziones
Frantzesu
objecter
Ingresu
to object,
to come forward
Ispagnolu
abogar
Italianu
farsi avanti,
obiettare
Tedescu
die Anwaltschaft ausüben,
vertreten.
papàrra 1, pàparra , nf Definitzione
cosighedha de perunu contu, nudha
Sinònimos e contràrios
pampalluca,
pimpirripàparra
/
bóciga
Frases
dh'as a cumprendi, tui, sa pàparra!…◊ no scit una paparra de sa letzioni ◊ est abbituau a arriri de is carrus furriaus, ma cun mimi fait pagu paparra!
Tradutziones
Frantzesu
objet de peu de valeur,
sans valeur
Ingresu
an object of no value
Ispagnolu
menudencia
Italianu
còsa di ìnfimo,
nessun valóre
Tedescu
Nichtigkeit.
pígnos, pígnu, pígnus , nm: píngiu,
pintzu,
pinzos,
pinzu,
pínzulu,
pinzus Definitzione
podet èssere css. cosa de sa domo o de su chi si ponet in dossu sa persona (pinzu de orrobba); cosa de valore chi si podet bínchere; nau in cobertantza, malu (nau de gente o animale)/ pintzos de arribbu = bestimenta de càstigu, bona
Sinònimos e contràrios
aina,
beltimenta,
isterzu,
traste
/
prémiu
Frases
a sos pinzos faghent postu e frundhidu: zente tropu mascada! ◊ s'ispozat unu pinzu a pustis de s'àteru ◊ at téssidu pinzos e tapetos ◊ tenet cussa cosa arribbada che pinzos de valore ◊ n'at bogadu padedhas e pinzos pro fàghere a manigare ◊ bi at restadu unu pignos ruinzadu ◊ no teniat su dinari po si comporare unu pinzu de robba ◊ tenet istrepos e pínzulos antigos ◊ tue ses pinzos de pagu valore!
2.
as ingrassadu su mere candho li binchias pinzos in sas cursas! (L.Marteddu)◊ s'àrvure de s'oliva, tra totu sas piantas, est cudha chi valanzat s'altu pinzu (G.Usala)
3.
e ite pignu de remonire in canteranu chi est, cussu!…
Ètimu
ltn.
pignus
Tradutziones
Frantzesu
objet
Ingresu
object
Ispagnolu
objeto
Italianu
oggètto,
capo di vestiàrio
Tedescu
Gegenstand,
Sache,
Ding.