abbasciaméntu , nm Sinònimos e contràrios abasciada, abbascionzu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu baisse Ingresu lowering Ispagnolu baja Italianu abbassaménto Tedescu Senkung.
ascugiàre, ascujàre , vrb Definitzione foedhare a unu a iscúsiu, a manera chi no dhu potzant intèndhere is àteros, po no istrobbare o po segretu / su pps. ascujatu bolet nàrrere fintzes cuau Sinònimos e contràrios cuscujinare, iscusiare, pispisai Frases pensendhe a sa risposta de mi dare, si sunt ascugiadas ◊ a unos a unos sos istudiantes si ascujant e comintzat a s'ispàrghere sa voche ◊ si ascujat s’amicu e li pedit una pudhirichedha de sartitza 2. manteniat sos secretos ponennechelos in sa conchedha prus ascujata de su coro Tradutziones Frantzesu chuchoter Ingresu to chime in softly Ispagnolu hablar en voz baja Italianu interloquire sottovóce Tedescu leise sprechen.
ascúju , avb Definitzione a s'iscúsia, a iscusi Sinònimos e contràrios iscúgia 1 Frases mi aiat natu a s’ascuju de mi achietare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu à voix basse Ingresu in a low voice Ispagnolu en voz baja Italianu sommessaménte, sottovóce Tedescu leise.
ascúse, ascúsi , avb: iscúgia 1 Definitzione a cua: manera de foedhare a boghe bàscia de no s'intèndhere si no si foedhat in s’origa; manera de foedhare o de fàere chentza chi ndhe iscat àtere Frases de cussu ndhe faedhant a s'ascuse Tradutziones Frantzesu à voix basse Ingresu in a low voice Ispagnolu en voz baja Italianu sottovóce Tedescu leise.
basciúra , nf: bassura Definitzione nau de su logu, prus che àteru unu paris mannu in bàsciu Sinònimos e contràrios afallada | ctr. altura Frases in s'atonzu che falant su bestiàmine a sas bassuras ◊ sa méndhula in sa bassura iscopit prima a fiore ◊ in cussas bassuras de su Campidanu in istiu bi faghet calura forte ◊ in cià basciura de su narboni in bidha dhoi ant fatu su museu archiológicu ◊ in iverru, a denote, est malu peri in Molia, mancari siat in basciura Terminologia iscientìfica slg Tradutziones Frantzesu basse plaine Ingresu lowland Ispagnolu hoyada, tierra baja Italianu bassura, bassopiano, depressióne Tedescu Niederung, Tiefebene.
chiscusína , avb: coscusina, curcusina, cuscujina, cuscujinu, cuscusina, cuscusinu Definitzione a c. = agiummai a iscúsiu, foedhandho a boghe bàscia bàscia / ríere, faedhare a cuscusinu o a cuscusina = a iscusi, a boxi bàscia, a s'acua Sinònimos e contràrios acua, iscúsia Frases sos operajos fint befendhesindhe a chiscusina de su capiscuadra (N.Osu)◊ mastru Chicu si ndhe riet a cuscusinu ◊ bidindhe sos fizighedhos chentza manigare, girandhesiche pro no la bíere, a cuscusinu infundhiat sa farda cun rios de prantu ◊ fit mortu de risu, a cuscusinu Tradutziones Frantzesu tout bas Ingresu in a low voice Ispagnolu en voz baja Italianu sottovóce, sommessaménte Tedescu leise.
frebbíta , nf Definitzione min. de frebba, frebbighedha lena, callenturedha Sinònimos e contràrios | ctr. frebboce Tradutziones Frantzesu fébricule Ingresu feveret Ispagnolu fiebre baja Italianu febbrìcola Tedescu Eintagsfieber, Ephemera.
ifritàda , nf Definitzione su ifridare Sinònimos e contràrios ifriscada | ctr. caentada, imbudhighinada Frases arratza de ifritada sa chi at fatu de deris a oe!… Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu baisse de la température Ingresu cooling Ispagnolu baja de temperatura Italianu abbassaménto di temperatura Tedescu Abkühlen.
iscúgia 1 , nm, nf, avb: ascuse, iscuja 1, iscuju, iscusi, iscúsia, iscúsiu, iscússiu, iscusu, iscuxu, scusi 1 Definitzione sa cosa chi si narat a s'àteru acanta a s'origa, chentza chi mancu s'intendhat sa boghe, a manera de no dh'intèndhere is àteros chi funt acanta / a s'i. = manera de fuedhai a boxi bàscia de no s'intèndiri si no si fuedhat in s'origa, fintzes a cua, chentza chi dhu potzat biri e mescamente intèndiri un'àteru; a iscusi miu = chentza ndhe ischire nudha deo, a cua dae me Frases si totu sos iscúsios si fint naraos a forte, aiamus disizau d'èssere surdos! ◊ nesi a s'iscuxu, pustis a boghe alta ◊ aferrat su camareri a su bultzu e a s'iscuja li porrit cosa a orijas ◊ ti lu naro a s'iscúgia ◊ mi at mutiu e a s'iscúsiu mi at nau una cosa ◊ fipo ridendhemila a s’iscússiu ◊ lis daent a s'iscuxu consizos malos 2. dh'as fatu a iscusi miu ◊ nara! nara! o cosa a iscusi est? ◊ a s'iscusi dh'istimu ◊ bido inimigos dendhe a s'iscuxu consizos de cundennados ◊ bufat binu a iscúsia de sa mama ◊ bi l'at nadu a iscuju dae íscios Sambenados e Provèrbios prb: mali fatu a iscusi, a claru gei essit Ètimu ltn. absco(n)se Tradutziones Frantzesu à voix basse, en cachette Ingresu softly, in secret Ispagnolu en voz baja, a escondidas Italianu sottovóce, di nascósto Tedescu leise, heimlich.
pedeprànu , nm Definitzione parte de sa domo a paris de terra Frases s'est corcau in sa càmera a pedepranu ◊ ajaju teniat s’ofítziu a pedepranu de s'iscola Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu rez-de- chaussée Ingresu ground floor Ispagnolu planta baja Italianu pianterréno Tedescu Erdgeschoß.
rebbàsciu , nm: ribbàsciu, ribbassu Definitzione méngua de is prétzios Sinònimos e contràrios imbaratimentu | ctr. incarimentu Tradutziones Frantzesu baisse Ingresu fall Ispagnolu baja Italianu ribasso Tedescu Rabatt.
reformài, reformàre , vrb: riformare Definitzione fàere una reforma, currègere is difetos de unu fàere; pruschetotu arrefudare a ccn. po fàere su sordau o àteru servítziu po calecunu difetu o farta de sa carena 2. candho semus andhatos a tirare a leva, a mie ca nanchi fipo tropu sicu e bassedhu mi ant riformatu Tradutziones Frantzesu réformer Ingresu re-form, to reject Ispagnolu reformar, dar de baja Italianu riformare Tedescu reformieren, ausmustern.