arròbba , nf: orrobba,
robba* Definitzione
cosa téssia, cosia o de cosire; cosa bastat chi siat, cosas o benes chi si possedint (fintzes bestiàmene a tàgiu o a chedha)/ sa manu màua de s'arrobba = s'ala mala, sa chi depet istare a parte de intro de sa bestimenta
Sinònimos e contràrios
cosa,
cótili,
interessu,
tessinzu,
traste
/
beltiàmine
Frases
cussu no tenit arrobba e dhi bis sempri su própiu bistiri ◊ cussa est s'arrobba po unu bistiri
2.
s'arrobba ocannu est grassa ca tenit ebra meda
Sambenados e Provèrbios
smb:
Arobba
Tradutziones
Frantzesu
chose,
étoffe
Ingresu
thing,
cloth
Ispagnolu
cosa,
ropa
Italianu
còsa,
stoffa
Tedescu
Sache,
Stoff.
intzodhài, intzodhiài , vrb Definitzione
arrennèscere a fàere calecuna cosa, bogàrendhe atzola, intzertare / i. fuedhu = ispirastrare peràula, nàrrere cun craresa, bene, sas peràulas
Sinònimos e contràrios
acamingiai,
ammatzamurrai,
incannugai
/
ispirastrare
Frases
si no ndi fadeus oi, de custa cosa, no nd'intzodhaus prus ◊ ita totu est su chi ses intzodhendu? ◊ si dh'at nau in tres línguas ma no nd'intzódhiat manc'una!
2.
totus fuant prenus de ispantu e no intzodhànt fuedhu ◊ no intzodhat fuedhu, achíchiat e is pagus fuedhus chi narat funt ammesturaus e a truncu de língua
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
embobiner,
resoudre
Ingresu
to hit words
Ispagnolu
dar en el blanco
Italianu
venire a capo di qlcs.,
impastocchiare
Tedescu
einer Sache auf den Grund kommen.
pendéntili, pendhentíle, pendhéntile , nm, agt: pendhéntulu Definitzione
css. cosa apicada chi abbarrat pendhebendhe; logu, terrenu in calada, chi pendhet a una parte; su pl., arrecadas, (nau in cobertantza) sa natura de s'ómine (a/c.: pendhéntile est fintzes agt.)/ tristu e barbi pendhéntile = tristu chei sa Maria
Sinònimos e contràrios
pendiritzu
/
apasibi,
pendharitzone,
pendhúliche
/
falada,
praicàrgiu,
razile
2.
cussu pendéntili apalas de is domus dhu dongu a issu ◊ at fatu unu pendhentile malu pro nch'essire a s'istradone ◊ su sole est dandhe lugore a traessas e binzas in sos pendhéntiles de bidha
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
pendant,
breloque
Ingresu
pendant
Ispagnolu
colgante
Italianu
pendàglio
Tedescu
herabhängende Sache.
pendhúliche , nm Definitzione
cosa apicada chi pendhet
Sinònimos e contràrios
apasibi,
pendéntili,
pendharitzone,
pendhuleju
/
apicàglia
Frases
pendhúliches de papassa ◊ manos e ancas pendhiant modhes modhes pariant pendhúliches
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
pendant
Ingresu
pendant
Ispagnolu
colgante
Italianu
pènzolo,
pendàglio
Tedescu
herabhängende Sache,
Gehänge,
Anhänger.
pígnos, pígnu, pígnus , nm: píngiu,
pintzu,
pinzos,
pinzu,
pínzulu,
pinzus Definitzione
podet èssere css. cosa de sa domo o de su chi si ponet in dossu sa persona (pinzu de orrobba); cosa de valore chi si podet bínchere; nau in cobertantza, malu (nau de gente o animale)/ pintzos de arribbu = bestimenta de càstigu, bona
Sinònimos e contràrios
aina,
beltimenta,
isterzu,
traste
/
prémiu
Frases
a sos pinzos faghent postu e frundhidu: zente tropu mascada! ◊ s'ispozat unu pinzu a pustis de s'àteru ◊ at téssidu pinzos e tapetos ◊ tenet cussa cosa arribbada che pinzos de valore ◊ n'at bogadu padedhas e pinzos pro fàghere a manigare ◊ bi at restadu unu pignos ruinzadu ◊ no teniat su dinari po si comporare unu pinzu de robba ◊ tenet istrepos e pínzulos antigos ◊ tue ses pinzos de pagu valore!
2.
as ingrassadu su mere candho li binchias pinzos in sas cursas! (L.Marteddu)◊ s'àrvure de s'oliva, tra totu sas piantas, est cudha chi valanzat s'altu pinzu (G.Usala)
3.
e ite pignu de remonire in canteranu chi est, cussu!…
Ètimu
ltn.
pignus
Tradutziones
Frantzesu
objet
Ingresu
object
Ispagnolu
objeto
Italianu
oggètto,
capo di vestiàrio
Tedescu
Gegenstand,
Sache,
Ding.
púntu 4 , nm Definitzione
cosa, parte, ispartzidura de un'argumentu, de unu chistionu, de un'iscritura; genia de lobighedhu de lana o de filu (fintzes de ferru) intrau apare cun àteros a tessidura / is puntus de cantai = is temas chi giaent a is cantadores de palcu; p. de rexone = arrexone in calecuna cosa; passat ora passat p. = dónnia cosa bolet fata a tempus suo; arrigolli is puntus (in cosa téssia) = tènnere sos puntos
Sinònimos e contràrios
tema
/
màglia
Frases
sos puntos chi ti restant de passare: una morte, un'inferru e una glória e unu Deus pro ti giudicare (Cubeddu)◊ cun is progetus eus acabbau: immoi sartaus a un'àteru puntu, si su Cuntzillu est de acórdiu ◊ istrassit ora istrassit puntu ◊ in cussu puntu no ti do rejone!
Tradutziones
Frantzesu
argument,
thème
Ingresu
subject
Ispagnolu
tema,
argumento
Italianu
argoménto
Tedescu
Punkt,
Sache.
putzinúmene, putzinúmine , nm Definitzione
cosas de isputzire, putzinosas
Sinònimos e contràrios
ischifera,
putzina,
putzímene,
schivoria
/
cdh.,
ttrs. putzinúmini
Frases
totu fit putzinúmene, feghe, víssiu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
saloperie,
chose désagréable
Ingresu
disgusting thing
Ispagnolu
porquería
Italianu
còsa puzzolènte,
sgradévole
Tedescu
stinkige und unangenehme Sache.