Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

abesàre , vrb: avesai, avesare Definitzione pònnere s'abbitúdine, s'avesu a calecuna cosa Sinònimos e contràrios abbetuare, acomunai, acostumai, afrisciai, arranguai, imbisciare, ingustai / allicare, allichionare, ingolumare | ctr. disabesare, disacostumai, irbitzare, ispònnere Frases s'ómine de su sartu, abbellu abbellu, si avesaiat a si favedhare a solu ◊ depeus pensai a lassai dogna arratza de isperdítziu e avesai sa genti a si acuntentai de pagu Ètimu ctl., spn. avesar, avezar Tradutziones Frantzesu habituer, accoutumer Ingresu to accustom Ispagnolu acostumbrar Italianu avvezzare Tedescu gewöhnen.

acostumài , vrb: acostumare, costumai Definitzione tènnere o àere a parusu, àere s'abbitúdine, s’avesu; giare bonas abbitúdines Sinònimos e contràrios abbetuare, abesare, acomunai, arranguai, imbisciare, ingustai, parusare Frases a dí de oi unu tempus acostumaiaus a fai cancuna sciampita puru! ◊ cussu no acostumat a abarrai a giru ◊ dh'apo pretzetadu chi no si atrameset de mi ne torrare a parte de manzanu comente acostumat issu (Z.Porcu)◊ dèu acostumu pagu a fuedhai ananti de genti meda Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu avoir coutume, être coutumier Ingresu to accustom, to have in use Ispagnolu acostumbrar Italianu costumare, avére in uso, èsser sòliti fare, solére Tedescu gewohnt sein.

allichionàre , vrb Definitzione pigare gustu, pònnere abbitúdine a calecuna cosa chi praghet Sinònimos e contràrios abbetuare, abesare, acomunai, acostumai, arranguai, imbisciare, ingustai / allicare, ingolumare Frases si fit allichionau a bidha e de andhare a campu no ndhe cheriat intèndhere (G.Piga)◊ sos pitzinnos allichionaos a su monte ghirabant a bidha ma no bidiant s'ora de dare borta Tradutziones Frantzesu accoutumer Ingresu to accustom Ispagnolu acostumbrar Italianu assuefare Tedescu gewöhnen.

arranguài , vrb: arrangulai Definitzione imbitzare forte, tropu (ma fortzis fintzes unu pagu orròschere), giare su cuntentu coment’e po paga Sinònimos e contràrios abbetuare, abesare, acomunai, acostumai, imbisciare, ingustai / allicare, allichionare, imbitzicare, ingolumare Frases dh'as arranguau a su cafei e immoi dhu disígiat sempri ◊ mancai aresti, cussu gatu, chi dh'arranguais gei si lassat pigai ◊ su pipiu est arranguau a sa tita e no bollit àteru 2. est arranguau a s'àtera parti de su mari 3. femu giai arranguendimí, telefonendi sentza de podi pigai sa línia! Tradutziones Frantzesu habituer, accoutumer Ingresu to accustom Ispagnolu acostumbrar Italianu avvezzare Tedescu gewöhnen.

costumài , vrb: acostumai, costumare, custumai Definitzione tènnere o àere a parusu, àere un'abbitúdine coment'e cosa de medas e chi durat a meda Sinònimos e contràrios abbetuare, abesare, acomunai, arranguai, imbisciare, ingustai, parusare Frases ingunis costumant a si firmai is carretoneris ◊ ndi apu costumau a biri prus mannus de issus, e a figionu, puru! ◊ "Para s'orija e sas laras tanca!" costumaiat a nàrrere Fulanu ◊ costumat a ndi bufai puru, de binu, cussu! ◊ sos mannos ant sempre custumadu a dare unu chilu de mele pro unu de casu ◊ in su mesi de maju custumat a fai calincuna iscutulada de àcua Ètimu itl. costumare Tradutziones Frantzesu habituer, être d'usage (de) Ingresu to use Ispagnolu acostumbrar Italianu usare, avére l'uso Tedescu anwenden.

gamedhàre , vrb: amedhare* Definitzione betare apare totu a unu duos tàgios de bestiàmene, avesare is angiones a abbarrare impare cun is àteros, is pegos noos a abbarrare in su tàgiu, a cònnoschere su pastore, ammasedare; nau de gente, fàere amedhu, avesare a istare impare cun is àteros Sinònimos e contràrios abbamare, acedhae, achedhonare, aggamai, aggrustare, ammeschiare, ingamai | ctr. iscamedhare, stagiai Frases sas balenas allatant che a sos animales chi gamedhamus Tradutziones Frantzesu socialiser, habituer un animal à vivre l'un avec l'autre Ingresu to socialize Ispagnolu acostumbrar al ganado a vivir en el rebaño, socializar Italianu abituarsi alla compagnìa, socializzare Tedescu vergesellschaften, sozialisieren.

imbisciàre , vrb: imbissai, imbitzai, imbitzare, immitzare Definitzione pònnere calecunu imbitzu, calecuna abbitúdine a cosa chi praghet Sinònimos e contràrios abbetuare, abesare, acostumai, imbitzicare, ingustai | ctr. irbitzare, ispònnere, isvisciare Frases su dinare imbísciat sa zente ◊ pro l'ammasetare l'at imbitzadu cun bucones licantzos ◊ como chi l'as imbitzadu a sa fae, s'àinu no cheret paza ◊ no mi dhu pedas prus, no t'imbissis! ◊ de candu si est imbitzau no ndi dhu podeus istorrai ◊ immoi, ca si funt imbitzaus a totu custas cosas bonas, is turistas torrant! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu habituer, accoutumer Ingresu to accustom Ispagnolu acostumbrar Italianu avvezzare Tedescu gewöhnen.

parusàre , vrb Definitzione tènnere o àere a parusu, èssere abbituaos a calecuna cosa Sinònimos e contràrios acostumai Frases cussas badhes sunt parusadas a sos pibios de sos puzones ◊ in bidha issoro no bi lu parusant a fàghere gai ◊ no apèndhelu parusadu no ischint it'est su filonzu ◊ tue parusas s'arte de sa poesia ◊ torro a su logu parusadu Tradutziones Frantzesu avoir coutume Ingresu to use Ispagnolu soler, acostumbrar Italianu solére Tedescu pflegen (Inf. + zu).