ammóntu , nm: ammuntu Definition
su ammontare; calesiògiat cosa chi serbit po carragiare, a bestire / cotzare sos ammuntos in su letu = pinnigare sos oros a parte de fora, a s'ala de cabita
Synonyms e antonyms
afiagnu,
ammantu,
assacarru,
carrarzura,
coguzu,
cucutzura,
cugutzadorza
Sentences
a su piciochedhu ndhe dhi leat is ammontos po ndhe dhu fàere pesare! ◊ si est imboligau menzus in sos ammuntos e torrau a ormire ◊ a Cristos l'ant postu in sa rughe sen'ammuntu ◊ falaiat su lentore e deo sen'ammuntu! ◊ sa pinneta giughiat s'ammuntu de fenu e sida
Etymon
srd.
Translations
French
couverture,
tout ce qui sert à couvrir
English
everything useful to cover
Spanish
ropa
Italian
tutto ciò che serve per coprire,
vestiàrio
German
Kleiderbestand.
arròbba , nf: orrobba,
robba* Definition
cosa téssia, cosia o de cosire; cosa bastat chi siat, cosas o benes chi si possedint (fintzes bestiàmene a tàgiu o a chedha)/ sa manu màua de s'arrobba = s'ala mala, sa chi depet istare a parte de intro de sa bestimenta
Synonyms e antonyms
cosa,
cótili,
interessu,
tessinzu,
traste
/
beltiàmine
Sentences
cussu no tenit arrobba e dhi bis sempri su própiu bistiri ◊ cussa est s'arrobba po unu bistiri
2.
s'arrobba ocannu est grassa ca tenit ebra meda
Surnames and Proverbs
smb:
Arobba
Translations
French
chose,
étoffe
English
thing,
cloth
Spanish
cosa,
ropa
Italian
còsa,
stoffa
German
Sache,
Stoff.
beltimènta , nf, nm: bestimenta,
bestimentu,
bistimenta,
bistimentu,
estimentu,
vestimenta Definition
orrobba sestada e cosia adata, a misura, a pònnere in dossu, bestires, totu su chi serbit a bestire a unu
Synonyms e antonyms
bestiàriu,
bestignu,
pignos
Idioms
csn:
b. de muda = beste noa, bona, fine; bistimentu de dónnia dí = b. de pònnere a fitianu; b. de suta (o de fundhu), de subra, de fémina, de ómine; sa b. si podet sestare, ifretzire, proare, cosire, prantzare, samunare, iscosire, tapulare
Sentences
bistimentas e butinus si ndi agatat a fuliarura ◊ mi apo fatu una bestimenta a prou: m'istat bene una meraviza! ◊ ponidí su bestimentu prus bellu chi tenis, de sa camisa a is crapitas! ◊ custa bistimenta ti fait sa personi lègia: no ti dexit ◊ su bistimentu de is erricos s'ischerat ca tenent prus càmbios
Etymon
ltn.
vestimenta
Translations
French
habillement,
vêtement
English
clothes,
garment
Spanish
vestuario,
ropa
Italian
vestiàrio,
induménto,
abbigliaménto
German
Kleidung,
Kleidungsstücke (Pl.).
beltíre , vrb, nm: bestire,
bestiri,
bistire,
bistiri,
vestire Definition
pònnere bestimentu in dossu; su bestimentu etotu, ma prus che àteru de fémina o de pipios
Synonyms e antonyms
ghestire
/
alentai,
intrare,
pònnere
| ctr.
ischígnere,
ispogiare
Idioms
csn:
bestire ànimu a unu = pònnere corazu, animare, alentai; bestire sidi, apititu = pònnere o batire sidi, apititu; bestire apare duas cosas = intràrelas apare; bestíresi a… (fémina, ómine, preíderu e gai) = bestíresi comente a…, de pàrrere unu…; bistiri abertu = chi l'ant fatu de pòdere abbèrrere o serrare a butones, limetas e gai; su bestire podet èssere nou, betzu, largu, astrintu, curtzu, longu, zustu, addatu, serradu, abbertu
Sentences
los ant bistios e cartaos a nobu ◊ a filla mia dha bestu comenti bollu dèu ◊ Billoi bestiat a pantalonis biancus, cartzas niedhas a istafa, sa giacheta de orbaci niedhu e sa berrita ◊ a carrasegare isse si est bestidu a fémina, sa muzere a ómine ◊ una dí su príntzipi si est bestiu a piscadori
2.
a sa pitzinna li ant fatu bestires bellos ◊ li cherent samunados sos bestiredhos, a su pitzinnu
3.
e chie la podet bistire s'abba e chie ndhe la podet bocare sa malàida? ◊ a sa dommo noba che aiant bestiu petzi sas cadiras ◊ cherio cosa bona pro mi bestire apetitu ◊ pro li bestire ànimu lu bantabat ◊ su sudore li bestit prus sapore a su pane ◊ Bantoni aiat bestiu in mesu àteru nàrrere pro secare cussu negóssiu
Surnames and Proverbs
prb:
chie de s'anzenu si bestit restat ispozadu
Etymon
ltn.
vestire
Translations
French
habiller,
vêtir,
vêtement
English
to dress,
suit
Spanish
llevar,
ropa
Italian
vestire,
indossare,
vestito
German
anziehen Kleidung.
bianchería , nf Definition
mudantes, bestimentos de fundhu, prus che àteru de colore biancu
Sentences
ant postu manu de bona muta a sa biancheria, samunendhe
Translations
French
linge
English
linen
Spanish
ropa interior
Italian
biancherìa
German
Weißwaren (Pl.).
cotonàlla , nf Definition
orrobba, bestimentu de cotone
Translations
French
vêtement en coton
English
cotton goods
Spanish
ropa de algodón
Italian
cotonerìa
German
Baumwollware.
lingería , nf Definition
orrobba, bestimentu de fundhu, mudantes
Translations
French
linge
English
linen
Spanish
ropa interior
Italian
biancherìa
German
Wäsche,
Weißwaren.
ròbba , nf: arrobba,
orrobba Definition
cosa bastat chi siat, ma mescamente cosa téssia (es. r. de dossu, de letu), fintzes cosas o benes chi si tenent
Synonyms e antonyms
cosa,
cótili,
interessu,
tessinzu,
traste
Idioms
csn:
unu mari de robba = unu muntone de cosa; r. de prammu = arrobba chi bendint a metru; r. trata = bestimenta malibigada, bècia; frigare sa r. a pítighe de úngia = samunendhe, frigare sa robba in pódhighes, cun sos pódhighes; illoltiare sa r. = illimpidare, bogare sos trastes dae su sabone
Sentences
in cussa butega bi tenent robba de prammu ◊ custa est robba forte pro pantalones
2.
a un'oru bi aiat robba de linna segada ◊ cussas pro cumpàrrere sunt bàrrias de arracadas e pendhinas, totu robba valorada
Surnames and Proverbs
smb:
Robba
Etymon
itl.
Translations
French
tissu,
étoffe,
biens
English
cloth
Spanish
ropa
Italian
tessuto,
stòffa,
ròba
German
Stoff.
sciampladúra , nf Definition
su sciamplai, illargada o créschia chi si faet a unu bestimentu
Synonyms e antonyms
illargadura,
sciamplamentu
/
irfodhionadura
Etymon
srd.
Translations
French
élargissement
English
widening
Spanish
ensanchamiento de la ropa
Italian
slargatura
German
Verbreiterung.
tràmmudu , nm: tràmunu Definition
bestimentu càmbiu, límpiu
Synonyms e antonyms
mudadura,
mudóngiu,
tramudu
Sentences
dàemi su tràmunu ca sa bestimenta chi zuto in dossu est bruta! ◊ Gantine est torradu de cuile pro si che leare su tràmmudu
Etymon
srd.
Translations
French
vêtements propres,
changer le linge
English
change of clothes
Spanish
ropa limpia para cambiarse
Italian
vestiti di ricàmbio
German
Kleider zum Wechseln.
tramúdu, tràmudu , nm: tramuru,
tràmutu Definition
bestimentu càmbiu, límpiu; fintzes cambiamentu de logu
Synonyms e antonyms
muda,
mudadura,
mudóngiu
/
tràmmudu
/
tramuda
Sentences
mi apo bestidu su tràmudu chi mi at ammanitzadu mamma
Etymon
srd.
Translations
French
vêtements propres,
changer le linge
English
change of clothes
Spanish
el mudarse de ropa
Italian
càmbio della biancherìa,
dei vestiti
German
Wäsche zum Wechseln.