aconcàe, aconcài , vrb: aconcare Definitzione decídere de fàere una cosa dificurtosa o perigulosa; pònnere o imbarare sa conca a calecuna cosa o logu, a ccn., istare a conca apare; fintzes pigare a briga a unu Sinònimos e contràrios acucae / aconcalare Maneras de nàrrere csn: aconcaisí a contai dinai = istare a conca bassa contendhe; aconcai a… (calecuna parti)= èssere fache a…, a cara a… Frases ómine macu, as aconcadu a leare una fémina impedida! (Daga)◊ dae tempórios so pessendhe a mi cojare: no mi che colat s'istiu chentza bi l'aconcare! ◊ s'est aconcau a fai medas cosas ◊ canno pariat a punta a aconcare s'irvortaiat 2. ispaciada s'acuadrenti: chi no ti aconcas a sa broca de s'àcua, immoi!…◊ su pipiu si est aconcau in is genugus de sa mama e si nc'est drommiu ◊ fúrrias, no papas, ti aconcas, chen'e chi mai no nci pentzis! ◊ cussu piciochedhu si aconcat a s'istúdiu chi fait prexeri! ◊ cussus funt a tota dí aconcaus a sa televisioni! ◊ sa terra mia cun sa sua aconcant apari ◊ in is arrugas ci funt is màchinas aconcadas 3. sa mulleri mi dh'at aconcau de mala manera ca nd'est torrau a domu istòntonta istòntona 4. is montis de Santu Leoni aconcant a Assémini Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu oser, risquer Ingresu to hazard Ispagnolu arriesgar Italianu azzardare Tedescu wagen.
arriscài , vrb: arriscare, erriscai Definitzione su si pònnere apostadamente in perígulos de àere dannu, de pèrdere, de ndh'àere calecunu male, po tènnere coràgiu o bisóngiu, o po malu cabu chentza fàere contu nudha de su male chi ndhe podet bènnere Sinònimos e contràrios aprontai 1, atreviri | ctr. tímere Frases no ti arrisches in su mare, mancari apas coràgiu! ◊ no si fut arriscau a dhi nai nudha ◊ fut prontu a arriscai sa vida po issu ◊ ti ses arriscau de benni a innòi ◊ no dh'arriscu a bessí cun custu tempus! ◊ addaghi est su mare a foltza noe si ti arriscas che moris in mesu! (Sozu) Sambenados e Provèrbios prb: chini no arriscat no piscat Ètimu ctl., spn. arriscar Tradutziones Frantzesu risquer Ingresu to risk Ispagnolu arriesgar Italianu rischiare Tedescu riskieren.
tramesàre , vrb: atramesare, tremesare Definitzione fàere calecuna cosa a un'àteru a face manna, cun atza, chentza arrispetu, a prepoténtzia; fintzes pentzare sa cosa, istare pentzandhosidha / tramesare su tempus = impreare bene su tempus, chentza ndhe pèrdere, ma fintzes manigiare bene totu su chi unu tenet (es. dinare, siendha), pentzare bene a comente dh'ispèndhere méngius Sinònimos e contràrios atrevire / meledai, penciai, tressemare Frases no ti trameses, no, a mi fàghere cussa! ◊ marranu chi ti tremeses a bènnere a inoche! 2. canno unu at de si gastare su dinaredhu suo si lu devet tremesare vene prima de l'ispènnere ◊ su vitirinaju aiat imparatu a tremesare sas paràulas chei sas meichinas ◊ aiat incomintzatu a fàchere cantu s'aiat tremesatu ◊ su chi penso e trameso deo mi lu distrues tue! 3. cun su de su mese no bi la faghet a campare ca no ischit tramesare su tempus (G.Ruju) Tradutziones Frantzesu oser, risquer Ingresu to risk Ispagnolu arriesgar Italianu azzardarsi Tedescu sich erkühnen.