arròbba , nf: orrobba, robba* Definition cosa téssia, cosia o de cosire; cosa bastat chi siat, cosas o benes chi si possedint (fintzes bestiàmene a tàgiu o a chedha)/ sa manu màua de s'arrobba = s'ala mala, sa chi depet istare a parte de intro de sa bestimenta Synonyms e antonyms cosa, cótili, interessu, tessinzu, traste / beltiàmine Sentences cussu no tenit arrobba e dhi bis sempri su própiu bistiri ◊ cussa est s'arrobba po unu bistiri 2. s'arrobba ocannu est grassa ca tenit ebra meda Surnames and Proverbs smb: Arobba Translations French chose, étoffe English thing, cloth Spanish cosa, ropa Italian còsa, stoffa German Sache, Stoff.
intzodhài, intzodhiài , vrb Definition arrennèscere a fàere calecuna cosa, bogàrendhe atzola, intzertare / i. fuedhu = ispirastrare peràula, nàrrere cun craresa, bene, sas peràulas Synonyms e antonyms acamingiai, ammatzamurrai, incannugai / ispirastrare Sentences si no ndi fadeus oi, de custa cosa, no nd'intzodhaus prus ◊ ita totu est su chi ses intzodhendu? ◊ si dh'at nau in tres línguas ma no nd'intzódhiat manc'una! 2. totus fuant prenus de ispantu e no intzodhànt fuedhu ◊ no intzodhat fuedhu, achíchiat e is pagus fuedhus chi narat funt ammesturaus e a truncu de língua Etymon srd. Translations French embobiner, resoudre English to hit words Spanish dar en el blanco Italian venire a capo di qlcs., impastocchiare German einer Sache auf den Grund kommen.
pendéntili, pendhentíle, pendhéntile , nm, agt: pendhéntulu Definition css. cosa apicada chi abbarrat pendhebendhe; logu, terrenu in calada, chi pendhet a una parte; su pl., arrecadas, (nau in cobertantza) sa natura de s'ómine (a/c.: pendhéntile est fintzes agt.)/ tristu e barbi pendhéntile = tristu chei sa Maria Synonyms e antonyms pendiritzu / apasibi, pendharitzone, pendhúliche / falada, praicàrgiu, razile 2. cussu pendéntili apalas de is domus dhu dongu a issu ◊ at fatu unu pendhentile malu pro nch'essire a s'istradone ◊ su sole est dandhe lugore a traessas e binzas in sos pendhéntiles de bidha Etymon srd. Translations French pendant, breloque English pendant Spanish colgante Italian pendàglio German herabhängende Sache.
pendhúliche , nm Definition cosa apicada chi pendhet Synonyms e antonyms apasibi, pendéntili, pendharitzone, pendhuleju / apicàglia Sentences pendhúliches de papassa ◊ manos e ancas pendhiant modhes modhes pariant pendhúliches Etymon srd. Translations French pendant English pendant Spanish colgante Italian pènzolo, pendàglio German herabhängende Sache, Gehänge, Anhänger.
pígnos, pígnu, pígnus , nm: píngiu, pintzu, pinzos, pinzu, pínzulu, pinzus Definition podet èssere css. cosa de sa domo o de su chi si ponet in dossu sa persona (pinzu de orrobba); cosa de valore chi si podet bínchere; nau in cobertantza, malu (nau de gente o animale)/ pintzos de arribbu = bestimenta de càstigu, bona Synonyms e antonyms aina, beltimenta, isterzu, traste / prémiu Sentences a sos pinzos faghent postu e frundhidu: zente tropu mascada! ◊ s'ispozat unu pinzu a pustis de s'àteru ◊ at téssidu pinzos e tapetos ◊ tenet cussa cosa arribbada che pinzos de valore ◊ n'at bogadu padedhas e pinzos pro fàghere a manigare ◊ bi at restadu unu pignos ruinzadu ◊ no teniat su dinari po si comporare unu pinzu de robba ◊ tenet istrepos e pínzulos antigos ◊ tue ses pinzos de pagu valore! 2. as ingrassadu su mere candho li binchias pinzos in sas cursas! (L.Marteddu)◊ s'àrvure de s'oliva, tra totu sas piantas, est cudha chi valanzat s'altu pinzu (G.Usala) 3. e ite pignu de remonire in canteranu chi est, cussu!… Etymon ltn. pignus Translations French objet English object Spanish objeto Italian oggètto, capo di vestiàrio German Gegenstand, Sache, Ding.
púntu 4 , nm Definition cosa, parte, ispartzidura de un'argumentu, de unu chistionu, de un'iscritura; genia de lobighedhu de lana o de filu (fintzes de ferru) intrau apare cun àteros a tessidura / is puntus de cantai = is temas chi giaent a is cantadores de palcu; p. de rexone = arrexone in calecuna cosa; passat ora passat p. = dónnia cosa bolet fata a tempus suo; arrigolli is puntus (in cosa téssia) = tènnere sos puntos Synonyms e antonyms tema / màglia Sentences sos puntos chi ti restant de passare: una morte, un'inferru e una glória e unu Deus pro ti giudicare (Cubeddu)◊ cun is progetus eus acabbau: immoi sartaus a un'àteru puntu, si su Cuntzillu est de acórdiu ◊ istrassit ora istrassit puntu ◊ in cussu puntu no ti do rejone! Translations French argument, thème English subject Spanish tema, argumento Italian argoménto German Punkt, Sache.
putzinúmene, putzinúmine , nm Definition cosas de isputzire, putzinosas Synonyms e antonyms ischifera, putzina, putzímene, schivoria / cdh., ttrs. putzinúmini Sentences totu fit putzinúmene, feghe, víssiu Etymon srd. Translations French saloperie, chose désagréable English disgusting thing Spanish porquería Italian còsa puzzolènte, sgradévole German stinkige und unangenehme Sache.