chíchiri , nm: chichirichí Definitzione genia de presumu, coment'e candho unu si bantat / fàere su c. = giare bàntidos a sèi etotu, credendhosi tropu; fai abbasciai su chíchiri a unu = segaidhu de tressu, giare un'immurrada, iscontrobbare Sinònimos e contràrios chighirista Ètimu itl. chicchirichì Tradutziones Frantzesu orgueil, morgue Ingresu pride Ispagnolu soberbia (f) Italianu supèrbia Tedescu Hochmut.
inchérrida , nf Definitzione su chi unu paret a cara, fintzes una genia de atza, de fortza chi si paret in cara, abbaidada a corroncinu / àere mala i. = portai oghida lègia Sinònimos e contràrios bisura, cara, chèrgia, chígia, faci / chinna, inchizada / fieresa Frases sa cara at s'inchérrida de sos vint'annos (C.Meridda) 2. cantos dechidos e briosos, cun música de Saldigna antiga e noa, poniant inchérridas de raighinas! Tradutziones Frantzesu fierté Ingresu pride Ispagnolu fiereza Italianu fierézza Tedescu Stolz.
mannidàde , nf Definitzione su èssere mannos de tempus, de annos, o fintzes de importu, ma pruschetotu su si crèdere a tropu, su si crèdere de importu prus mannu de su chi si tenet Sinònimos e contràrios altària, altivesa, barrosia, chibberesa, intreore, madérria, magnosidade, manniantésimu Frases dae candho so intrada in mannidade apo pedidu a su coro sa giae pro intrare in s'abbitu de s'onestade (L.Mudadu) 2. Deus fachet connòschere sa poténtzia e sa mannidade sua 3. Deu, sempre m'agiuas a suportare tanta mannidade chi est in s'umanidade, chi no at caras sas òperas tuas! (G.A.Cossu)◊ at una mannidade cussa fémina chi no benit a bene! ◊ sa mannidade atirat s'ódiu ◊ mannidade nachi siat, putzidha! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu orgueil, vanité Ingresu pride Ispagnolu soberbia Italianu supèrbia Tedescu Hochmut, Stolz.
mannosía , nf Definitzione idea bona, de arrespetu, de cunsideru donniunu po issu, su si crèdere de importu (a bortas fintzes a tropu) Sinònimos e contràrios altivesa, magnosidade, manniénscia, ondra | ctr. umilesa Frases in Sardigna che tevet àere prus mannosia pro Giommaria Angioi! ◊ si naro chi so istada dinna de isse no est pro mannosia ◊ su poeta no bantat mannosia: est modestu e onestu essendhe mannu!◊ cantu a mannosia cussa pitzinna est prus arta de campanile! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu orgueil Ingresu pride Ispagnolu orgullo Italianu orgóglio Tedescu Stolz.
òndra , nf: onra Definitzione cosa chi si faet o si narat de bonu de unu, coment'e a bàntidu Sinònimos e contràrios ondramentu, onore | ctr. desonra Frases a sos píscamos prego ondras divinas, a sos cumpagnos piús altu gradu (P.Casu)◊ custa pubblicatzione at a dare unu pagu de ondra e de valore a s'ómine chi at chérfidu bene meda a sa Sardigna ◊ mi ant nadu chi as cantadu una moda in ondra mia Ètimu spn. Tradutziones Frantzesu honneur, vanterie Ingresu honour, pride Ispagnolu honra Italianu onóre, vanto, orgóglio Tedescu Ehre, Verdienst, Stolz.